İhracatta Ticari Kalite Denetimlerinin Risk Esaslı Yapılması Amacıyla Firmaların Sınıflandırılmasına İlişkin Tebliğ (Ürün Güvenliği ve Denetimi:2013/22)

30 Aralık 2012  PAZAR	Resmî Gazete	Sayı : 28513 (2. Mükerrer)
TEBLİĞ

Ekonomi Bakanlığından:

İHRACATTA TİCARİ KALİTE DENETİMLERİNİN RİSK ESASLI YAPILMASI

AMACIYLA FİRMALARIN SINIFLANDIRILMASINA İLİŞKİN TEBLİĞ

(Ürün Güvenliği ve Denetimi: 2013/22)

Amaç ve kapsam

MADDE 1 – (1) Bu Tebliğin amacı, ürün güvenliği ve teknik düzenlemeler mevzuatı uyarınca ihracatta ticari kalite denetimine tâbi ürünlerin risk analizi esaslı olarak hangi sıklıkta ve ne şekilde denetime tâbi tutulacağının belirlenmesi amacıyla, bu ürünleri ihraç eden firmaların sınıflandırılmasına, sınıflandırmada esas alınacak özelliklere, sınıfı belirlenen firmaların hak ve yükümlülüklerine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.

Dayanak

MADDE 2 – (1) Bu Tebliğ, 13/10/2005 tarihli ve 25965 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 7/9/2005 tarihli ve 2005/9454 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki Dış Ticarette Teknik Düzenlemeler ve Standardizasyon Rejimi Kararı’nın 4 üncü maddesi ile 31/12/2003 tarihli ve 25333 sayılı (3. Mükerrer) Resmî Gazete’de yayımlanan Dış Ticarette Teknik Düzenlemeler ve Standardizasyon Yönetmeliği’nin 1 inci maddesine istinaden düzenlenmiştir.

Tanımlar

MADDE 3 – (1) Bu Tebliğde geçen;

a) Bakanlık: Ekonomi Bakanlığını,

b) Bölge Müdürlüğü: Bakanlığın Bölge Müdürlüklerini,

c) Dış Ticarette Risk Esaslı Kontrol Sistemi (TAREKS): Ürün güvenliği ve teknik düzenlemeler mevzuatı uyarınca yürütülen denetim, uygunluk ve izin işlemlerinin elektronik ortamda ve risk analizi esaslı olarak yapılması amacıyla kurulan internet tabanlı uygulamayı,

ç) Döner Sermaye İşletmesi: Bakanlık Döner Sermaye İşletmesi Merkez Müdürlüğünü,

d) Firma: İhracatta ticari kalite denetimine tâbi ürünlerin üretimini ve/veya işlenmesini ve/veya ihracatını yapan, kamu kurumları dâhil, tüm gerçek ve tüzel kişiler ile bunların temsilcilerini,

e) Genel Müdürlük: Ürün Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğünü,

f) İşletme: Ürünün ihracata hazırlanması amacıyla firmanın merkezinde ya da başka yerlerde birbirinden bağımsız şekilde firmanın aynı vergi numarasına bağlı olarak faaliyet gösteren her bir işletmeyi,

g) Kalite Sistem Belgesi: Bir ürün veya hizmetin sağlanmasına yönelik olarak kalite konusunda istenen gereklerin yerine getirildiğini gösteren ISO, HACCP, GAP ve benzeri belgelerden biri veya birkaçını,

ğ) Komisyon: Firmaların sınıflandırma başvuruları ile Sınıflandırma Belgesi sahibi firmaların ürünün üretim ve/veya işlenmesinde gerekli teknik altyapıları (depo, makine, üretim bandı, laboratuvar vb.), Sorumlu Denetçileri, laboratuvar elemanları ve faaliyetlerini değerlendirmek veya denetlemek üzere Bölge Müdürlüğü tarafından en az biri Ürün Denetmeni olmak üzere en az üç kişiden oluşturulan ekibi,

h) Laboratuvar elemanı: Ürünlerin ilgili standartlarına veya Bakanlık tarafından belirlenen özelliklere göre kimyasal ve fiziksel analizlerini yapabilecek nitelikte personeli (ürünün özelliğine göre gıda mühendisi, ziraat mühendisi, kimya mühendisi, kimyager, veteriner veya biyolog),

ı) Risk analizi: İhracata konu ürünlerden gerekli görülenlerin ilgili standarda veya Bakanlık tarafından belirlenen özelliklere uygun olmama ihtimali çerçevesinde; ürünün niteliği, üretim dönemi, fiyatı, hava koşulları, işleme ve paketleme işlemleri, saklama koşulları, taşıma aracı ve ticareti yapılan partinin miktarı, ihraç, ithal veya menşe ülkesi, firmanın teknik altyapısı, büyüklüğü ve ticaretteki payı, üretim yelpazesi, saklama, paketleme, işleme gibi üretim tesisinin altyapısı ve taşıma koşulları, önceki denetimlerden elde edilen uygunsuzluklar, yurtdışından alınan geri bildirimler, denetimin yapıldığı yerin özellikleri ve firma tarafından beyan edilen bilgiler ve ürünün uygunsuzluğunu gösterebilecek diğer tüm bilgiler dikkate alınarak fiili denetime tâbi tutulması gereken ürünlerin belirlenmesi işlemini,

i) Sorumlu Denetçi: Dört yıllık yükseköğretim lisans programını tamamlamış, ayrıca bu Tebliğ uyarınca gerekli eğitimi aldıktan ve yazılı sınavda en az 70 ve üzeri puan alarak başarılı olduktan sonra Bakanlık tarafından düzenlenen Sorumlu Denetçi Belgesini almaya hak kazanan kişileri,

j) Ticari kalite denetimi: İhracata konu ürünlerin ilgili standarda veya Bakanlık tarafından belirlenen özelliklere uygunluğunun risk analizine göre seçici ve yeterli düzeyde olacak biçimde yapılan denetimini,

ifade eder.

Sınıflandırma

MADDE 4 – (1) Ticari kalite denetimine tâbi ürünlerin ihracatta hangi sıklıkla ve ne şekilde ticari kalite denetimine tâbi tutulacağının belirlenmesi amacıyla firmaların işletmeleri ürün veya ürün grubu bazında olmak üzere aşağıdaki şekilde sınıflandırılır.

 

 

(2) Koşulları “A”, “B” veya “C” sınıflarından birine uymakla birlikte bu Tebliğ kapsamında sınıflandırma başvurusu yapmamış ya da başvuru yapmakla birlikte “A”, “B” veya “C” olarak sınıflandırılmamış işletmeler “D” sınıfı olarak kabul edilir.

(3) Sınıflandırma, yalnızca ürün güvenliği ve teknik düzenlemeler mevzuatı uyarınca ihracatta gerçekleştirilen ticari kalite denetimlerinin risk analizi esaslı yapılmasında veri amaçlı kullanılır.

Sınıflandırma başvurusu

MADDE 5 – (1) Sınıflandırma başvurusu işletmenin bulunduğu ilin bağlı olduğu Bölge Müdürlüğüne (Ek-1) TAREKS üzerinden yapılır. Başvuruda aşağıdaki bilgi ve belgeler TAREKS’e elektronik ortamda yüklenir veya ilgili Bölge Müdürlüğüne sunulur.

 

 

(2) Sosyal Güvenlik Kurumu Bildirgesi dışında başvuru sırasında istenen belgelerin başvuru tarihi itibariyle en az 6 ay geçerli olması gerekir.

Değerlendirme

MADDE 6 – (1) Bölge Müdürlüğünce yapılan ön incelemenin olumlu olması halinde, sınıflandırma başvurusu değerlendirilmek üzere en kısa süre içinde Komisyona havale edilir.

(2) Komisyon tarafından başvuruda sunulan bilgi ve belgelerin değerlendirilmesi ile yerinde yapılan inceleme sonucunda, işletmenin koşullarına uygun şekilde sınıflandırma yapılır. Başvuruda sunulan bilgi ve belgelerin sınıflandırma talep edilen ürünlere yönelik olması gerekir.

(3) Kimyasal ve fiziksel analizlerin Bölge Müdürlüğü Laboratuvar Müdürlükleri veya Bakanlık tarafından yetkilendirilen laboratuvarlarda yaptırılmasının yazılı olarak taahhüt edilmesi halinde, sınıflandırma için laboratuvar ve laboratuvar elemanı bulundurma şartı aranmaz.

Personel

MADDE 7 – (1) “A”, “B” ve “C” sınıfı işletmelerin, ürünleri ilgili standartlarına veya Bakanlık tarafından belirlenen özelliklere göre;

a) Denetleyebilmesine imkân sağlayan Sorumlu Denetçi,

b) Ürünle ilgili kimyasal ve fiziksel analizlerin gerekli olması halinde, bu analizleri yapabilecek nitelikte laboratuvar elemanı,

istihdam etmeleri gerekir.

(2) Sorumlu Denetçi bir firmanın sadece bir işletmesinde çalışabilir. Bir işletmede çalışmak üzere TAREKS kapsamında yetkilendirilen Sorumlu Denetçi, sınıflandırma başvurusunun olumlu sonuçlanması halinde, aynı firmanın diğer işletmeleri de dâhil başka hiçbir firma için çalışamaz. Bununla beraber, Sorumlu Denetçinin varsa diğer firmalar adına TAREKS kapsamındaki yetkilerinin hepsi otomatik olarak iptal edilir.

(3) Sorumlu Denetçi sigortalı olarak çalıştığı firma adına TAREKS kapsamında kullanıcı olarak işlem yapabilmekle birlikte, ürünlerin hazırlanmasında sadece sınıflandırma başvurusunda beyan edilen firmanın işletmesinde çalışabilir.

(4) Sorumlu Denetçi şartları uygun olması kaydıyla laboratuvar elemanı olarak görev yapabilir.

Sınıflandırma Belgesi verilmesi

MADDE 8 – (1) Komisyonun bu Tebliğde belirtilen koşulların sağlandığına dair olumlu raporu ve Bölge Müdürlüğünün uygun görüşü üzerine Sınıflandırma Belgesi düzenlenmesi talebi Genel Müdürlüğün onayına sunulur.

(2) Genel Müdürlükçe yapılan değerlendirme sonucunda uygun bulunan belge ilgilisine imza karşılığı teslim edilmek üzere Bölge Müdürlüğüne gönderilir.

(3) Firmanın TAREKS üzerinden güncelleme yaparak belge kapsamına yeni ürün ilave edilmesini talep etmesi ve ilgili Bölge Müdürlüğüne belgenin aslı ile birlikte yazılı olarak başvurması durumunda, Komisyonun olumlu raporu ve Bölge Müdürlüğünün uygun görüşü üzerine, Genel Müdürlük tarafından eski belge iptal edilir, eski ve yeni ürünlerin bir arada olduğu, yeni tarihli belge düzenlenir.

(4) “D” sınıfı için bu Tebliğ kapsamında belge düzenlenmez.

MADDE 9 – (1) Bölge Müdürü ve Bölge Müdür Yardımcıları ile Bölge Müdürlüğü emrinde istihdam edilen Ürün Denetmenleri, mühendis ve kimyagerlere, emekli olmalarından sonra Bölge Müdürlüğüne müracaatları halinde, eğitim ve sınava alınmaksızın Bölge Müdürlüğünün uygun görüşü ile Genel Müdürlük tarafından ihracatta ticari kalite denetimine tâbi tüm ürünleri kapsayan Sorumlu Denetçi Belgesi verilir.

Eğitim

MADDE 10 – (1) “A”, “B” ve “C” sınıfı işletmeler ve ürünün özelliğine göre özel eğitim verilmesi gerekli Sorumlu Denetçi veya diğer personel için, Bölge Müdürlüğünün veya firmanın talebi üzerine, denetimlerde yeknesaklığın sağlanmasını teminen, Bakanlık tarafından eğitim programları düzenlenebilir.

(2) İhtiyaç duyulan diğer eğitimlere ilişkin usul ve esaslar Genel Müdürlük tarafından belirlenir.

Belgelerin süresi

MADDE 11 – (1) Sınıflandırma ve Sorumlu Denetçi Belgelerinin geçerlik süreleri düzenlendikleri yıldan sonraki yılın 31 Aralık tarihine kadardır. Bu tarihten sonraki süre uzatımları 12 aylık süre için yapılır.

(2) Belgelerin süre uzatımı için geçerlik süresinin bitiminden önceki 30 Kasım tarihine kadar, TAREKS üzerinden ve belgenin aslı ile birlikte yazılı olarak ilgili Bölge Müdürlüğüne başvurulması gerekir. Süre uzatımı başvurusu yapılan belgelerin geçerliği ilgili Bölge Müdürlüğünce yıllık dönemler itibariyle 3 defa uzatılabilir.

(3) Süre uzatımı işleminde, belgelerin arka yüzüne “Belge Geçerlik Süresi 31/12/YIL tarihine kadar uzatılmıştır.” ifadesi kaşe ya da yazı ile belirtilir, ayrıca tasdik eden kişinin adı, soyadı ve unvanı ile birlikte imzalanır.

(4) Üç uzatmadan sonra, yeniden belge düzenlenmesine ilişkin talepler ilgili Bölge Müdürlüğünce en geç 15 Aralık tarihine kadar Genel Müdürlüğün onayına sunulur.

(5) Sorumlu Denetçi Belgesinin süre uzatımında ya da yenilenmesinde eğitim ve sınav şartı aranmaz. Ancak, sınıflandırmaya ilişkin süre uzatımı ve belge yenileme işlemlerinde gerekli görülmesi halinde yerinde inceleme ve değerlendirme yapılabilir.

(6) Süresi dolmakla birlikte zamanında süre uzatımı talebinde bulunulmayan belge doğrudan iptal edilir. İptal edilen belgenin aslı en geç 10 iş günü içinde ilgili Bölge Müdürlüğüne iade edilir ve belgenin bir örneği ilgili Bölge Müdürlüğünce Genel Müdürlüğe iletilir.

(7) İptal işlemi sonrasında yapılan talepler yeni başvuru olarak değerlendirilir. Sorumlu Denetçi Belgesinin iptali halinde yeni belge talepleri Sorumlu Denetçilerin yeniden eğitim programına alınıp sınava tâbi tutulması yoluyla karşılanır.

(8) Belgelerin kaybolması halinde, kayıp ilanının bir örneği yeni belge düzenlenmesi talebi ile birlikte Bölge Müdürlüğünce Genel Müdürlüğe iletilir.

Değişiklik başvurusu

MADDE 12 – (1) Sınıflandırma başvurusunda beyan edilen bilgi ve belgelerde meydana gelen her türlü değişiklik (Marka Tescil Belgesi ve/veya Kalite Sistem Belgesinin yenilenmemesi ve/veya iptali, Sorumlu Denetçi ve/veya laboratuvar elemanı istihdam edilmemesi ve benzeri.) derhal TAREKS üzerinden güncellenir ve ilgili Bölge Müdürlüğüne yazılı olarak bildirilir. Söz konusu değişiklik sonrasında gerekli olması halinde işletmenin sınıfı bu Tebliğ hükümlerince yeniden belirlenir.

(2) Firma, sınıflandırmanın iptali ve/veya değişikliği için başvurabilir. Sınıflandırmanın iptali veya sınıf değişikliği başvurusu, belgenin aslı ile birlikte yazılı olarak ilgili Bölge Müdürlüğüne yapılır. Sınıf değişikliği başvurusu için TAREKS üzerinden ayrıca güncelleme yapılması gerekir. Sınıf değişikliği başvurusunda daha önce sunulan ve geçerliği devam eden belgeler tekrar aranmaz.

(3) İşletmenin sınıfına ilişkin her türlü değişiklik ve bildirim işlemleri, sınıflandırma için ilk başvuru yapılan Bölge Müdürlüğü nezdinde takip edilir ve sonuçlandırılır.

Bilgilerin kaydedilmesi

MADDE 13 – (1) Sınıflandırma işlemleri ve belgelere ilişkin bilgiler (sınıflandırma sonuçları, ilk defa belge düzenlenmesi, süre uzatımı, belgenin iptal edilmesi ve benzeri.) ilgili Bölge Müdürlüğü tarafından derhal TAREKS’e kaydedilir.

Sınıflandırmanın izlenmesi

MADDE 14 – (1) Sınıfları itibariyle taşıması gereken koşulların sürekliliğinin temini amacıyla, işletmeler ilgili Bölge Müdürlüğünce yılda en az bir kez Komisyon tarafından yerinde olağan denetime tâbi tutulur.

(2) Sorumlu Denetçi tarafından yapılan denetimlerin doğruluğunu teyit bakımından, numuneler firmadan istenerek incelenebilir veya risk analizi kapsamında ihraç partisinden numune alınarak ticari kalite denetimi yapılabilir.

(3) Olağan denetimler dışında, ihracat denetimlerindeki performansa bağlı olarak ve diğer bilgiler çerçevesinde gerektiğinde işletmeler ayrıca denetlenebilir.

(4) Denetimlerde bu Tebliğde belirtilen koşulların yerine getirilmediği ya da devam etmediğinin anlaşılması halinde, işletmenin sınıfı uygun şekilde değiştirilebilir veya iptal edilebilir.

Sorumluluk

MADDE 15 – (1) Sorumlu Denetçiler ihraç edilecek partilere ilişkin şahit numuneleri 45 günü geçmemek üzere, ürünün çeşidine göre tespit olunacak süreye veya alıcı ile satıcı arasında anlaşmazlık çıktığında bunun giderilmesine kadar, analiz raporu ve ilgili kayıtları ise 5 yıl boyunca saklamakla yükümlüdürler.

(2) Bölge Müdürlüğünün istemesi halinde, Sınıflandırma Belgesi kapsamında ürün ihraç eden firmaların adı, ihraç edeceği ürün ve miktarına ilişkin bilgiler, üyesi bulunduğu İhracatçı Birliklerince verilir.

(3) Sınıflandırılmış firmalar;

a) Ürünlerini ilgili mevzuata uygun olarak hazırlamakla,

b) Sınıflandırmaya ilişkin beyan edilen bilgi ve belgelerdeki değişikliği derhal ilgili Bölge Müdürlüğüne yazılı olarak bildirmekle,

c) Bakanlıkça istenebilecek her türlü bilgi ve belgeyi temin etmekle,

ç) Denetimle görevlendirilen personele, işletmede yapacakları incelemelerde her türlü yardım ve kolaylığı sağlamakla,

d) Bakanlığın düzenleyeceği eğitim programlarına ilgili firma personelinin katılımını sağlamakla,

e) İhracatta ticari kalite denetiminin risk analizi esaslı olarak yapılacak olması nedeniyle, ihraç edilen ürünlere dair ilgili mevzuatın öngördüğü analiz sonuçlarını 5 yıl boyunca saklamakla,

f) İptal edilen veya süresi dolan belgenin aslını ilgili Bölge Müdürlüğüne iade etmekle,

g) Belge kapsamında yer alan ürünler ile ilgili diğer mevzuata uymakla,

yükümlüdür.

(4) Firma, Sorumlu Denetçinin ya da laboratuvar elemanının işten ayrılması durumunda, bunların yerine yeni personel istihdam edeceği zamana kadar belgesini ilgili Bölge Müdürlüğüne teslim eder.

(5) Sorumlu Denetçi ve/veya laboratuvar elemanlarının bu Tebliğ hükümlerine aykırı işlemlerinden firmalar da müştereken sorumludurlar.

İdari yaptırımlar

MADDE 16 – (1) Bu Tebliğe aykırı hareket edenler ile yanlış veya yanıltıcı beyanda bulunanlar, sahte belge kullanan, ibraz eden veya belgede tahrifat yapanlar hakkında, 29/6/2001 tarihli ve 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun, 21/3/2007 tarihli ve 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu, Dış Ticarette Teknik Düzenlemeler ve Standardizasyon Rejimi Kararının ilgili hükümleri ve ilgili diğer mevzuat uygulanır.

Masraflar

MADDE 17 – (1) Sınıflandırma işlemleri için her türlü değerlendirme, denetim ve belgelendirme ile eğitim masrafları firmalar tarafından Döner Sermaye İşletmesi hesabına yatırılır.

(2) Sorumlu Denetçi adaylarının eğitim, sınav ve belgelendirme masrafları Sorumlu Denetçi adaylarınca, Döner Sermaye İşletmesi hesabına yatırılır.

(3) Masraflara ilişkin usul ve esaslar Döner Sermaye İşletmesi Yönetim Kurulunca belirlenir.

Yetki

MADDE 18 – (1) Bu Tebliğde yer alan hususlarda uygulamaya yönelik önlem almaya ve düzenleme yapmaya Genel Müdürlük yetkilidir.

Yürürlükten kaldırılan tebliğler

MADDE 19 – (1) Bakanlığa ait aşağıda yer alan Tebliğler yürürlükten kaldırılmıştır.

a) 6/6/2009 tarihli ve 27250 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Ticari Kalite Denetim Yeterlik Belgesi Verilmesinde Uygulanacak Esaslara İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: 2009/33),

b) 29/1/2011 tarihli ve 27830 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İhracatta Zorunlu Standart ve Kalite Kontrollerinin Risk Esaslı Yapılması Amacıyla Firmaların Sınıflandırılmasına Dair Dış Ticarette Standardizasyon Tebliği (Tebliğ No: 2011/18).

Geçiş süreci

GEÇİCİ MADDE 1 – (1) Ticari Kalite Denetim Yeterlik Belgesi Verilmesinde Uygulanacak Esaslara İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: 2009/33) uyarınca Ticari Kalite Denetim Yeterlik Belgesi almış olan firmalar ile İhracatta Zorunlu Standart ve Kalite Kontrollerinin Risk Esaslı Yapılması Amacıyla Firmaların Sınıflandırılmasına Dair Dış Ticarette Standardizasyon Tebliği (Tebliğ No: 2011/18) uyarınca “A”, “B” ve “C” olarak sınıflandırılmış firmalar koşullarına uygun şekilde bu Tebliğ çerçevesinde yeniden sınıflandırılır.

(2) Sorumlu Denetçi istihdam etmek kaydıyla, bu Tebliğ kapsamında sınıflandırma başvurusunda bulunmayan firmalardan;

a) Ticari Kalite Denetim Yeterlik Belgesi Verilmesinde Uygulanacak Esaslara İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: 2009/33) uyarınca Ticari Kalite Denetim Yeterlik Belgesi sahibi olanlar “B” sınıfı,

b) İhracatta Zorunlu Standart ve Kalite Kontrollerinin Risk Esaslı Yapılması Amacıyla Firmaların Sınıflandırılmasına Dair Dış Ticarette Standardizasyon Tebliği (Tebliğ No: 2011/18) uyarınca “A” olarak sınıflandırılmış olanlar “B” sınıfı,

c) İhracatta Zorunlu Standart ve Kalite Kontrollerinin Risk Esaslı Yapılması Amacıyla Firmaların Sınıflandırılmasına Dair Dış Ticarette Standardizasyon Tebliği (Tebliğ No: 2011/18) uyarınca “B” ve “C” olarak sınıflandırılmış olanlar “C” sınıfı,

olarak 31/12/2013 tarihine kadar kabul edilir. Bu tarihten sonra firmaların koşullarına uygun şekilde bu Tebliğ çerçevesinde sınıflandırma yapılır.

(3) 31/1/2013’e kadar yapılacak sınıflandırma başvurularında, 5 inci maddede belirtilen bilgi ve belgelerden Sorumlu Denetçi istihdam edildiğini gösteren Sosyal Güvenlik Kurumu Bildirgesi’nin başvuru tarihi itibarı ile son 3 aylık olması şartı aranmaz. Söz konusu başvurular için, başvuru tarihinde Sorumlu Denetçi istihdam edildiğinin Sosyal Güvenlik Kurumu Bildirgesi ile belgelenmesi yeterlidir.

(4) Firmalardan birinci ve ikinci fıkralar kapsamında düzenlenen Sınıflandırma Belgeleri için ücret alınmaz.

Yürürlük

MADDE 20 – (1) Bu Tebliğ 1/2/2013 tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 21 – (1) Bu Tebliğ hükümlerini Ekonomi Bakanı yürütür.

 

Tebliğin eki için tıklayınız

____

www.vergiburosu.com