Adi Malullük Vazife Malullüğüne Döner Mi?- Sadettin Orhan

Bugün Gazetesi-12.10.2009

Sadettin ORHAN

sorhan@bugun.com.tr

ADİ MALULLÜK VAZİFE MALULLÜĞÜNE DÖNER Mİ?

Soru: Sadettin Bey merhaba. Ben 1998 yılında olduğum ameliyat ve akabinde…

Soru: Sadettin Bey merhaba. Ben 1998 yılında olduğum ameliyat ve akabinde gördüğüm radyo terapi ve kemoterapi sonucunda askeri hastaneden (GATA), “TSK’da görev yapamaz, fikren çalışır, bedenen çalışamaz, vücut fonksiyon kayıp oranı %50’dir” sonuçlu sağlık raporu neticesinde Deniz Kuvvetleri’nden emekli sandığına sevk edildim. Emekli Sandığı da bu rapora istinaden beni 2002 yılında adi malul olarak emekliye ayırdı. Yenilerde öğrendiğime göre Emekli Sandığı’nı mahkemeye versem vazife malulü olabilirmişim. Bunun doğruluk payı var mıdır? Varsa ne gibi bir işlem yapmalıyım? Bir de benim rahatsızlığım sebebi ile (kanser) her yıl tetkik ve kontrollerim oluyor. Bunları özel hastanelerde yaptırabilir miyim? Bu konularda beni bilgilendirirseniz çok sevinirim. Serhat Sucu

Cevap: Serhat Bey, 5434 Sayılı Emekli Sandığı Kanunu gereği, malullük aylığı adi malullük, vazife malullüğü ve harp malullüğü olmak üzere üç şekilde tanımlanmıştır. Sizin uğramış olduğunuz malullük hali;

• Vazifenizi yaptığınız sırada ve vazifenizden doğmuşsa,
• Vazifeniz dışında kurumunuzun verdiği herhangi bir kuruma ait başka işleri yaparken bu işlerden doğmuşsa veya,
• Fabrika, atölye ve benzeri iş yerlerinde, işe başlamadan evvel iş sırasında veya işi bitirdikten sonra, o iş yerinde meydana gelen ve yine o işyerinin mahiyetinden veya çalışma konusunda ileri gelen kazadan doğmuşsa

Sizin hakkınızda vazife malullüğü hükümlerinin uygulanması gerekirdi. Eğer sizin maruz kaldığınız malullük hali, bu saydığımız durumlardan birisine uyuyorsa, SGK’yı (Emekli Sandığı) mahkemeye verebilirsiniz. Yok, eğer malullük durumunuz;

• Keyif verici içki ve her çeşit madde kullanmaktan,
• Kanun, tüzük ve emir dışında hareket etmiş olmaktan,
• Yasak fiilleri yapmaktan,
• İntihara teşebbüsten veya,
• Her ne suretle olursa olsun kendinize veya başkalarına menfaat sağlamak veya zarar vermek maksadından, doğmuşsa, mahkemeye gitmenizi tavsiye etmem. Burada yapmanız gereken şey, konunun uzmanı bir avukata başvurarak, somut durumunuzu detayları ile aktarıp örnek yargı kararlarına göre yöntem belirlemektir.

Öte yandan kanser rasatsızlığınız sebebiyle gerekli tetkik ve kontrolleri özel hastanelerde de yaptırabilirsiniz fakat sizden katılım payı ve fark ücret talep edilecektir.

Yurtdışından özürlü olarak emekli olabilir miyim?

Soru: Sadettin Bey iyi günler. Doğum tarihim 16.06.1979. Doğuştan yüzde 40 özürlü raporum var. İlk işe giriş tarihim 18.09.1995 ve 21.06.1996 ila 05.05.2003 tarihleri arasında Türkiye’de özel sektör ve devlet kuruluşunda özürlü statüsünde 761 gün çalışmışlığım var. Şu an 01.03.2004 yılından itibaren Almanya’da çalışmaktayım. Özürlü emekliliğinden yaralanmak için yurtdışı borçlanması yapabilir miyim? Yaparsam ne kadar yapmam gerekiyor ve ne zaman emekli olabilirim? Ayrıca vergi indirim belgesi almak zorunda mıyım? Özürlülükten dolayı askerlik yapmadım. Süleyman Yürük

Cevap: Değerli okurum, yurtdışı hizmet borçlanması yaparak özürlü statüsünden emekli olabilirsiniz. Bunun için mevcut prim gününüzü, borçlanmak suretiyle 3920 güne tamamlamanız ve 17 yıllık sigortalılık süresini de doldurmanız gerekiyor. Böylece 18.09.2012 tarihinde emekli olabilirsiniz. Fakat bu şartlar altında emekli olabilmeniz için vergi indirim belgesi almanız gerekir. Öte yandan kesin dönüş yapmaksızın yurtdışı borçlanma yapabilirsiniz fakat emekli aylığının bağlanabilmesi için yurda kesin dönüş yapmış olmanız da şart.

Ne zaman emekli olurum?

Soru: Sadettin Bey, ben 1968 doğumluyum. Türkiye’de çalışmışlığım yok. Almanya’da sigorta başlangıcım Nisan 1986. Sigorta bitimim Aralık 2006’dır. Toplam 7350 gün borçlanma yaptım. İlk 2000 günümü ev kadını olarak 4/b’ye, son 5350 günümü de 4/a’ya borçlandım. Ne zaman emekli olurum, ne zaman başvuruda bulunayım? Türkiye’ye temelli döndüm. Vereceğiniz cevaba teşekkür ederim. Makbule Derelioğlu

Cevap: Değerli okurum, emeklilik tarihinizi tam olarak hesaplayabilmemiz için borçlanma başvuru tarihinizi bilmemiz gerekir. Ancak 44 veya 45 yaşınızı tamamladığınız tarihte emekli olacaksınız.