Tütün ve Tütün Mamulleri İle İlgili Ceza Uygulaması- Veysi Seviğ

Referans Gazetesi-28.07.2009

Veysi SEVİĞ

TÜTÜN VE TÜTÜN MAMULLERİ İLE İLGİLİ CEZA UYGULAMASI

“Tütün Ürünlerinin Zararlarının Önlenmesi ve Kontrolü Hakkındaki Yasa” gereği olarak tütün ürünleri;

* Kamu hizmet binalarının kapalı alanlarında,

* Koridorları dahil olmak üzere her türlü eğitim, sağlık, üretim, ticaret, sosyal, kültürel, spor, eğlence ve benzeri amaçlı özel hukuk kişilerine ait olan ve birden çok kişinin girebileceği ikametgâha mahsus konutlar hariç biraların kapalı alanlarında,

* Taksi hizmeti verenler dahil olmak üzere karayolu, demiryolu, denizyolu ve havayolu toplu taşıma araçlarında,

* Okul öncesi eğitim kurumlarının, dershaneler, özel eğitim ve öğretim kurumları dahil olmak üzere ilk ve orta öğrenim kurumlarının, kültür ve sosyal hizmet binalarının kapalı ve açık alanlarında,

* Özel hukuk kişilerine ait olan lokantalarla kahvehane, kafeterya, birahane gibi eğlence hizmeti verilen işletmelerde tüketilmeyecektir. Ancak buna karşılık otelcilik hizmeti verilen işletmelerde, tütün ürünleri tüketen müşterilerin konaklamasına tahsis edilmiş odalar oluşturulabilecektir. Ayrıca açık havada yapılan her türlü spor, kültür, sanat ve eğlence faaliyetlerinin yapıldığı yerlerle bunların seyir yerlerinde tütün ürünleri kullanılamayacaktır. Bu gibi yerlerde tütün ürünlerinin tüketilmesine mahsus alanlar oluşturulabilmektedir.

Aynı yasal düzenleme gereği olarak, “Tütün ürünleri sektöründe faaliyet gösteren firmaların isimleri, amblemleri veya ürünlerinin marka ya da işaretleri veya bunları çağrıştıracak alametleri, kıyafet, takı ve aksesuar olarak” taşınması yasaklanmıştır.

Tütün ürünleriyle ilgili izmarit, paket, ağızlık, kâğıt ve benzeri atıklar çevreye atılmayacak, bir başka anlatımla bu tür tütün ürünü atıklarının yere atılması cezai işlem konusu yapılabilmektedir.

Yapılan yasal düzenleme çerçevesinde yayımlanan, “Kamu kurum ve kuruluşlarına ait yer, araç, bina ve tesislerde tütün ürünü tüketenlere verilecek idari yaptırım kararlarının uygulama usul ve esasları hakkında”ki tebliğ uyarınca kamu kurum ve kuruluşlarına ait yer, araç, bina ve tesislerde tütün ürünü tüketenlere ilgili birim amiri tarafından yetki verilen kamu görevlilerince idari para cezası verilebilmekte, bunun için de durumun tespiti için “idari yaptırım tutanağı” düzenlenmektedir.

Sözü edilen tebliğin 5’inci maddesi uyarınca idari yaptırım karar tutanağı üç nüsha olarak hazırlanmaktadır. Buna göre düzenlenen idari yaptırım tutanağının bir örneği ilgili kişiye verilecek, bir sureti yaptırım kararını uygulayan birimde muhafaza edilecek, bir sureti de tahsil edilmemiş idari yaptırım kararlarının kesinleşmesi üzerine idari para cezasını tahsil yetkisi bulunan idareler hariç olmak üzere bulunduğu yer vergi dairesine gönderilecektir.

Buna göre yapılan işlem, ayrıca söz konusu işyerinde tutulan idari yaptırım karar defterine kayıt edilecektir. Tutanağın ilgili bölümüne de idari yaptırım karar defterinin sıra numarası yazılacaktır. Konuya ilişkin düzenlenen bu tutanaklar, yetkili en az iki görevli tarafından imzalanacaktır.

İdari yaptırım tutanağının tebliği tarihinden itibaren bir ay içinde ödenmesi öngörülmüştür. Ancak idari yaptırım kararının kendisine tebliği veya tefhim edildiği (duyurulduğu) tarihten itibaren en geç 15 gün içinde karara karşı Sulh Ceza Mahkemesi’ne bizzat veya yasal temsilcisi ya da avukatı aracılığıyla cezanın muhatabınca başvurulabilmektedir.

15 günlük süre içinde karara karşı Sulh Ceza Mahkemesi’ne başvurulmaması halinde, idari yaptırım kararı kesinleşmektedir.

İdari para cezasının kanun yoluna başvuru süresi içinde ödenmesi halinde, cezanın 1’4’ü oranında indirim yapılmaktadır. Cezaya karşı yapılan peşin ödeme, kişinin bu karara karşı yargı yoluna başvurmasına engel oluşturmamaktadır.

Kişinin imzadan kaçınması halindeyse bu durum, idari yaptırım karar tutanağının idari yaptırım uygulanan şahsın imzası bölümünde ayrıca belirtilir.

İdari para cezası uygulanan kişinin cezanın yazıldığı anda ödemeye rıza göstermesi ya da kanun yoluna başvurmadan cezayı ödemek istemesi halinde, “Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu”na tabi kurumlarda muhasebe yetkilileri mutemedi olarak görevlendirilen personel tarafından yapılan tahsilatta idari para cezasının toplam miktarı, indirilen tutar ve tahsil edilen tutar ayrı ayrı belirtilmek suretiyle muhasebe yetkilileri mutemedi alındısında gösterilir.

Kişinin ekonomik durumunun müsait olmaması ve bir ay içinde başvurması halinde, idari para cezasının ilk taksitinin peşin ödenmesi koşuluyla bir yıl içinde ve dört eşit taksit halinde ödenmesine karar verilebilmektedir.

Tütün mamullerinin kullanılmasıyla ilgili uygulanacak cezalar “Kabahatler Kanunu”nun 39’uncu maddesinin konusunu oluşturmaktadır.