Vergide Oran İndirimine Tamam Mı, Devam Mı- Şükrü Kızılot

Hürriyet Gazetesi-24.09.2009

Şükrü KIZILOT

skizilot@yaklasim.com

VERGİDE ORAN İNDİRİMİNE TAMAM MI, DEVAM MI

BAŞBAKAN Yardımcısı Ali Babacan, orta vadeli ekonomik programı açıklarken yaptığı konuşmada, “Ekonomik kriz nedeniyle oranları indirilen vergilerde, oran indiriminin devam ettirilip ettirilmeyeceğinin, Eylül sonuna doğru belli olacağını” açıkladı.

Şimdi merakla, oran indiriminin devam etmeyeceğine dair açıklama bekleniyor.

BAZI GÖRÜŞLER

Vergi oranları ile ilgili çoğunuzun bildiği Haldun-Laffer teorisine göre; marjinal vergi oranlarındaki değişiklikler, göreli fiyatları pozitif (negatif) olarak etkiler. Sonuç olarak toplam vergi geliri artar (azalır). Yani vergi oranlarındaki artış, vergi gelirleri üzerinde olumsuz etki yaratırken, azalışlar da vergi gelirleri üzerinde olumlu etki yaratır.

Adam Smith ise “Milletlerin Zenginliği” adlı eserinde şu görüşü savunuyor: “Yüksek vergiler, bazen vergiye tabi malların tüketimini azaltmak ve bazen vergi kaçakçılığını teşvik etmek suretiyle, düşük vergilerden sağlanacak hasılattan daha düşük bir hasılat sağlar. Gelirin azalması, tüketimin azalmasının bir sonucu olarak ortaya çıkmışsa, çözüm yollarından birisi, vergi oranlarını indirmektir.”

Diğer klasik iktisatçılar da düşük vergi oranlarının yüksek vergi hasılatı sağlayacağı ve ekonomik büyümeyi teşvik edeceğini ifade etmişlerdi. Örneğin J.R. McCulloch‘a göre; “… Vergilerin indirilmesi, vergi gelirlerinin artması sonucunu doğurur… Vergilerin artırılması da gelirin azalması sonucunu doğurur.”

BAZI GERÇEKLER

3 yıl önce Kurumlar Vergisi oranı yüzde 30’dan 20’ye düşürüldüğünde, 2007 yılı kurumlar vergisi tahsilat hedefi 11 milyar 924 milyon TL idi.

Oran indiriminden sonra toplanan vergiye bakıyoruz; 2007 yılı sonunda hedef 1 milyar 827 milyon TL aşıldı. 13 milyar 751 milyon TL tahsil edildi.

Sonuç olarak, Kurumlar Vergisindeki oran indirimi, vergi gelirlerini olumlu yönde etkilemişti.

Şarapta ÖTV oranı indirildiğinde de kayıtdışılık azaldı ve ÖTV gelirleri arttı. Otomobil, beyaz eşya, bilgisayar, elektronik eşya ve mobilya gibi vergi oranı indirilen ürünlerde, hem satışlar arttı hem de vergi gelirleri… Gayrimenkullerle ilgili “tapu harcı” oranı indirildi, satışlarda patlama yaşandı.

2008 yılına kıyasla yüzde 20.2 artış hedeflenen 2009 yılı vergi gelirleri, Ocak-Ağustos döneminde, 2008’in aynı dönemine göre yüzde 2.3 geriledi. Buna karşılık ekonomik kriz nedeniyle piyasaları canlandırmak için bazı mallarda KDV oranı indirilince, Dahilde Alınan  KDV 2008 yılının ilk 8 ayına göre, yüzde 16 arttı.

Olaya yalnızca KDV ya da ÖTV gelir artışı olarak bakmamak gerekiyor. Gelir ve Kurumlar Vergisi gelirleri de artıyor, kayıtdışılık azalıyor. Piyasalara bir canlılık geliyor.

Sonuç olarak, vergi oranları yüksek olduğunda ya da artırıldığında, Fransızların dediği gibi “Fazla vergi vergiyi öldürüyor”.
Vergi indirimlerinin önümüzdeki aylarda da hatta yıllarda da devam etmesinde yarar var.