Ücretini Alamayan İşçi Ne Yapmalı-Resul Kurt

Hürriyet Gazetesi-12.11.2009

Şükrü KIZILOT

skizilot@yaklasim.com

ÜCRETİNİ ALAMAYAN İŞÇİ NE YAPMALI

Ekonomik krizin etkisini yavaş yavaş kaybettiği söylense de, halen personelinin ücretlerini süresinde ödeyemeyen çok sayıda işveren var.

İsmini vermek istemeyen bir okurumuz diyor ki; 11 yıldır aynı iş yerinde çalışmaktayım. Son bir yıldır maaşlarımız çok geç ödenmekte. Örneğin eylül maaşı 9 Kasımda ödendi. Ekim maaşımız içeride, işveren onu da 9 veya 10 Aralık tarihinde ödeyecek. Bu sebepten dolayı tek taraflı iş akdimi fesh edersem tazminat alabilir miyim?

İş Kanunu’na göre; ücreti ödeme gününden itibaren yirmi gün içinde mücbir bir neden dışında ödenmeyen işçi, iş görme borcunu yerine getirmekten kaçınabilir. Kişisel kararlarına dayanarak iş görme borcunu yerine getirmemeleri sayısal olarak toplu bir nitelik kazansa dahi grev olarak nitelendirilemez. Gününde ödenmeyen ücretlerde mevduata uygulanan en yüksek faiz oranı uygulanır.

Bu işçilerin bu nedenle iş akitleri çalışmadıkları için feshedilemeyeceği ve yerine yeni işçi alınamayacağı, bu işlerin de başkalarına yaptırılamayacağı belirtilmiştir.

Ücretini aylık olarak alan işçilerin, çalıştıkları ayı izleyen ayın 20’sine kadar ödenmemesi halinde işçinin iş görme borcunu yerine getirmeyebileceği ve gününde ödenmeyen ücretler için mevduata uygulanan en yüksek faizin uygulanacağı belirtilmiştir.

Bu durumda işçilerin izleyebileceği iki yol bulunmaktadır; birincisi, işi bırakmadan her gün mesai zamanlarında işyerine gelmek, ama çalışmamak. Ücreti ödenmeyen işçi, iş görme edimini yerine getirmekten kaçındığı takdirde, kendisine çalışmadığı süreler için ücret ödenmeyeceği gibi bu sürelerde sigorta ilişkisinden söz edilemeyeceğinden çalışılmayan sürelerde sigorta primi ödenmeyecektir. Yargıtay kararlarında işçinin iş görme borcunu yerine getirmekten kaçındığı bu sürenin ücretini işverenden talep etmesi mümkün olmadığı, zira işçinin çalışmaması kendi iradesi ile oluşmuştur.

İkincisi de 4857 Sayılı İş Kanunu’nun 24/II-e fıkrası gereğince haklı nedenle işten ayrılarak işverenden kıdem tazminatı ile diğer işçilik haklarını (ücret, ikramiye, kullanılmayan yıllık ücretli izinlerin parası vs.) istemektir. Karar sizin.

İstifa edene kıdem tazminatı ödenmez

Ben 2000 yılında SSK’dan emekli oldum. 2002’den beri özel bir firmada sosyal güvenlik destek primi ödeyerek çalışmaktayım. Fakat artık çok yoruldum. İşten ayrılmak istersem kıdem tazminatımı alabilir miyim? Hüseyin Pamuk

Değerli okurumuz, emekli olduktan sonra sosyal güvenlik destek primi ödeyerek çalışan işçiler için de kıdem ve ihbar tazminatı hakkı vardır.

Ancak, emekli olduktan sonra sosyal güvenlik destek primi ödeyerek çalışan işçilere sadece yasada belirtilen durumların varlığı halinde kıdem tazminatı ödenebilecektir. Bu nedenle istifa eden işçiye kıdem tazminatı ödenmez.

İsteğe bağlı sigortaya son verebilir miyim?

Eşim 20 Mayıs 1963 doğumlu. 20 Kasım 1993 tarihinde SSK başlangıcı yapıp isteğe bağlıya geçmiş bugüne kadar 5300 gün SSK isteğe bağlı, 390 günde yeni sisteme göre Bağ-Kur’da kesintisiz prim günü var. Emeklilik için gün sayısı yeterli, yaş için ise 4 yıl beklemesi gerektiğini biliyorum. Sorum şu; yaşa kadar pirim ödemeye devam edelim mi? Etmeyecek isek nasıl bir yol izleyelim? Ve nasıl bir dilekçe ile başvuralım? Murat Duman

Sayın okurumuz, prim gün sayısını doldurmuş iseniz ve asgari ücretten prim ödüyorsanız isteğe bağlı sigorta prim ödemenize gerek yoktur.

İsteğe bağlı sigortalılık; isteğe bağlı sigortalılığını sona erdirme talebinde bulunanların, buna ait dilekçelerinin Kurum kayıtlarına geçtiği tarihten önceki primi ödenmiş son günü takip eden günden itibaren sona erer. Bunun için basit bir dilekçeyle sona erdirme talebinizi ilgili SGK müdürlüğüne bildirmeniz yeterlidir.