Anayasa Mahkemesi’nin Vergi Yasalarına Yönelik İptal Kararı-Veysi Seviğ

Referans Gazetesi-23.10.2009

Veysi SEVİĞ

ANAYASA MAHKEMESİ’NİN VERGİ YASALARINA YÖNELİK İPTAL KARARI

Anayasa Mahkemesi’nin 15 Ekim 2009 tarihinde yapmış olduğu toplantıda, Gelir Vergisi uygulamasına yönelik olarak duraksama yaratan ve tartışılan bazı yasa maddeleri iptal edilmiş bulunmaktadır. Konuya ilişkin olarak Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından aşağıdaki açıklama yapılmıştır:

“Bilindiği üzere 01.01.2006 tarihinden itibaren yürürlüğe giren vergileme rejimiyle menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının elden çıkarılmasında ve elde tutulması sürecinde elde edilen gelirler üzerinden tevkifat yapılmasını öngören ve finansal araçların aynı şekilde vergilendirilmesini sağlayan bir sistem uygulamaya konulmuştur.

01.01.2006-31.12.2015 tarihleri arasında uygulanması öngörülen bu vergilendirme rejimine ilişkin yasal düzenleme, Gelir Vergisi Kanunu’nun geçici 67’nci maddesinde yer almakta olup, anılan maddenin (1) numaralı fıkrasında yer alan ve dar mükellefler için geçerli olan tevkifat oranı, 5527 sayılı kanunla yapılan değişiklikle 07.07.2006 tarihinden itibaren yüzde 0 (sıfır) olarak uygulanmaktadır.

Ancak, 07.07.2006 tarihinden itibaren yüzde 0 (sıfır) olarak uygulanan söz konusu tevkifat oranına ilişkin -Dar mükellefler gerçek kişi ve kurumlar için bu oran yüzde 0 (sıfır) olarak uygulanır- hükmünün Anayasa Mahkemesi’nce iptal edildiği ve iptal hükmünün de Resmi Gazete’de yayımlanmasından başlayarak dokuz ay sonra yürürlüğe gireceği öğrenilmiş bulunmaktadır.

Ayrıca, Anayasa Mahkemesi’nce Gelir Vergisi Kanunu’nun 103’üncü maddesinde yer alan vergi tarifesindeki yüzde 35’lik orana ücretlilerin de tabi olması hükmü iptal edilmiş ve iptal kararının Resmi Gazete’de yayımından 6 ay sonra yürürlüğe girmesi öngörülmüştür.

Anayasa Mahkemesi Gelir Vergisi Kanunu’nun yatırım indirimiyle ilgili geçici 69’uncu maddesinde yer alan 2006, 2007 ve 2008 ibarelerini de iptal etmiştir. Bu şekilde yatırım indirimiyle ilgili süre sınırlaması da ortadan kalkmış bulunmaktadır. Mahkeme, yatırım indirimiyle ilgili iptalin, kararın Resmi Gazete’de yayımıyla birlikte yürürlüğe girmesine hükmetmiştir.

Bu aşamada mahkemenin gerekçeli kararı beklenilmekle birlikte, iptal hükümlerinin Resmi Gazete’de yayımlanmasından başlayarak;

* Geçici 67’inci maddeyle ilgili kararın Resmi Gazete’de yayımlanmasını takip eden dokuzuncu ayın sonunda,

* Ücretlilerin vergilendirilmesine ilişkin kararın da Resmi Gazete’de yayımlanmasını takip eden altıncı ayın sonunda,

yürürlüğe girecek olması nedeniyle anılan hükümlerle ilgili uygulamalar, söz konusu süre içinde yeni bir düzenleme yapılıncaya kadar aynen devam edecektir.”

Anayasa Mahkemesi’nde 2006/119 sayılı dosyaya ilişkin oluşan bu kararın gerekçesinde iptal nedenleri ayrıntılı olarak yer alacaktır. Ancak iptal konusu düzenlemeler daha önce kamuoyunda tartışılmış ve söz konusu düzenlemelerin anayasaya aykırılığı hususu içinde bizim de bulunduğumuz bir kısım vergi hukukçuları tarafından gerek yazılı basında ve gerekse görsel iletişim araçlarında ayrıntılı bir biçimde dile getirilmeye çalışılmıştır.

Özellikle Türk tasarruf sahiplerinin devlet tahvili ve Hazine bonosu almaları halinde, bu kâğıtlar için ödenen faizler üzerinden yüzde 10 (başlangıçta yüzde 15) oranında Gelir Vergisi stopajı yapılması, Türk tasarruf sahiplerinin yabancılar üzerinden devlet tahvili ve Hazine bonosu almalarına neden olmuştur.

Bu konuda Maliye Bakanlığı yetkililerinin de katılmış bulunduğu bir toplantıda, henüz söz konusu yasa maddesi tasarı halindeyken Türk tasarruf sahipleri ile yabancı tasarruf sahipleri arasında böyle bir ayrıcalığa neden olabilecek bir düzenlemenin eninde sonunda Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edileceği hususu açıkça ifade edilmiştir.

Aynı şekilde yapılan düzenlemelerle yatırım indirimi konusunda mevcut düzenlemeler çerçevesinde yatırımları gerçekleştirenlerin indirim hakkını kısıtlayan ve adeta sınırlayan Gelir Vergisi Yasası’nın geçici 69’uncu maddesinin yürürlüğe girişi aşamasında yapmış bulunduğumuz eleştiriler, Anayasa Mahkemesi’nin 15 Ekim 2009 tarihinde vermiş bulunduğu iptal kararı ile ne kadar haklı olduğumuzu göstermiş bulunmaktadır.

Anayasa Mahkemesi’nin almış bulunduğu iptal kararları ile bu kararların yürürlüğe gireceği tarihler çok önemli olmakla beraber, Gelir İdaresi Başkanlığı’nın mahkeme kararında yer alan süreleri beklemesine gerek bulunmamaktadır. Çünkü Anayasa Mahkemesi’nin vermiş olduğu bu karar, bir yandan ücretlileri, diğer yandan yatırımcıları, bunların dışında da tasarruflarını devlete borç verenleri yakından ilgilendirmektedir.

Yatırım indirimiyle ilgili Gelir Vergisi Yasası’nın geçici 69’uncu maddesi ile ilgili olarak ihtizari kayıtla yapılan beyanlara yönelik olarak yargı yoluna başvuran mükellef sayısı oldukça fazladır.

Maliye Bakanlığı’nın iptal konuları nedeniyle uygulamada ortaya çıkan boşluğu en kısa zamanda yapılacak yeni yasal düzenleme ile doldurması beklenmektedir.