Bütçe Açığında Tarihi Rekor Kırıldı- Şükrü Kızılot

Hürriyet Gazetesi-18.11.2009

Şükrü KIZILOT

skizilot@yaklasim.com

BÜTÇE AÇIĞINDA TARİHİ REKOR KIRILDI

2009 Ekim ayı bütçe sonuçları açıklandı!

Ekim 2008’de 71 milyon TL olan bütçe açığı 2009’un Ekim ayında 2 milyar 421 milyon TL oldu. Ocak-Ekim yani on aylık bütçe gerçekleşmesi toplamda 43.2 milyar TL açık verdi.

Buna göre, Ekim ayı bütçe açığı, 2008 yılı Ekim ayına göre yüzde 3.318 arttı. Ekim ayında işsizlik sigortası fonundan bütçeye aktarılan 1.9 milyar TL olmasaydı, bütçe açığındaki bu artış yüzde 6.085 olacaktı!.. 10 aylık toplam bütçe açığı ise bir önceki yılın ilk on aylık bütçe açığı olan 4.9 milyar TL’ye göre yüzde 784.7 arttı.

CUMHURİYET TARİHİNİN REKORU

2009’un on aylık bütçe açığı olan 43.2 milyar TL, bugüne kadar toplamdaki en yüksek bütçe açığı olarak tarihi bir rekor kırdı.

Bütçe açığı 40 milyar TL’yi en son 2002’de ve 2003’de yıllık 40.2 milyar TL ile geçmişti. Bu açıklardan sonraki en yüksek bütçe açığı ise 2004’de 29.2 milyar TL ve 2001’de 28.6 milyar TL. Sıraladığımız tüm bu rakamlar yıllık iken 2009 bütçesi bu rakama on ayda ulaştı ve geçti…

KRİZ BÜTÇEYİ VURDU

Krizin teğet geçeceği varsayımına göre hazırlanan 2009 bütçe tahmin ve hedeflerinde, on aylık gerçekleşmelerle kıyaslandığında, ciddi sapmalar var;

– Bütçe açığında yıllık yüzde 40.4 azalma hedeflenirken, açık yüzde 784.7 arttı,

– Gelirlerin yıllık yüzde 18.7 artması hedeflenirken, gelirlerde yüzde 0.2 gerileme oldu,

– Giderlerde yıllık yüzde 14.2 artış hedeflenirken, yüzde 21.0 artış oldu.

2009’un ilk 10 aylık gelir ve harcama tutarı, 2008 yılı ile kıyaslamalı olarak Tablo-I’de gösterilmiştir.

VERGİ GELİRLERİ VE CEZALAR

Tablo-II’den de fark edileceği gibi, 2009 yılının ilk 10 ayına ait vergi gelirleri, yılsonu itibariyle, özellikle Gelir Vergisi, Kurumlar Vergisi, ÖTV ve İthalde Alınan KDV gelirlerinin hedefin çok gerisinde kalacağını gösteriyor.

2009’un ilk 10 ayında toplam 139.2 milyar TL olan vergi gelirleri, geçen yılın aynı döneminde toplanan 140.3 milyar TL vergi gelirinin bile gerisinde kaldı.

Bu arada vergi cezalarından elde edilen gelirler dikkati çekiyor. Ekim 2009 vergi cezalarında, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 78.5 artış var. 10 aylık dönem itibariyle de yüzde 33.5 artış var.

Olayın bütününe baktığımızda, ilk 10 ayda gelirler 2008’in gerisinde, giderler ise 2008’in ilk 10 ayının 43,2 milyar TL üzerinde.

Görünen o ki 10 milyar lira açık hedefi ile yola çıkılan 2009 bütçesinde, bütçe açığı 60 milyar TL’yi aşacağa benziyor. 2010 yılı için hedeflenen 50 milyar liralık bütçe açığı da sıkıntılı bir dönem, zamlar ve iç borç artışının göstergesi oluyor…