GENELLEŞTİRİLMİŞ TERCİHLER SİSTEMİNE İLİŞKİN TEBLİĞ (İTHALAT: 2019/6)

Ticaret Bakanlığından:

GENELLEŞTİRİLMİŞ TERCİHLER SİSTEMİNE İLİŞKİN TEBLİĞ

(İTHALAT: 2019/6)

Amaç

MADDE 1 – (1) Bu Tebliğ, 20/12/1995 tarihli ve 95/7606 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan İthalat Rejimi Kararında, Genelleştirilmiş Tercihler Sistemine (GTS) ilişkin tarife tavizlerinden yararlanan eşya ile ülkelerin belirlenmesine esas teşkil eden hususları düzenler.

Dayanak

MADDE 2 – (1) Türkiye ile Avrupa Birliği (AB) arasında ihdas edilen Gümrük Birliği (GB) çerçevesinde, GTS kapsamında En Az Gelişmiş Ülkeler (E.A.G.Ü.), Özel Teşvik Düzenlemeleri Ülkeleri (Ö.T.D.Ü.) ile Gelişme Yolundaki Ülkelere (G.Y.Ü.) ülkemiz tarafından tanınan tek taraflı gümrük vergisi tavizleri, 20/12/1995 tarihli ve 95/7606 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan İthalat Rejimi Kararı ile belirlenmiştir.

Temel ilkeler

MADDE 3 – (1) GTS, ülkemizin başta Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) olmak üzere uluslararası yükümlülüklerine uygun olarak, İthalat Rejimi Kararı eki II sayılı [93 üncü fasıl ve Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu (AKÇT) ürünleri hariç] ve III sayılı listelerde yer alan eşya için tatbik edilmekte olup;

a) Gümrük vergisi tavizlerinin tek taraflı olması,

b) Tavizlerin verilişlerinin bağlayıcı olmaması,

c) Tercihlerin kısmen veya tümüyle kaldırılabilmesi,

ç) Tek taraflı veya uluslararası müzakereler sonucunda yapılacak en çok kayrılan ülke esasına dayalı tarife indirimlerini engelleyici olmaması,

temel ilkelerine dayanmaktadır.

(2) GTS kapsamında tanınan tavizli tarifeler, İthalat Rejimi Kararı ekinde yer alan II ve III sayılı listelerde GTS Ülkeleri sütununa derç edilerek yürürlüğe konulmuştur. GTS’den yararlanacak G.Y.Ü., Ö.T.D.Ü. ve E.A.G.Ü.’lersırasıyla İthalat Rejimi Kararı EK:4A, EK:4B ve EK:4C’deki listelerde yer almaktadır. GTS kapsamında tercihli tarifeler, bu listelerde belirtilen ülkeler menşeli eşyanın ithalatında uygulanır.

(3) GTS kapsamındaki ürün grubu listeleri G.Y.Ü. için İthalat Rejimi Kararı Ek:5’te, Ö.T.D.Ü. için Ek:6’da ve E.A.G.Ü. için ise Ek:7’de yer almaktadır.

Tercihli tarife kapsamı eşya ve indirim oranları

MADDE 4 – (1) Taviz tanınan eşyalar hassaslık derecesine göre, İthalat Rejimi Kararı Ek: 5’te yer alan listede hassas ve hassas olmayan olarak iki gruba ayrılır. Eşyanın ait olduğu hassaslık grubu değiştirilebilir.

(2) Hassas ürünlerde, maktu gümrük vergileri % 30 oranında azaltılmış, nispi gümrük vergileri ise İthalat Rejimi Kararı eki II ve III sayılı listelerde Diğer Ülkeler (D.Ü.) sütununda belirtilen gümrük vergisi hadleri üzerinden 3,5 puan indirilmiştir. Ancak 50 ila 63 üncü fasıllar (bu fasıllar dahil) arasında yer alan hassas ürünlerde, İthalat Rejimi Kararı eki II sayılı listede D.Ü. sütununda belirtilen gümrük vergisi hadleri üzerinden % 20 oranında indirim yapılmıştır. GTS kapsamında tanınan tercihli tarifenin nihai oranı 1 inci ondalık sayıya yuvarlanmıştır.

(3) AB’nin yürürlükteki mevzuat hükümleri dikkate alınarak, bazı eşya için ikinci fıkrada belirtilen tavizlerden daha düşük olan gümrük tarifeleri uygulanmıştır.

(4) Tercihli tarife uygulaması sonucunda nispi vergi oranlarının % 1 veya daha az olması, maktu vergilerin 2 Avro veya daha az olması durumunda, G.Y.Ü. için gümrük vergileri askıya alınmıştır.

Hariç sektörler

MADDE 5 – (1) GTS kapsamı sektörler İthalat Rejimi Kararının Ek:5, Ek:6 ve Ek:7’sinde yer almaktadır. GTS’den sağlanan tercihli tarifeler, İthalat Rejimi Kararı EK: 4A, EK:4B ve EK:4C’de belirtilen ilgili ülkeler itibarıyla hariç tutulan sektörler için uygulanmaz.

Tavizlerin askıya alınması

MADDE 6 – (1) GTS kapsamında sağlanan tavizler;

a) Temel insan ve işçi hakları ile çevreye ilişkin uluslararası sözleşmelerde belirlenen prensiplerin ciddi ve sistematik bir şekilde ihlal edilmesi,

b) Türkiye sanayisi üzerinde olumsuz etki yapan haksız ticari uygulamalar,

c) Menşe kurallarının sistematik bir biçimde ihlal edilmesi,

ç) DTÖ tarafından haksız ticari uygulamaların tespit edilmesi,

d) GB’nin etkin işleyişine zarar verecek şekilde trafik sapmasına neden olması,

e) Uluslararası Çalışma Örgütü Konvansiyonlarında belirtilen kölelik ya da angaryanın herhangi bir türünün uygulanması,

f) Uyuşturucu ticaretine ilişkin gümrük kontrollerinin yetersiz olması,

g) Mahkumlara yaptırılan ürünlerin ihraç edilmesi,

ğ) Dünya Bankası tarafından bir ülkenin yüksek gelir grubunda sınıflandırılması,

halinde ilgili ülkeler menşeli eşya için belirli veya belirsiz süreyle geçici veya daimi olarak askıya alınabilir.

Tavizlerin kaldırılması ve yeniden düzenlenmesi

MADDE 7 – (1) GTS kapsamında tavizden faydalanan ülke menşeli bir eşyanın ithali benzer ya da doğrudan rakip bir eşyanın yerli üreticisi için ciddi zorluk ya da ciddi zorluk tehdidi yaratır ise ilgili ülke menşeli bu eşya için İthalat Rejimi Kararının eki II ve III sayılı listelerde D.Ü. sütununda belirtilen gümrük vergisi oranı yeniden yürürlüğe konulabilir.

(2) GTS kapsamında bir eşyanın ithali ülke pazarında ciddi bir bozulma ya da ciddi bozulma tehdidi yaratır ise bu eşya için ülke ayrımı gözetmeksizin İthalat Rejimi Kararı eki II ve III sayılı listelerde D.Ü. sütununda belirtilen gümrük vergisi oranı yeniden yürürlüğe konulabilir.

(3) Ticaret Bakanlığı İthalat Genel Müdürlüğü, ciddi zorluk veya zorluk tehdidine ilişkin başvuru üzerine ya da resen inceleme kararı alabilir.

(4) Ciddi zorluk ya da zorluk tehdidine ilişkin inceleme sırasında yerli üretimin; pazar payı, üretim, üretim kapasitesi, stok, iflas, kârlılık, kapasite kullanımı, istihdam, ithalat ve fiyat faktörlerinden biri veya birkaçı göz önünde bulundurulur.

(5) İnceleme altı ay içinde tamamlanır. Gerek görülen hallerde bu süre uzatılabilir.

(6) İncelemenin tamamlanmasının ardından ilgili ülke menşeli eşya için bir ay içinde karar alınır.

(7) Sektörlerde belirtilen ürünlere GTS kapsamında sağlanan tavizler;

a) GTS kapsamında tavizden faydalanan bir ülkeden, bir sektör kapsamında gerçekleştirilen ithalatın, aynı sektörde bir önceki yıl gerçekleştirilen ithalata oranla miktar bazında %13,5 ve daha fazla oranda artması veya,

b) Sektörde belirtilen ürünlerin GTS kapsamında tavizden yararlanan herhangi bir ülkeden ithalatının, GTS kapsamında yer alan ülkelerin tamamından herhangi bir on iki aylık dönem süresince gerçekleştirilen ithalatın değer bazında % 14,5’ini aşması halinde,

kaldırılabilir.

(8) Ticaret Bakanlığınca dış ticaretimizdeki gelişmeler göz önüne alınarak ülke/ürün bazında tavizler kaldırılabilir.

Uyumlaştırma

MADDE 8 – (1) Türkiye, Gümrük Birliğinin etkin işleyişini teminen, GTS kapsamında gerekli düzenlemeleri yapma hakkını saklı tutmak kaydıyla, AB’nin konu hakkındaki düzenlemelerini esas alır ve bu çerçevede, mevzuatında gerekli uyumlaştırmayı yapar.

Atıflar

MADDE 9 – (1) 31/12/2017 tarihli ve 30287 dördüncü mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İthalat Tebliği (İthalat: 2018/1)’ne yapılan atıflar ilgili kısımları itibarıyla bu Tebliğe yapılmış sayılır.

Yürürlük

MADDE 10 – (1) Bu Tebliğ 1/1/2019 tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 11 – (1) Bu Tebliğ hükümlerini Ticaret Bakanı yürütür.