Gelir Vergisi Kanunu’nda Yapılan Değişiklikler-İsmail Kökbulut

Bugün Gazetesi-29.06.2009

İsmail KÖKBULUT

ikokbulut@bugun.com.tr

GELİR VERGİSİ KANUNU’NDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER

TBMM’de geçen hafta kabul edilen 5904 Sayılı Kanun ile birçok vergisel değişiklik yapıldı.

Bu değişikliklerden özellikle Gelir Vergisi Kanunu’nda yapılanlar birçok vatandaşımızı etkiliyor.

Kızılay’a yapılan nakdi bağış ve yardımların tamamı vergiden düşülebilecek: 5904 Sayılı Kanunla yapılan değişiklik sonucu, iktisadi işletmeleri hariç, Türkiye Kızılay Derneği’ne makbuz karşılığı yapılan nakdi bağış ve yardımların tamamı gelir vergisi beyannamesinde bildirilen gelirden düşülebilecek.

Aynı şekilde kurumlar da Kızılay’a yaptıkları nakdi bağış ve yardımların tamamını Kurumlar Vergisi beyannamesi üzerinde ayrıca gösterilmek şartıyla, kurum kazancından indirebilecek.

İşe başlatmama tazminatı vergiden istisna tutulacak: İşe başlatmama tazminatı, işten çıkarılan işçinin mahkeme kararı ile işine geri dönmesine karar verildiği durumlarda, işçiyi işine başlatmayan işverenin işçiye ödediği bir tazminat. İşçilerin işten çıkartılması hizmet akdinin feshedilmesi ve bu fesih için haklı bir sebep gösterilmesine bağlı.

Eğer herhangi bir sebep gösterilmeksizin işçi işten çıkarılırsa ya da gösterilen sebep işçi tarafından mahkemeye taşınıp mahkemece haklı bulunmazsa işveren işçiyi tekrar işe almak zorunda kalıyor. Mahkeme, işverenin işçisini tekrar işe başlatmaması durumunda ödeyeceği tazminat tutarını da belirliyor. İşçiye ödenen bu tazminatın Gelir Vergisi’nden istisna olup olmayacağı ise tartışma konusu idi. Son yapılan değişiklikle bu tazminatların istisna olduğu Maliye Bakanlığı’nca kabul edilmiş oldu.

Öte yandan, önceki dönemlerde ödenen bu tazminatlardan vergi kesilmişse, bu vergiler sahiplerine iade edilecek.

Ücret matrahından indirilecek istisna ve indirimlerde öncelik sırası belirlendi: Ücretlerin vergilemesi, ücret gelirinden Gelir Vergisi kesintisi yapılması suretiyle gerçekleşiyor. Fakat ücretler vergilenirken bazı unsurlar vergilenmiyor ya da bazı tutarlar indirim olarak ücret gelirinden (matrahından) düşülüp kalan tutar vergileniyor. İndirimlere örnek olarak “asgari geçim indirimi”ni verebiliriz. Bunun dışında, ekonomik kriz dönemlerinde olduğu gibi, özellikle teşvik amaçlı istisnalar da uygulanabiliyor. Mesela ücret gelirinin yarısı ya da belirli bir oranı vergilenmeyebiliyor. Geçtiğimiz günlerde hükümetin  bu yönde çalışma yaptığı da açıklanmıştı.

Teşvik uygulamalarının yürürlüğe girmesiyle birlikte ücret matrahından indirilecek istisna ve indirim tutarı sayısı da artacak. 5904 Sayılı Kanun’la yapılan belirlemeye göre, ücretlerin vergilendirilmesinde önce asgari geçim indirimi uygulanacak, daha sonra, varsa teşvik amaçlı diğer indirim ve istisnalar dikkate alınacak.

Ürün senedi satışından doğan kazançlar vergiden istisna edildi: Tarımın gelişmesini teminen, Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu kapsamında düzenlenen ürün senetlerinin elden çıkarılmasından doğan kazançlar, 31/12/2014 tarihine kadar Gelir ve Kurumlar Vergisi’nden müstesna hale geldi.