Özürlü Emekliliği Şartları- Sadettin Orhan

Bugün Gazetesi-22.12.2009

Sadettin ORHAN

sorhan@bugun.com.tr

ÖZÜRLÜ EMEKLİLİĞİ ŞARTLARI

Soru: Sadettin Bey, “Özürlü emekliliği için en düşük oran nedir” isimli yazınızı okudum.

Size bu konu ile ilgili bir sorum olacak. Bana yardımcı olursanız gerçekten çok sevinirim. Eşim 1989 yılında sigortalı olarak çalışmaya başlamış ve %60 sürekli özürlü raporu var. Eşimin 9 Aralık 2009 tarihi itibarı ile 20 yıl 3.611 prim günü doldu. Emekli olabilir mi acaba? Sigortadan 6.8.2003 tarihinde yürürlüğe giren 4958 Sayılı Kanuna göre 1 sene daha prim ödemesi gerektiğini söylediler. Ancak sizin yazınızda okuduğum kadarıyla 6.8.1991 tarihinden önce sigortalı olanların en az %40 özürlü olmak şartıyla 15 yıl ve 3600 günle emekli olabildiğini belirtmişsiniz. Lütfen bu konu ile ilgili yardımcı olabilir misiniz? Eşim ne zaman emekli olabilir? Ceren Evinç

Cevap: Değerli okurum, bahsettiğiz yazımda da yer verdiğim üzere, 6.8.1991 tarihinden önce sigortalı olan özürlüler, 15 yıllık sigortalılık süresi ve 3600 prim günü ile emekli olurlar. SGK birimi tarafından size verilen cevap yanlıştır. Zira 4958 Sayılı Kanun, 6.8.1991 tarihinden sonra sigortalı olan özürlüleri etkilemiştir. Eşiniz şuan itibari ile emekliliğe hak kazanmış durumda. Dilediği zaman dilekçesini verebilir.

Emekli aylığımı artırabilir miyim?

Soru: Sayın Hocam, 1960 doğumluyum. Türkiye’de sigortam yok. Yurtdışı sigorta başlangıcım 1978 yılıdır. 2005 Mayıs ayında günlüğü 2 dolardan 9250 gün borçlanarak ödememi aynı ayda yaptım. Şu ana kadar halen yurtdışında çalıştığım için aylık başvurusunda bulunmadım. 2010’da temelli dönmeyi düşünüyorum. Duyumlarıma göre borçlanmamı 2 dolardan yaptığım için az maaş alacağım yönünde. Temelli dönmeden ödediğim prim sayısını 750 gün daha ödeyerek 10.000 güne çıkartmak istiyorum. Bu alacağım maaşı daha da düşürür mü, yoksa pozitif olarak azda olsa artırır mı? Ahmet Derelioglu

Cevap: Değerli okurum, emekli aylığının miktarını belirleyen çok sayıda faktör vardır. Bunlardan birisi toplam ödeme tutarıyken bir diğeri de prim ödeme gün sayısıdır. Buna göre günlüğü 2 dolardan yaptığınız ödeme sonucu bağlanacak aylık, daha yüksek ödemelere göre elbette daha düşük olacaktır. Öte yandan 750 gün daha borçlanarak ödemeniz, emekli aylık tutarınızı az da olsa artıracaktır.

Ödenen primler, boş geçen yıllara dağıtılır mı?

Soru: Sadettin Bey, ben 22 Ekim 1960 doğumluyum. 1.12.1978 tarihinde SSK girişliyim ve 90 gün hizmet sürem var. 26.02.1988 tarihinde Bağ-Kur sigortam başladı ve 30.11.2007 tarihinde sona erdi. 2008-2009 yıllarında 90-100 gün kadar SSK çalışmam var. Askerliğimi 1982-1984 arasında yaptım. Askerliğimi ödesem sorun olur mu? Ayrıca 1992-1998 arası isteğe bağlı SSK ödedim. İsteğe bağlı olarak ödediğim bu primleri boş yıllara saydırabilir miyim veya Bağ-Kur borcumu aylık prim olarak ödesem borçtan düşülür mü? Bu bilgilere göre ne zaman ne şekilde emekli olabilirim? İdris Erhan İşlerel

Cevap: İdris Bey, anladığım kadarıyla Bağ-Kur kapsamında bulunduğunuz sürenin primlerini ödememişsiniz. Mevcut Bağ-Kur borcunuzu aylık primler şeklinde ödeme şansınız bulunmuyor. Ayrıca isteğe bağlı sigortalı olarak ödediğiniz primleri de boş yıllara saydırma şansınız yok. Şu an sizin emekliliğiniz için en kısa yol, bundan sonra bir işyerinden sigortalı (4/a) olarak 5000 prim gününü tamamlamaktır. Askerliği de borçlanarak 5000 günü tamamladığınız tarihte emekli olabilirsiniz. Yalnız emeklilik aşamasında Bağ-Kur prim borçlarınız sorun oluşturabilir. Yani SGK, Bağ-Kur borcunuzu ödemeden sizi emekli etmeyebilir. Bu durumda dava yoluna gidebilirsiniz.

Daha ne kadar prim ödemem gerekiyor?

Soru: Sadettin Bey, ilk işe giriş tarihim 01.04.1978. Doğum tarihim 01.06.1960. Toplam ödediğim prim günüm 1365. Askerlik primimi de borçlanmak istiyorum. Emekli olabilmem için ne yapmam gerekiyor? Daha ne kadar prim ödemem gerekir? Vereceğiniz bilgiler için şimdiden çok teşekkür ederim. Cafer Aktaş

Cevap: Değerli okurum, emekliliğe hak kazanabilmeniz için 5000 prim gününü doldurmanız gerekiyor. Askerliğinizi de borçlandıktan sonra prim ödemeye devam edeceksiniz. Başka yapabileceğiniz herhangi bir şey bulunmuyor.