| 2 Kasım 2013 CUMARTESİ |
Resmî Gazete |
Sayı : 28809 |
|
YÖNETMELİK |
||
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumundan:
ELEKTRİK PİYASASI LİSANS YÖNETMELİĞİ
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve Kısaltmalar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı; elektrik piyasasındaki önlisans ve lisanslandırma uygulamalarına ilişkin usul ve esaslar ile önlisans ve lisans sahiplerinin hak ve yükümlülüklerinin belirlenmesidir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik; elektrik piyasasında faaliyette bulunulabilmesi için alınması zorunlu olan önlisans ve lisanslar ile bu lisanslara ilişkin temel hükümleri, lisanslandırma işlemlerini, önlisans ile lisans sahibi tüzel kişilerin hak ve yükümlülüklerini kapsar.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik; 14/3/2013 tarihli ve 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanununa dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar ve kısaltmalar
MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Akredite kuruluş: 27/10/1999 tarihli ve 4457 sayılı Türk Akreditasyon Kurumu Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun çerçevesinde Türk Akreditasyon Kurumu tarafından rüzgar ve/veya güneş ölçümlerine ilişkin akredite edilmiş kuruluşu,
b) Bakanlık: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığını,
c) Başkan: Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu Başkanını,
ç) Bağlantı anlaşması: Bir üretim şirketi, dağıtım şirketi ya da tüketicinin iletim sistemine ya da dağıtım sistemine bağlantı yapması için yapılan genel ve özel hükümleri içeren anlaşmayı,
d) Dağıtım: Elektrik enerjisinin 36 kV ve altındaki hatlar üzerinden naklini,
e) Dağıtım şirketi: Belirlenen bir bölgede elektrik dağıtımı ile iştigal eden tüzel kişiyi,
f) Dağıtım bölgesi: Bir dağıtım şirketinin lisansında tanımlanan bölgeyi,
g) Dağıtım sistemi: Bir dağıtım şirketinin, lisansında belirlenmiş dağıtım bölgesinde işlettiği elektrik dağıtım tesisleri ve şebekesini,
ğ) Dağıtım tesisi: İletim tesislerinin ve dağıtım gerilim seviyesinden bağlı üretim ve tüketim tesislerine ait şalt sahalarının bittiği noktadan sonraki nihayet direğinden, alçak gerilim seviyesinden bağlı tüketicilerin yapı bina giriş noktalarına kadar, bina giriş ve sayaç arası hariç, elektrik dağıtımı için teçhiz edilmiş tesis ve teçhizat ile dağıtım şirketince teçhiz edilen ya da devralınan sayaçları,
h) DSİ: Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünü,
ı) Enterkonneksiyon kullanım anlaşması: Sistem işleticisi tarafından işletilen uluslararası enterkonneksiyon hatları üzerinden hizmet alan lisans sahibi tüzel kişi ile sistem işleticisi arasında imzalanan ve enterkonneksiyon hatlarının kullanımı ile ilgili esas ve usulleri içeren anlaşmayı,
i) EPİAŞ: Enerji Piyasaları İşletme Anonim Şirketini,
j) Esas sözleşme: Anonim şirketler için 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 339 ve devamı maddelerde düzenlenen sözleşmeyi, limited şirketler için aynı Kanunun 575 ve devamı maddelerinde düzenlenen şirket sözleşmesini,
k) EÜAŞ: Elektrik Üretim Anonim Şirketini,
l) GES: Güneş Enerjisine Dayalı Elektrik Üretim Tesisini,
m) Görevli tedarik şirketi: Dağıtım ve perakende satış faaliyetlerinin hukuki ayrıştırması kapsamında kurulan veya son kaynak tedariği yükümlüsü olarak Kurul tarafından yetkilendirilen tedarik şirketini,
n) Güneş ölçümü: Asgari güneş radyasyonu ve güneşlenme süresi ölçümlerini ihtiva eden meteorolojik ölçümleri,
o) İkili anlaşma: Gerçek ve tüzel kişiler arasında özel hukuk hükümlerine tabi olarak, elektrik enerjisi ve/veya kapasitenin alınıp satılmasına dair yapılan ve Kurul onayına tabi olmayan ticari anlaşmayı,
ö) İletim: Elektrik enerjisinin gerilim seviyesi 36 kV üzerindeki hatlar üzerinden naklini,
p) İletim sistemi: Elektrik iletim tesisleri ve şebekesini,
r) İletim tesisi: Üretim veya tüketim tesislerinin 36 kV üstü gerilim seviyesinden bağlı olduğu üretim veya tüketim tesisi şalt sahasından sonraki nihayet direğinden itibaren iletim şalt sahalarının orta gerilim fiderleri de dâhil olmak üzere dağıtım tesislerinin bağlantı noktalarına kadar olan tesisleri,
s) İlgili mevzuat: Elektrik piyasasına ilişkin kanun, yönetmelik, lisans, tebliğ, genelge ve Kurul kararlarını,
ş) İştirak: Kamu iktisadi teşebbüsü olanlar hariç olmak üzere; doğrudan veya dolaylı olarak tek başına veya başka şirket ve şirketler veya gerçek kişi ve kişilerle birlikte piyasada faaliyet gösteren herhangi bir tüzel kişiyi kontrol eden şirket veya doğrudan ya da dolaylı olarak, tek başına veya birlikte, başka herhangi bir şirket ve şirketler veya gerçek kişi ve kişiler tarafından kontrol edilen, piyasada faaliyet gösteren tüzel kişiyi ve bu şirketlerin ve/veya piyasada faaliyet gösteren tüzel kişilerin birinin diğeriyle veya birbirleriyle olan doğrudan veya dolaylı ilişkisini,
t) Kanun: 14/03/2013 tarihli ve 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanununu,
u) Kojenerasyon: Isı ve elektrik ve/veya mekanik enerjinin aynı tesiste eş zamanlı olarak üretimini,
ü) Kontrol: Bir tüzel kişi üzerinde ayrı ayrı ya da birlikte, fiilen ya da hukuken belirleyici etki uygulama olanağını sağlayan hakları, sözleşmeler veya başka araçlarla ve özellikle bir tüzel kişinin malvarlığının tamamı veya bir kısmı üzerinde mülkiyet veya işletilmeye müsait bir kullanma hakkıyla veya bir tüzel kişinin organlarının oluşumunda veya kararları üzerinde belirleyici etki sağlayan hakları veya sözleşmelerle meydana getirilen hakları,
v) Kullanıcı: İletim veya dağıtım sistemine bağlanan ya da bu sistemleri veya enterkonneksiyon hatlarını kullanan gerçek veya tüzel kişiyi,
y) Kurum: Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunu,
z) Kurul: Enerji Piyasası Düzenleme Kurulunu,
aa) Lisans: Piyasada faaliyet göstermek isteyen tüzel kişiye Kurumca verilen izin belgesini,
bb) Mevcut sözleşmeler: Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce, 4/12/1984 tarihli ve 3096 sayılı Kanun, 8/6/1994 tarihli ve 3996 sayılı Kanun, 16/7/1997 tarihli ve 4283 sayılı Kanun, 21/1/2000 tarihli ve 4501 sayılı Kanun hükümleri ve ilgili yönetmeliklere göre imzalanan sözleşmeleri, imtiyaz sözleşmelerini ve uygulama sözleşmelerini,
cc) Mikrokojenerasyon tesisi: Elektrik enerjisine dayalı kurulu gücü 100 kilovat ve altında olan kojenerasyon tesisini,
çç) Müşteri: TEİAŞ, üretim şirketleri, tedarik şirketleri, dağıtım şirketleri ve serbest tüketicileri,
dd) Meteoroloji Genel Müdürlüğü (MGM): Meteoroloji Genel Müdürlüğünün merkez ve taşra teşkilatını,
ee) Organize toptan elektrik piyasaları: Elektrik enerjisi, kapasitesi veya perakende alış satışının gerçekleştirildiği ve piyasa işletim lisansına sahip merkezî bir aracı tüzel kişilik tarafından organize edilip işletilen gün öncesi piyasası, gün içi piyasası ile sermaye piyasası aracı niteliğindeki standardize edilmiş elektrik sözleşmelerinin ve dayanağı elektrik enerjisi ve/veya kapasitesi olan türev ürünlerin işlem gördüğü ve Borsa İstanbul Anonim Şirketi tarafından işletilen piyasaları ve TEİAŞ tarafından organize edilip işletilen dengeleme güç piyasası ve yan hizmetler piyasası gibi elektrik piyasalarını,
ff) Önlisans: Üretim faaliyetinde bulunmak isteyen tüzel kişilere, üretim tesisi yatırımlarına başlamaları için gerekli onay, izin, ruhsat ve benzerlerinin alınabilmesi için belirli süreli verilen izni,
gg) Özel direkt hat: Yapılacak sistem kontrol anlaşması hükümlerine göre üretim lisansı sahibi bir tüzel kişinin üretim tesisi ile müşterileri ve/veya iştirakleri arasında elektrik enerjisi naklinin sağlanabilmesi veya üretim lisansı sahibinin sınırda yer alan illerde kurduğu üretim tesisinde ürettiği elektriği iletim veya dağıtım sistemine bağlantı tesis etmeden ihraç edebilmesi amacıyla, iletim veya dağıtım şebekesi dışında ulusal iletim veya dağıtım sistemi için geçerli standartlara uygun olarak tesis edilerek işletilen hattı,
ğğ) Perakende satış: Elektriğin tüketicilere satışını,
hh) Perakende satış hizmeti: Tedarik lisansına sahip şirketler tarafından, elektrik enerjisi ve/veya kapasite satımı dışında, tüketicilere sağlanan faturalama ve tahsilat gibi diğer hizmetleri,
ıı) Piyasa: Üretim, iletim, dağıtım, piyasa işletimi, toptan satış, perakende satış, ithalat ve ihracat faaliyetleri ile bu faaliyetlere ilişkin iş ve işlemlerden oluşan elektrik enerjisi piyasasını,
ii) Rüzgar ölçümü: Asgari olarak rüzgar hızı ve yönü ölçümlerini ihtiva eden meteorolojik ölçümleri,
jj) Serbest olmayan tüketici: Elektrik enerjisi ve/veya kapasite alımlarını sadece, bölgesinde bulunduğu görevli tedarik şirketinden yapabilen gerçek veya tüzel kişiyi,
kk) Serbest tüketici: Kurul tarafından belirlenen elektrik enerjisi miktarından daha fazla tüketimde bulunduğu veya iletim sistemine doğrudan bağlı olduğu veya organize sanayi bölgesi tüzel kişiliğini haiz olduğu için tedarikçisini seçme hakkına sahip gerçek veya tüzel kişiyi,
ll) Sistem kullanım anlaşması: Bir üretim şirketi, tedarik lisansı sahibi şirket veya tüketicinin iletim sistemini ya da dağıtım sistemini kullanımına ilişkin genel hükümleri ve ilgili kullanıcıya özgü koşul ve hükümleri içeren anlaşmayı,
mm) Sistem kontrol anlaşması: TEİAŞ veya dağıtım şirketi ile özel direkt hattın mülkiyet sahibi veya işletmecisi olan özel hukuk hükümlerine tabi tüzel kişi arasında, iletim ve dağıtım sistemlerinin kararlılığının ve işletme bütünlüğünün korunmasını sağlayan hükümleri içeren ve özel hukuk hükümlerine göre yapılan anlaşmaları,
nn) Son kaynak tedarikçisi: Son kaynak tedariği kapsamındaki tüketicilere enerji temin etmekle görevlendirilmiş olan tedarik lisansı sahibi şirketi,
oo) Son kaynak tedariği: Serbest tüketici niteliğini haiz olduğu hâlde elektrik enerjisini, son kaynak tedarikçisi olarak yetkilendirilen tedarik lisansı sahibi şirket dışında bir tedarikçiden temin etmeyen tüketicilere elektrik enerjisi tedariğini,
öö) Standart ölçüm: Önlisans başvurusunda bulunan tüzel kişiler tarafından tesisin kurulacağı saha üzerinde, bu Yönetmelik kapsamında düzenlenen şartlara uygun olarak elde edilmiş ölçümü,
pp) Tarife: Elektrik enerjisinin ve/veya kapasitenin iletimi, dağıtımı ve satışı ile bunlara dair hizmetlere ilişkin fiyatları, hüküm ve şartları içeren düzenlemeleri,
rr) Tedarik: Elektrik enerjisinin ve/veya kapasitenin toptan veya perakende satışını,
ss) Tedarikçi: Elektrik enerjisi ve/veya kapasite sağlayan üretim şirketleri ile tedarik lisansına sahip şirketleri,
tt) Tesis: Elektrik enerjisi üretimi, iletimi veya dağıtımı faaliyeti yürütülen veya yürütülmeye hazır tesis, şebeke veya teçhizatı,
uu) TEDAŞ: Türkiye Elektrik Dağıtım Anonim Şirketini,
üü) TEİAŞ: Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketini,
vv) TETAŞ: Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt Anonim Şirketini,
yy) Tedarik şirketi: Elektrik enerjisinin ve/veya kapasitenin toptan ve/veya perakende satılması, ithalatı, ihracatı ve ticareti faaliyetleri ile iştigal edebilen tüzel kişiyi,
zz) Teknik etkileşim izni: Teknik Etkileşim Analizinin neticesine göre, ilgili kurum tarafından olumlu veya şartlı olarak Bakanlık aracılığıyla ilgili kişilere verilen izni,
aaa) Toptan satış: Elektrik enerjisi ve/veya kapasitesinin tekrar satış için satışını,
bbb) Tüketici: Elektriği kendi kullanımı için alan kişiyi,
ccc) Türev piyasalar: İleri bir tarihte teslimatı veya nakit uzlaşması yapılmak üzere elektrik enerjisinin ve/veya kapasitesinin, bugünden alım satımının yapıldığı piyasaları,
ççç) Uluslararası enterkonneksiyon: Ulusal elektrik sisteminin diğer ülkelere ait elektrik sistemi ile senkron paralel, asenkron paralel, ünite yönlendirmesi veya izole bölge yöntemlerinden birinin kullanılmasıyla işletilmesini esas alan enterkonneksiyonu,
ddd) UTM Koordinatı: “Universal Transversal Mercator” izdüşümünde altı derecelik dilim esasına göre verilen koordinatı (ED 50 Datum),
eee) Ünite: Bağımsız olarak yük alabilen ve yük atabilen her bir üretim grubunu, kombine çevrim santralları için her bir gaz türbin ve jeneratörü ile gaz türbin ve jeneratörüne bağlı çalışacak buhar türbin ve jeneratörünün payını,
fff) Üretim: Enerji kaynaklarının, elektrik üretim tesislerinde elektrik enerjisine dönüştürülmesini,
ggg) Üretim tesisi: Elektrik enerjisinin üretildiği tesisleri,
ğğğ) Üretim şirketi: Sahip olduğu, kiraladığı, finansal kiralama yoluyla edindiği veya işletme hakkını devraldığı üretim tesisi ya da tesislerinde elektrik enerjisi üretimi ve ürettiği elektriğin satışıyla iştigal eden özel hukuk hükümlerine tabi tüzel kişiyi,
hhh) Yan hizmetler: İletim sistemine veya dağıtım sistemine bağlı ilgili tüzel kişilerce sağlanan, iletim veya dağıtım sisteminin güvenilir şekilde işletimini ve elektriğin gerekli kalite koşullarında hizmete sunulmasını sağlamak üzere ilgili yönetmelikte ayrıntılı olarak tanımlanan hizmetleri,
ııı) Yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesisleri: Rüzgâr, güneş, jeotermal, biyokütle, biyokütleden elde edilen gaz (çöp gazı dâhil), dalga, akıntı enerjisi ve gel-git ile kanal veya nehir tipi veya rezervuar alanı onbeş kilometrekarenin altında olan veya pompaj depolamalı hidroelektrik üretim tesislerini,
ifade eder.
(2) Bu Yönetmelikte geçen diğer ifade ve kısaltmalar ilgili mevzuattaki anlam ve kapsama sahiptir.
İKİNCİ BÖLÜM
Lisansa Tabi Faaliyetler ile Muafiyetler
Önlisans ve lisans alma yükümlülüğü
MADDE 5 – (1) Piyasada faaliyet göstermek isteyen tüzel kişi, faaliyetine başlamadan önce; bu Yönetmelik kapsamındaki istisnalar hariç, her faaliyet için ve söz konusu faaliyetlerin birden fazla tesiste yürütülecek olması hâlinde, her tesis için ayrı lisans almak zorundadır. Bağlantı noktası ve tesisin fiziki durumuna göre, Kurul, birden fazla projeye konu üniteleri, tek bir önlisans veya lisans kapsamında değerlendirebilir.
(2) Üretim faaliyetiyle iştigal edecek tüzel kişi, faaliyeti birden fazla tesiste yürütecek olması hâlinde, her tesis için ayrı önlisans almak zorundadır. Ancak birden çok yapı veya müştemilatının yüzeylerinde tesis edilen aynı tür yenilenebilir enerji kaynağına dayalı üretim tesisleri, sisteme aynı noktadan bağlanmak kaydıyla tek bir önlisans veya üretim lisansı kapsamında değerlendirilebilir.
(3) Lisans devredilemez. Ancak aşağıdaki durumlar lisans devri sayılmaz.
a) Lisans sahibi bir tüzel kişi, bu Yönetmelik kapsamındaki hak ve yükümlülüklerini, Türk Ticaret Kanunu uyarınca birleşme veya bölünme yoluyla, 59 uncu madde çerçevesinde başka bir tüzel kişiye devredebilir.
b) Üretim lisansı almış bir tüzel kişinin bu Yönetmelik kapsamındaki hak ve yükümlülükleri, bu tüzel kişinin Türk Ticaret Kanunu uyarınca bölünmesi yoluyla veya aynı ortaklık yapısı ile kurulan bir başka tüzel kişiye, Kurul onayı alınmak kaydıyla devredilebilir ve devralması onaylanan tüzel kişiye eskisinin devamı mahiyetinde yeni lisans verilir. Üretim lisansı sahibi halka açık bir tüzel kişinin bu Yönetmelik kapsamındaki hak ve yükümlülükleri, bu tüzel kişinin yüzde yüz payına sahip olarak kurduğu bir başka tüzel kişiye, Kurul onayı alınmak kaydıyla devredilebilir ve devralması onaylanan tüzel kişiye eskisinin devamı mahiyetinde yeni lisans verilir. Bu bent kapsamında eskisinin devamı mahiyetinde lisans verilmesi onaylanan tüzel kişilerin ortaklık yapılarında, ilgili tüzel kişiye lisans verilene kadar, halka açık paylar hariç pay devri yoluyla değişiklik yapılması halinde, bu tüzel kişilerin lisans başvuruları Kurul kararıyla reddedilir.
c) Üretim lisansı sahibi bir tüzel kişi lisansı kapsamındaki üretim tesisini, Kurul onayı almak kaydıyla satış, devir veya kiralama gibi kullanım hakkının değişmesi sonucunu doğuran diğer bir düzenleme ile lisans kapsamındaki faaliyete devam etmek isteyen bir diğer tüzel kişiye devredebilir. Bu suretle üretim tesisini devralacak tüzel kişinin, devir işlemi gerçekleşmeden önce Kurumdan lisans alması zorunludur. Üretim tesisini devralan tüzel kişiye yeni lisans verilir ve söz konusu lisans, devir işlemlerinin tamamlanması ve eski lisansın sona ermesi ile yürürlüğe girer.
ç) Üretim lisans sahibi tüzel kişiye bankalar ve/veya finans kuruluşları tarafından sınırlı veya gayri kabili rücu proje finansmanı sağlanması halinde, sözleşme hükümleri gereği, bankalar ve/veya finans kuruluşlarının Kuruma gerekçeli olarak bildirimde bulunması ve Kurul tarafından gerekçelerin uygun bulunması halinde, bu Yönetmeliğin öngördüğü şartlar çerçevesinde önerecekleri bir başka tüzel kişiye lisans sahibi tüzel kişinin lisansı kapsamındaki tüm yükümlülüklerini üstlenmek şartıyla lisans verilmesini talep edebilir. Önerilen tüzel kişiye, bu Yönetmelik kapsamındaki yükümlülükleri yerine getirmesi kaydıyla aynı hak ve yükümlülüklerle eskisinin devamı mahiyetinde yeni lisans verilir.
Lisansa tabi faaliyetler
MADDE 6 – (1) Elektrik piyasasında elektrik enerjisinin;
a) Üretimi,
b) İletimi,
c) Dağıtımı,
ç) Toptan satışı,
d) Perakende satışı,
e) İthalatı,
f) İhracatı,
g) Piyasa işletimi,
faaliyeti için uygun bir lisans alınması zorunludur.
Muafiyetler
MADDE 7 – (1) Aşağıdaki üretim tesislerinde yapılan üretim faaliyetleri, önlisans ile lisans alma ve şirket kurma yükümlülüğünden muaftır:
a) İmdat grupları ve iletim ya da dağıtım sistemiyle bağlantı tesis etmeden izole çalışan üretim tesisi.
b) Kurulu gücü azami bir megavat veya Kanunun 14 üncü maddesi çerçevesinde Bakanlar Kurulu kararı ile belirlenmiş kurulu güç üst sınırına kadar olan yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesisi.
c) Belediyelerin katı atık tesisleri ile arıtma tesisi çamurlarının bertarafında kullanılmak üzere kurulan elektrik üretim tesisi.
ç) Mikrokojenerasyon tesisleri ile Bakanlıkça belirlenecek verimlilik değerini sağlayan kategorideki kojenerasyon tesisleri.
d) Ürettiği enerjinin tamamını iletim veya dağıtım sistemine vermeden kullanan, üretimi ve tüketimi aynı ölçüm noktasında olan yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesisi.
(2) Sermayesinin yarısından fazlası doğrudan veya dolaylı olarak belediyeye ait olan tüzel kişilerce, belediyeler tarafından işletilen su isale hatları ile atık su isale hatları üzerinde teknik imkânın olması ve DSİ tarafından uygun bulunması hâlinde, önlisans ve lisans alma yükümlülüğü olmaksızın, üretim tesisi kurulabilir. Su isale hattı üzerinde birden fazla belediyenin tahsis hakkı bulunması durumunda, hidroelektrik enerji tesisi ilgili belediyeler arasında yapılacak protokole göre kurulur ve işletilir. Bu fıkra kapsamındaki tesisler, Elektrik Piyasasında Üretim Faaliyetinde Bulunmak Üzere Su Kullanım Hakkı Anlaşması İmzalanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelikte belirtilen koşullar çerçevesinde kurulabilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Önlisans ve Lisanslara İlişkin Temel Hükümler
Lisans türleri
MADDE 8 – (1) Faaliyet konularına göre Kurumdan alınabilecek lisanslar şunlardır:
a) Üretim lisansı.
b) OSB üretim lisansı.
c) İletim lisansı.
ç) Piyasa işletim lisansı.
d) Dağıtım lisansı.
e) OSB dağıtım lisansı.
f) Tedarik lisansı.
Önlisans ve lisans süreleri
MADDE 9 – (1) Önlisansın süresi mücbir sebep hâlleri hariç yirmi dört ayı geçemez. Önlisans verilirken, başvurunun kaynak türüne ve kurulu gücüne bağlı olarak, bu sürenin otuz altı aya kadar uzatılmasına ilişkin hususlar, Kurul kararı ile düzenlenir.
(2) Lisans, faaliyetin niteliği dikkate alınarak en az on, en çok kırkdokuz yıl için verilir. Ancak, Kanunun geçici 12 nci maddesi kapsamında verilen üretim lisansının süresi, ilgili mevcut sözleşmenin süresi ile sınırlıdır.
Önlisans ve lisansta yer alacak hususlar
MADDE 10 – (1) Önlisans ve lisansta yer alacak hususlar ile önlisans ve lisans formatları, Kurul kararı ile belirlenir.
(2) Önlisans ve lisansa aşağıdaki hususların dercedilmesi zorunludur:
a) Tüzel kişinin ünvanı ile adresi.
b) Önlisans veya lisansın yürürlük tarihi ve süresi.
c) Tüzel kişilikte yüzde on ve üzerinde, halka açık şirketlerde yüzde beş ve üzerinde doğrudan veya dolaylı pay sahibi olan kişiler ve pay oranları.
ç) Önlisans veya lisansa ilişkin özel hükümler.
(3) İletim ve dağıtım lisansına;
a) Sistem işletmeciliğinden kaynaklanan ve elektrik enerjisinin kalitesizliğinden veya kesintilerinden doğan zarar ve hasarların tazmin edileceği hususu,
b) Sisteme bağlantı ve sistem kullanımı hakkında eşit taraflar arasında ayrım gözetilmeksizin hizmet sunulacağı,
c) Dağıtım lisanslarında dağıtım faaliyetinin yürütüleceği faaliyet bölgesi,
ç) Hizmet maliyetinin yansıtılmasında uygulanacak hükümler,
dercedilir.
(4) Görevli tedarik şirketinin tedarik lisansında, ayrıca lisansına kayıtlı olan ilgili dağıtım bölgesinde son kaynak tedarikçisi olarak faaliyet göstermekle yükümlü olduğu hükmüne, yer verilir.
(5) Tedarik lisansında, varsa ithalat veya ihracat; üretim lisansında ise varsa ihracat yapılacak ülke, şirket, miktar ve süreye ilişkin hükümlere de yer verilir.
(6) Piyasa işletim lisansında, işletilecek olan organize toptan elektrik satış piyasası türlerinin hangileri olduğuna yer verilir.
Önlisans ve lisans işlemlerine ilişkin kararların yürürlüğe girmesi
MADDE 11 – (1) Önlisans ve lisans, üzerinde kayıtlı olan yürürlük tarihinde yürürlüğe girer ve önlisans ve lisans sahibinin önlisans ve lisans kapsamındaki hak ve yükümlülükleri, bu Yönetmelikte farklı bir şekilde belirlenmedikçe, bu tarihten itibaren geçerlilik kazanır.
(2) Tadil, lisans yenileme ve sona erme ile iptal kararları, kararda aksi belirtilmediği sürece, kararın alındığı tarihte yürürlüğe girer.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Önlisans İşlemleri
Önlisans başvuru usulü
MADDE 12 – (1) Üretim faaliyetinde bulunmak isteyen tüzel kişiler, önlisans almak için; Ek-2’de yer alan “Önlisans Başvuru Dilekçesi” ile birlikte, Kurul kararıyla yürürlüğe konulan “Önlisans ve Lisans İşlemleri ile İlgili Başvurularda Sunulması Gereken Bilgi ve Belgeler Listesi” uyarınca sunulması gereken belgeleri ibraz etmek suretiyle Kuruma başvurur.
(2) Önlisans işlemleri ile ilgili diğer başvurularda, formatı ve ekleri Kurulca belirlenen formlar kullanılır. Başvuru dilekçelerine eklenecek bilgi ve belgelere ilişkin açıklamalar; “Önlisans ve Lisans İşlemleri ile İlgili Başvurularda Sunulması Gereken Bilgi ve Belgeler Listesi” nde yer alır.
(3) Piyasada faaliyet göstermek üzere önlisans başvurusunda bulunacak özel hukuk hükümlerine tabi tüzel kişilerin;
a) 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu hükümleri doğrultusunda anonim şirket ya da limited şirket olarak kurulmuş olması,
b) Anonim şirket olarak kurulmuş olması halinde, sermaye piyasası mevzuatına göre borsada işlem görenler dışındaki paylarının tamamının nama yazılı olması,
zorunludur.
(4) Önlisans başvurusunda bulunan tüzel kişi veya tüzel kişinin;
a) Yüzde on ve üzerinde, halka açık şirketlerde yüzde beş ve üzerinde doğrudan veya dolaylı payına sahip olan gerçek veya tüzel kişi veya kişilerin,
b) Lisans iptal tarihinden önceki bir yıl içerisinde görevden ayrılmış olanlar dâhil, yönetim kurulu başkan ve üyelerinin,
Kanunun 5 inci maddesinin sekizinci fıkrası kapsamında yasaklı olmaması zorunludur.
(5) Önlisans başvurularında;
a) MW cinsinden her bir kurulu güç başına Kurul kararı ile belirlenen tutarda, Kuruma muhatap düzenlenmiş ve Kurul kararı ile belirlenen örneğe uygun banka teminat mektubu sunulur. Bu yöntemle hesaplanan banka teminat mektubu tutarının üst sınırı, üretim tesisi için Kurum tarafından öngörülen toplam yatırım tutarının yüzde beşini geçmemek üzere, Kurul kararı ile belirlenir. Bu Yönetmelik kapsamında Kuruma sunulacak banka teminat mektubu tutarı, birden fazla bankadan temin edilen banka teminat mektupları ile de sağlanabilir.
b) Şirket asgari sermayesinin; üretim tesisi için Kurum tarafından öngörülen toplam yatırım tutarının yüzde beşine, nükleer enerjiye dayalı üretim tesisi kurulması için yapılan önlisans başvuruları açısından yüzde birine artırıldığına ilişkin şirket esas sözleşmesinin sunulması zorunludur.
c) Önlisans alma bedelinin Kurum hesabına yatırıldığına ilişkin belgenin ibraz edilmesi zorunludur. Yerli doğal kaynaklar ile yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesisi kurmak üzere önlisans almak için başvuruda bulunan tüzel kişilerden önlisans alma bedelinin sadece yüzde onu tahsil edilir.
ç) Başvuru sahibi tüzel kişinin esas sözleşmesinde;
1) Tüzel kişinin anonim şirket olması halinde, sermaye piyasası mevzuatına göre borsada işlem görenler dışındaki paylarının nama yazılı olduğuna ilişkin hükme,
2) Önlisans süresince şirketin ortaklık yapısında değişiklik yapılamayacağına ilişkin bu Yönetmelikte öngörülen hükme,
yer verilmesi zorunludur.
(6) Önlisans başvuruları kapsamında; linyit, taşkömürü, asfaltit, bitümlü şist, jeotermal, rüzgâr, güneş enerjisi ve hidrolik kaynaklar gibi yerli doğal kaynaklardan elektrik enerjisi üretmek üzere üretim tesisi kurulması talep edildiği takdirde;
a) Yerli kömür ve jeotermale dayalı önlisans başvurularında, enerji kaynağının kullanım hakkı ya da diğer ayni haklarının tesis edilmiş olduğunun veya bu hakların tesis edileceğinin yetkili gerçek veya tüzel kişilerce taahhüt edilmiş olduğuna ilişkin belgenin,
b) Rüzgâr veya güneş enerjisine dayalı kaynaklar açısından; üretim tesisinin kurulacağı sahanın başvuruda bulunacak tüzel kişinin mülkiyetine konu olması halinde, sahanın mülkiyet hakkına sahip olunduğuna ilişkin belgenin,
c) Hidrolik kaynaklar için DSİ ile yapılmış Su Kullanım Hakkı Anlaşmasının veya Su Kullanım Hakkı Anlaşması imzalayabilmeye hak kazanıldığına ilişkin belgenin,
sunulması zorunludur.
(7) Rüzgar ve güneş enerjisine dayalı üretim tesisi kurmak amacıyla yapılacak önlisans başvuruları aşağıdaki usule uygun olarak alınır;
a) TEİAŞ, Kanunun 23 üncü maddesi çerçevesinde, her yıl 1 Nisan tarihine kadar, takip eden beş yıl için ve takip eden on yıl için olmak üzere, bağlantı noktasına göre ve/veya bölgesel bazda, sisteme bağlanabilecek rüzgâr veya güneş enerjisine dayalı üretim tesisi kapasitesini Kuruma bildirir.
b) Rüzgâr enerjisine dayalı başvurular için her yıl Ekim ayının ilk beş iş gününde, güneş enerjisine dayalı başvurular için her yıl Ekim ayının son beş iş gününde; bir önceki yıl o yıl için açıklanan kapasite çerçevesinde, Kurum tarafından önlisans başvuruları alınır.
c) Başvuru ekinde bu Yönetmelik kapsamında son üç yıl içinde elde edilmiş en az bir yıl süreli standardına uygun rüzgâr veya güneş ölçümü bulunması zorunludur.
(8) Nükleer enerjiye dayalı üretim tesisi kurulması için yapılan önlisans başvurusu kapsamında ilgili kurumdan alınacak yer lisansının Kuruma ibrazı zorunludur.
(9) Beşinci fıkranın (b) bendi çerçevesinde yapılacak olan asgari sermaye hesabında;
a) İlk kez faaliyet göstermek üzere birden fazla önlisans başvurusunda bulunan tüzel kişinin sermayesinin, önlisans verilmiş her bir başvuru için öngörülen sermaye miktarlarının toplanması suretiyle bulunan miktardan az olmaması,
b) Lisans veya önlisans sahibi bir tüzel kişinin yeni bir önlisans başvurusunda bulunması halinde; şirketin sermayesinin, kapsamındaki üretim tesisinin geçici kabulü yapılmamış her bir lisans ile verilmiş olan her bir önlisans için Kurum tarafından öngörülen sermaye tutarlarının toplanması suretiyle bulunan tutardan az olmaması,
zorunludur.
(10) Bu maddenin (c) bendi dışında beşinci fıkrası ile dokuzuncu fıkrası hükümleri, kamu tüzel kişilerine uygulanmaz.
Önlisans başvurularının alınması ve incelenmesi
MADDE 13 – (1) Başvuru sırasında tüzel kişilerden istenen belgelerin gereğine uygun olarak teslim edilip edilmediği hakkındaki inceleme; sunulan belgelerin Kurum merkez evrakına giriş tarihini izleyen on iş günü içerisinde tamamlanır ve gereğine uygun olarak yapılmadığı tespit edilen önlisans başvurularındaki eksikliklerin onbeş iş günü içerisinde giderilmesi istenerek, giderilmediği takdirde başvuru sırasında sunulan belgelerin iade edileceği bildirilir. Bu süre içerisinde de eksikliklerin giderilmemesi veya başvurudan vazgeçildiğinin Kuruma yazılı olarak bildirilmesi halinde, başvuru yapılmamış sayılır ve başvuru sahibinin talebi halinde, başvuru sırasında sunulan belgeler iade edilir.
(2) Önlisans başvuru esaslarına göre eksiksiz olarak yapıldığı tespit edilen başvurular, başvuru tarihi itibariyle veya birinci fıkra kapsamında eksikliklerin giderildiğine ilişkin bilgi ve belgelerin Kurum evrakına giriş tarihi itibariyle değerlendirmeye alınmış sayılır.
(3) Değerlendirmeye alınan önlisans başvurusuna ilişkin bilgiler Kurum internet sayfasında duyurulur. Duyurusu yapılan başvuruya, üçüncü şahıslar tarafından on iş günü içerisinde ve sadece kişisel hak ihlali açısından yazılı olarak itirazda bulunulabilir.
Aynı yere birden fazla başvurunun yapılması halinde öncelik hakkı
MADDE 14 – (1) Önlisans başvurusuna ilişkin yapılan duyurunun süresi tamamlandıktan sonra, duyuru konusu yerde piyasada başka bir önlisans, doğal gaz piyasasında depolama veya petrol piyasasında rafinerici ve/veya depolama faaliyeti göstermek için yapılan önlisans veya lisans başvuruları iade edilir veya reddedilir.
(2) Aynı yerde faaliyette bulunmak için yapılan birden fazla başvurunun değerlendirilmesine ilişkin olarak mevzuatta özel düzenleme bulunan haller hariç olmak üzere, ilgili önlisans başvuru tarihinden itibaren 13 üncü maddenin üçüncü fıkrası çerçevesinde yapılan ve başvuruya konu yerin il, ilçe, köy, mahalle, ada, parsel, 1/25.000’lik pafta numarası ve UTM-ED50 (6˚lik) sisteme göre belirlenmiş koordinat bilgilerini içeren, ilgili önlisans başvurusuna ilişkin duyuruya kadar geçen sürede ve/veya duyurudan itibaren on iş günü içerisinde, duyuru konusu yerde faaliyet göstermek üzere piyasada başka bir önlisans veya petrol piyasasında rafinerici ve/veya depolama veya doğal gaz piyasasında depolama lisansı başvurusunun olması durumunda aşağıda yer alan esaslar çerçevesinde değerlendirme yapılır;
a) Uluslararası andlaşma ile tahsisi yapılan veya yapılması öngörülen yerde veya piyasada nükleer enerjiye dayalı üretim tesisi sahası olarak Bakanlıkça çalışmalara konu edilen sahada faaliyet göstermek üzere piyasada ya da petrol veya doğal gaz piyasalarında yapılan önlisans veya lisans başvuruları her aşamada reddedilir.
b) 13 üncü maddenin üçüncü fıkrası çerçevesinde duyurusu yapılan önlisans başvurusuna konu yerin uluslararası andlaşma ile tahsisi yapılan veya yapılması öngörülen yer olmaması veya nükleer enerjiye dayalı üretim tesisi sahası olarak Bakanlıkça çalışmalara konu edilmemesi, ancak duyurusu yapılan önlisans başvurusuna konu yerde faaliyette bulunmak üzere, piyasada üretim faaliyeti göstermek üzere başka önlisans başvurusunun veya başvurularının bulunması ya da petrol piyasasında rafinerici ve/veya depolama lisansı başvurusunun veya başvurularının bulunması ya da doğal gaz piyasasında depolama lisansı başvurusunun veya başvurularının bulunması halinde, duyuru konusu yerde hangi başvuruya ilişkin lisanslama sürecine devam edileceği aşağıdaki usul ve esaslara göre Kurul kararıyla belirlenir.
1) Önlisans veya lisans başvurularından doğal gaz piyasasında yeraltı doğal gaz depolama, piyasada doğal gaz hariç diğer kaynak veya yakıta dayalı önlisans, doğal gaz piyasasında sıvılaştırılmış doğal gaz tesisinde yapılacak depolama, petrol piyasasında rafinerici, piyasada doğal gaza dayalı önlisans ve petrol piyasasında depolama lisansı başvurularına sırasıyla öncelik verilir.
2) (1) numaralı alt bent hükmü çerçevesinde öncelik verilen önlisans veya lisans başvurusu ya da başvuruları dışında kalan başvurular iade edilir veya reddedilir.
c) 13 üncü maddenin üçüncü fıkrası çerçevesinde duyurusu yapılan önlisans başvurusuna konu yerde Kurul kararıyla piyasada doğal gaz hariç diğer kaynak veya yakıta dayalı üretim faaliyeti gösterilmesi yönünde karar ittihazı ve piyasada doğal gaz hariç diğer kaynak veya yakıta dayalı üretim faaliyeti göstermek üzere birden fazla önlisans başvurusu olması halinde, hangi başvuruya ilişkin lisanslama sürecine devam edileceği aşağıdaki usul ve esaslara göre Kurul kararıyla belirlenir.
1) Önlisans başvurusuna konu üretim tesisinin kaynağı ya da yakıt cinsi dikkate alınarak yerli kömür, ithal kömür ve yenilenebilir enerji kaynağına dayalı başvurulara sırasıyla öncelik verilir.
2) (1) numaralı alt bent hükmü kapsamında piyasada aynı kaynak ya da aynı yakıta dayalı birden fazla başvuru olması halinde, lisanslama sürecinin devam edeceği başvurunun belirlenmesinde başvuru yapılan yere Kurum evrakı sıra sayısına göre ilk yapılan başvuru dikkate alınır.
3) (2) numaralı alt bent hükmü çerçevesinde belirlenen ilk sıradaki başvuru dışında kalan başvurular iade edilir veya reddedilir.
ç) 13 üncü maddenin üçüncü fıkrası çerçevesinde duyurusu yapılan önlisans başvurusuna konu yerde Kurul kararıyla piyasada doğal gaza dayalı üretim faaliyeti gösterilmesi yönünde karar ittihazı ve piyasada doğal gaza dayalı üretim faaliyeti göstermek üzere birden fazla önlisans başvurusu olması halinde, lisanslama sürecinin devam edeceği başvurunun belirlenmesinde başvuru yapılan yere Kurum evrakı sıra sayısına göre ilk yapılan başvuru dikkate alınır. İlk sıradaki başvuru dışında kalan başvurular iade edilir veya reddedilir.
Önlisans başvurularının değerlendirilmesi
MADDE 15 – (1) 13 üncü madde uyarınca eksiksiz olarak yapıldığı tespit edilen başvurular değerlendirmeye alınır.
(2) Değerlendirmeye alınan önlisans başvuruları ile ilgili olarak;
a) Kurum tarafından, kurulacak üretim tesisinin iletim ve/veya dağıtım sistemine bağlantısı ve sistem kullanımı hakkında TEİAŞ ve/veya üretim tesisinin bulunduğu dağıtım bölgesindeki dağıtım lisansı sahibi tüzel kişiden görüş istenir.
b) TEİAŞ ve/veya ilgili dağıtım şirketi, başvuru kapsamındaki üretim tesisinin bağlanması talep edilen trafo merkezi ile bağlantı kapasitesine ilişkin ilgili mevzuat kapsamında oluşturulan görüşünü, bildirim tarihinden itibaren kırkbeş gün içerisinde sonuçlandırarak Kuruma sunar.
c) Kuruma sunulan görüşler, on işgünü içerisinde başvuru sahibine bildirilir. Başvuru sahibinin, bağlantı ve sistem kullanımı hakkında oluşturulan görüş veya görüşleri kabul etmesi halinde söz konusu görüşleri kabul ve taahhüt ettiğine ilişkin belgeyi, aksi halde gerekçeleri ile birlikte itirazını on iş günü içerisinde Kuruma sunması zorunludur. Aksi halde bağlantı ve sistem kullanım hakkındaki görüş veya görüşleri kabul ve taahhüt etmiş sayılır.
(3) Rüzgâr veya güneş enerjisine dayalı üretim tesisi kurmak için yapılan önlisans başvuruları, aşağıdaki şekilde değerlendirilir;
a) Önlisans başvurusunda bulunan tüzel kişiler tarafından her bir tesis için ilan edilen bağlantı noktalarından veya bağlantı bölgelerinden yalnızca bir bağlantı noktası veya bölgesi tercih edilebilir.
b) Önlisans başvuruları, ilgili mevzuat çerçevesinde teknik değerlendirmesinin yapılabilmesi için Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğüne gönderilir. Bu kapsamda teknik değerlendirmesi uygun bulunan önlisans başvuruları, bağlantı görüşlerinin oluşturulması için TEİAŞ’a ve/veya ilgili dağıtım şirketine gönderilir.
c) Söz konusu başvuru kapsamındaki üretim tesisinin bağlantı noktası ve gerilim seviyesi, TEİAŞ ve/veya dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi tarafından belirlenir.
ç) Aynı bağlantı noktasına ve/veya aynı bağlantı bölgesine bağlanmak için birden fazla başvurunun bulunması hâlinde, başvurular arasından ilan edilen kapasite kadar sisteme bağlanacak olanları belirlemek için TEİAŞ tarafından yarışma yapılır.
d) (ç) bendi kapsamına girmeyen başvurularla ilgili bağlantı görüşleri Kuruma bildirilir ve söz konusu başvuruya ilişkin önlisans işlemlerine, bu Yönetmelik hükümleri çerçevesinde Kurum tarafından devam edilir.
e) Bu fıkra kapsamında yapılan başvurulardan;
1) TEİAŞ veya ilgili dağıtım şirketi tarafından, uygun bağlantı görüşü verilmeyen başvurular,
2) Üretim tesisinin kurulacağı sahanın maliki tarafından başvuru yapılması durumunda, aynı saha için yapılan diğer başvurular,
Kurul kararı ile reddedilir.
(4) Başvuru sahibinden, değerlendirme sürecinin sonuçlandırılabilmesi için ihtiyaç duyulan her türlü ek bilgi ve belge ayrıca istenebilir ve başvuru sahibi tüzel kişiyi temsile yetkili şahıslar doğrudan görüşme yapmak üzere çağrılabilir.
(5) Önlisans başvurusunun değerlendirmeye alınması, önlisans almaya hak kazanıldığı anlamını taşımaz.
Önlisans başvurularının sonuçlandırılması
MADDE 16 – (1) Aşağıdaki hallerde önlisans başvurusu Kurul kararı ile reddedilir.
a) Önlisans başvurusu kapsamında kurulması planlanan üretim tesisinin iletim ve/veya dağıtım sistemine bağlantısı ve sistem kullanımı hakkında, ilgili mevzuat çerçevesinde olumlu görüş oluşturulamaması ve/veya başvuru sahibi tüzel kişi tarafından özel direkt hat tesis edilmesinin tercih edilmemesi,
b) Önlisans verilmesi hakkında karar alınmadan önce, başvurudan vazgeçildiğinin Kuruma bildirilmesi,
c) Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü tarafından teknik değerlendirmesinin uygun olmadığı bildirilen başvurular.
(2) Kurum tarafından yapılan değerlendirme Kurula sunulur ve önlisans başvurusu Kurul kararıyla sonuçlandırılır.
(3) Bu Yönetmelikte belirtilen yükümlülükleri yerine getiren tüzel kişiye Kurul kararı ile önlisans verilir ve önlisans sahibi tüzel kişinin ticaret ünvanı ile aldığı önlisans süresi ve önlisansa konu üretim tesisinin bulunduğu yere ilişkin bilgiler, Kurum internet sayfasında duyurulur.
Önlisans süresi içerisinde tamamlanması gereken iş ve işlemler
MADDE 17 – (1) Önlisans sahibi tüzel kişi, önlisansa konu üretim tesisinin yatırımına başlanabilmesi için önlisans süresi içerisinde aşağıdaki iş ve işlemleri tamamlamakla yükümlüdür;
a) Üretim tesisinin kurulacağı sahanın önlisans sahibi tüzel kişinin mülkiyetinde olmaması halinde, söz konusu sahanın mülkiyet veya kullanım hakkının elde edilmesi, rezervuarlı hidroelektrik santrallerinde su tutma alanları ile ilgili olarak kamulaştırma kararının alınması, nükleer santrallerde üretim tesisinin kurulacağı sahaya ilişkin tahsis işlemlerinin yapılması,
b) Kurulması planlanan üretim tesisine ilişkin imar planlarının onaylanması,
c) Üretim tesisinin inşaatına başlanabilmesi için gerekli olan ön proje onayının alınması,
ç) Bağlantı ve sistem kullanım anlaşmaları için TEİAŞ veya ilgili dağıtım şirketine başvurunun yapılması,
d) 17/1/1983 tarihli ve 83/5949 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Askeri Yasak Bölgeler ve Güvenlik Bölgeleri Yönetmeliği uyarınca gerekli görüşlerin alınması,
e) Rüzgar başvurularına ilişkin Teknik Etkileşim İzninin alınması,
f) Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği kapsamında gerekli olan kararın alınması,
g) Üretim tesisine ilişkin yapı ruhsatının veya söz konusu ruhsatın yerine geçecek belgenin alınması veya söz konusu ruhsatın alınmasına gerek olmadığına ilişkin belgenin sunulması,
ğ) Önlisansa konu üretim tesisi ile ilgili olarak;
1) Yerli kömüre dayalı üretim tesisleri ile jeotermal kaynağa dayalı üretim tesisleri için kaynak kullanım hakkına ilişkin anlaşmanın,
2) Hidrolik kaynağa dayalı üretim tesisleri için DSİ ile yapılmış Su Kullanım Hakkı Anlaşmasının,
3) Rüzgâr veya güneş enerjisine dayalı üretim tesisleri için TEİAŞ ile imzalanmış RES veya GES Katkı Payı anlaşmasının,
yapılmış olması.
(2) Önlisans sahibi tüzel kişiler, önlisans alma tarihinden itibaren;
a) Doksan gün içerisinde, Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği kapsamında gerekli olan kararın alınması için,
b) Yüzseksen gün içerisinde Teknik Etkileşim İzni için,
ilgili kuruma başvurmak zorundadır.
Önlisansın tadil edilmesi
MADDE 18 – (1) Önlisansın tadil edilmesi hakkında, lisansların tadil edilmesine ilişkin 24 üncü madde hükümleri uygulanır.
(2) Yönetmelik kapsamında belirtilen mücbir sebep hâllerinin ortaya çıkması halinde, ilgili tüzel kişi, önlisansına kayıtlı olan süre sona ermeden önce, önlisans süresinin uzatılması talebinde bulunabilir.
Önlisansın sona ermesi ve iptali
MADDE 19 – (1) Önlisans sahibi tüzel kişinin önlisansını sonlandırmak istemesi halinde, önlisans aslının başvuru ekinde Kuruma sunulması zorunludur.
(2) Önlisans;
a) Süresi uzatılmadığı takdirde süresinin bitiminde,
b) Önlisans sahibi tüzel kişinin talebi veya iflası hâlinde,
c) Önlisans sahibi tüzel kişinin üretim lisansı alması halinde,
kendiliğinden sona erer.
(3) Önlisans, sonlandırma talebinin Kurum evrakına giriş yaptığı tarih itibariyle sona erer. Önlisansın sona erdiği hususu, Kurum tarafından ilgili tüzel kişi ile kurum ve kuruluşlara yazılı olarak bildirilir.
(4) Önlisans;
a) Bu Yönetmelikte belirtilen istisnalar dışında, lisans alınıncaya kadar, veraset ve iflas nedenleri dışında, önlisans sahibi tüzel kişinin ortaklık yapısının doğrudan veya dolaylı olarak değişmesi, payların devri veya birleşme ve bölünme gibi payların devri sonucunu doğuracak iş ve işlemlerin yapılması durumunda,
b) Kurum tarafından belirlenen yükümlülüklerin yerine getirilmemesi, bu kapsamda Kanunun 16 ncı maddesinin birinci ve ikinci fıkraları çerçevesinde,
iptal edilir.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Lisans İşlemleri
Lisans başvurusu
MADDE 20 – (1) Piyasada faaliyette bulunmak isteyen tüzel kişiler, lisans almak için; Ek-1’de yer alan “Lisans Başvuru Dilekçesi” ile birlikte, Kurul kararıyla yürürlüğe konulan “Önlisans ve Lisans İşlemleri ile İlgili Başvurularda Sunulması Gereken Bilgi ve Belgeler Listesi” uyarınca sunulması gereken belgeleri ibraz etmek suretiyle Kuruma başvurur.
(2) Lisans işlemleri ile ilgili diğer başvurularda, formatı ve ekleri Kurulca belirlenen formlar kullanılır. Başvuru dilekçelerine eklenecek bilgi ve belgelere ilişkin açıklamalar; “Önlisans ve Lisans İşlemleri ile İlgili Başvurularda Sunulması Gereken Bilgi ve Belgeler Listesi” nde yer alır.
(3) Piyasada faaliyet göstermek üzere lisans başvurusunda bulunacak özel hukuk hükümlerine tabi tüzel kişinin,
a) 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu hükümleri doğrultusunda anonim şirket ya da limited şirket olarak kurulmuş olması,
b) Anonim şirket olarak kurulmuş olması halinde, sermaye piyasası mevzuatına göre borsada işlem görenler dışındaki paylarının tamamının nama yazılı olması,
c) Kendisi ile tüzel kişinin;
1) Yüzde on ve üzerinde, halka açık şirketlerde yüzde beş ve üzerinde doğrudan veya dolaylı payına sahip olan gerçek veya tüzel kişi veya kişilerin,
2) Lisans iptal tarihinden önceki bir yıl içerisinde görevden ayrılmış olanlar dâhil, yönetim kurulu başkan ve üyelerinin,
Kanunun 5 inci maddesinin sekizinci fıkrası kapsamında yasaklı olmaması,
zorunludur.
(4) Üretim lisansı hariç, diğer lisans başvurularında;
a) Başvuru sahibi tüzel kişinin esas sözleşmesinde aşağıdaki hususlara yer verilmesi zorunludur;
1) Tüzel kişinin anonim şirket olması halinde, sermaye piyasası mevzuatına göre borsada işlem görenler dışındaki paylarının nama yazılı olduğuna ilişkin hüküm,
2) Pay devirleri ile şirket birleşmeleri açısından bu Yönetmelikte öngörülen hükümler,
3) Tarifesi düzenlemeye tabi faaliyet yürüten tüzel kişiler için, şirket amaç ve konusuna ilişkin hükümlerin, elektrik piyasasına ilişkin ilgili mevzuata uygun hale getirilmesi ile bu hükümlere ilişkin esas sözleşme değişikliklerinde Kurumun uygun görüşünün alınmasına ilişkin hüküm,
b) Şirketin sermayesinin asgari olarak;
1) Tedarik lisansı başvuruları açısından, iki milyon TL tutarında,
2) Dağıtım lisansı ile piyasa işletim lisansı ve görevli tedarik şirketlerinin tedarik lisansı başvurularında Kurul tarafından belirlenen oran ve/veya tutarda,
olduğuna ilişkin şirket esas sözleşmesinin sunulması zorunludur. Dağıtım lisansı sahibi tüzel kişiler ile görevli tedarik şirketlerinin lisansları süresince sağlamaları gereken sermaye yeterliliğine ilişkin hususlar Kurul kararı ile belirlenir.
c) Lisans alma bedelinin Kurum hesabına yatırıldığına ilişkin belgenin ibraz edilmesi zorunludur.
(5) Üretim lisansı başvurusunda bulunmak isteyen önlisans sahibi tüzel kişi, önlisansı kapsamındaki yükümlülüklerini tamamlamak koşulu ile önlisans süresi içerisinde altıncı fıkrada belirtilen şekilde Kuruma üretim lisansı başvurusunda bulunur. Önlisans sahibinin, önlisans süresi sona ermeden önce üretim lisansı başvurusunda bulunmaması halinde, önlisans süresinde yerine getirilmesi gereken yükümlülüklerin ikmal edilmemiş olduğu kabul edilir.
(6) Üretim lisansı başvurusunda, başvuru dilekçesi ekinde;
a) Başvuru sahibi tüzel kişinin önlisansı kapsamında 17 nci maddenin birinci fıkrasında belirtilen iş ve işlemlerin tamamlandığını tevsik eden bilgi ve belgeler,
b) Kaynak türü ve kurulu güç bazında Kurul kararı ile belirlenen oranlara karşılık gelen tutardan, önlisans kapsamında Kuruma sunulan banka teminat mektubu tutarının düşülmesi ile bulunan ve üretim tesisi için Kurum tarafından öngörülen toplam yatırım tutarının yüzde onunu geçmemek koşuluyla, Kurul kararıyla belirlenen tutarda, Kuruma muhatap düzenlenmiş ve Kurul kararı ile belirlenen örneğe uygun banka teminat mektubu,
c) Lisansa konu olan üretim tesisinin özellikleri dikkate alınarak hazırlanan ve üretim tesisinin tamamlanma tarihine kadar olan süreci kapsayan bir termin programı,
ç) Lisans alma bedelinin Kurum hesabına yatırıldığına ilişkin belge,
d) Şirket asgari sermayesinin; üretim tesisi için Kurum tarafından öngörülen toplam yatırım tutarının yüzde yirmisine, nükleer enerjiye dayalı üretim tesisi kurulması için yapılan önlisans başvuruları açısından yüzde beşine artırıldığına ilişkin şirket esas sözleşmesi,
e) Pay devirleri ile şirket birleşmeleri açısından bu Yönetmelikte öngörülen hükümlerin yer verildiği şirket esas sözleşmesi,
sunulur. Yerli doğal kaynaklar ile yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesisi kurmak üzere lisans almak için başvuruda bulunan tüzel kişilerden lisans alma bedelinin sadece yüzde onu tahsil edilir.
(7) Özelleştirme kapsamında olan bir üretim tesisi için lisans başvurusunda bulunan tüzel kişiye, bu Yönetmelikte belirtilen yükümlülüklerin yerine getirilmesi koşuluyla, üretim lisansı verilir.
(8) 17 nci madde kapsamında belirtilen yükümlülüklerin tamamlandığına ilişkin bilgi ve belgelerin başvuru aşamasında sunulması koşuluyla, önlisans almaksızın, doğrudan üretim lisansı başvurusunda bulunulabilir.
(9) Bu maddenin;
a) (c) bendi dışında, dördüncü fıkrası,
b) (a) ve (ç) bendi dışında altıncı fıkrası,
hükümleri, kamu tüzel kişilerine uygulanmaz.
(10) OSB Üretim Lisansı ve OSB Dağıtım Lisansı başvuruları ile başvuruların alınması, incelenmesi, değerlendirilmesi ve sonuçlandırılmasına ilişkin usul ve esaslar, ayrıca yönetmelikle düzenlenir.
Lisans başvurularının alınması ve incelenmesi
MADDE 21 – (1) Başvuru sırasında tüzel kişilerden istenen belgelerin gereğine uygun olarak teslim edilip edilmediği hakkındaki inceleme; sunulan belgelerin Kurum merkez evrakına giriş tarihini izleyen on iş günü içerisinde tamamlanır ve gereğine uygun olarak yapılmadığı tespit edilen lisans başvurularındaki eksikliklerin onbeş iş günü içerisinde giderilmesi istenerek, giderilmediği takdirde başvuru sırasında sunulan belgelerin iade edileceği bildirilir. Bu çerçevede sunulan bilgi ve belgeler on işgünü içerisinde incelenir ve söz konusu süre içerisinde de eksikliklerin giderilmemesi veya başvurudan vazgeçildiğinin Kuruma yazılı olarak bildirilmesi halinde, başvuru yapılmamış sayılır ve başvuru sırasında sunulan belgeler iade edilir.
(2) Lisans başvuru esaslarına göre eksiksiz olarak yapıldığı tespit edilen başvurular, başvuru tarihi itibariyle veya ikinci fıkra kapsamında eksikliklerin giderilmesine ilişkin bilgi ve belgelerin Kurum evrakına giriş yaptığı tarih itibariyle, 22 nci madde çerçevesinde değerlendirmeye alınır.
Lisans başvurularının değerlendirilmesi
MADDE 22 – (1) Kurumun yaptığı değerlendirmede dağıtım ile tedarik ve piyasa işletim lisansları açısından temel olarak aşağıdaki hususlar dikkate alınır;
a) Tüketici haklarının korunması ile rekabetin ve piyasanın gelişimine olan etki,
b) Başvuruda bulunan tüzel kişi ile tüzel kişilikte yüzde on ve üzerinde, halka açık şirketlerde yüzde beş ve üzerinde doğrudan veya dolaylı pay sahibi olan kişilerin varsa, piyasadaki deneyim ve performansları,
c) Başvuru hakkında ilgili kuruluşlardan alınan görüşler ve/veya ilgili tüzel kişi hakkında yürütülmekte olan veya sonuçlandırılmış olan işlemler.
(2) Üretim lisansı başvurusunun değerlendirilmesinde, başvuru sahibi tüzel kişinin önlisansı kapsamındaki yükümlülüklerini önlisans süresi içerisinde tamamlamış olup olmadığı esas alınır.
(3) Lisans başvurusunun değerlendirmeye alınması, lisans almaya hak kazanıldığı anlamına gelmez.
Lisans başvurularının sonuçlandırılması
MADDE 23 – (1) Değerlendirmeye alınan lisans başvurusuna ilişkin Kurum tarafından yapılan değerlendirme, 45 gün içerisinde tamamlanarak, söz konusu değerlendirme Kurula sunulur ve lisans başvurusu Kurul kararıyla sonuçlandırılır.
(2) Üretim lisansı başvurularında, yapılan değerlendirme sonucunda;
a) Önlisans kapsamında öngörülen yükümlülüklerinden herhangi birinin süresi içerisinde tamamlanmadığının anlaşılması halinde, söz konusu tüzel kişinin başvurusu, Kurul kararı ile reddedilir.
b) Önlisans kapsamında öngörülen yükümlülüklerin süresi içerisinde tamamlanmış olduğu sonucuna varılması halinde, söz konusu tüzel kişiye Kurul kararı ile üretim lisansı verilir.
(3) Üretim lisansı ile ilgili olarak;
a) Üretim lisansına inşaat süresi ve tesis tamamlanma tarihi derç edilir. Tesis tamamlanma tarihinin belirlenmesine esas inşaat süresi, Kurul kararı ile belirlenir ve Kurum internet sayfasında yayımlanır.
b) Yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim lisansına, lisansa konu tesisin kaynağına göre mevcut kurulu gücü ile üretebileceği yıllık azami üretim miktarı, yıllık elektrik enerjisi üretim miktarı olarak derç edilir.
c) Yenilenebilir enerji kaynakları dışında diğer enerji kaynaklarına dayalı üretim lisanslarına, öngörülen ortalama yıllık üretim miktarı, yıllık elektrik enerjisi üretim miktarı olarak derç edilir.
(4) Bu Yönetmelikte belirtilen yükümlülükleri yerine getiren tüzel kişiye Kurul kararı ile lisans verilir, lisans sahibi tüzel kişinin ticaret ünvanı ile aldığı lisans türü ve süresi Resmî Gazete’de yayımlanır ve Kurum internet sayfasında duyurulur.
Lisans tadil başvurularının incelenmesi, değerlendirilmesi ve sonuçlandırılması
MADDE 24 – (1) Lisans aşağıdaki durumlarda tadil edilebilir:
a) Lisans sahibinin talep etmesi ve talebin uygun bulunması,
b) Gelir ve tarife düzenlemesi kapsamında belirlenen fiyat, parametre, gösterge ve benzeri hususların lisansa derç edilmesine karar verilmesi veya lisansa derç edilen bu hususlarda değişikliğe gidilmesi,
c) İlgili mevzuat kapsamındaki uygulamaların lisansa kayıtlı hususlarda değişiklik gerektirmesi,
ç) Mevzuat değişikliklerinin lisansın tadil edilmesini gerektirmesi.
(2) Lisans tadil başvurusu ile ilgili olarak;
a) Lisans tadil başvurusu, “Önlisans ve Lisans İşlemleri ile İlgili Başvurularda Sunulması Gereken Bilgi ve Belgeler Listesi” uyarınca sunulması gereken belgelerin ibraz edilmesi suretiyle yapılır.
b) Tadil başvurusu sırasında tüzel kişilerden istenen belgelerin gereğine uygun olarak teslim edilip edilmediği hakkındaki inceleme; sunulan belgelerin Kurum merkez evrakına giriş tarihini izleyen on iş günü içerisinde tamamlanır ve gereğine uygun olarak yapılmadığı tespit edilen lisans tadil başvurusundaki eksikliklerin onbeş iş günü içerisinde giderilmesi istenerek, giderilmediği takdirde başvuru sırasında sunulan belgelerin iade edileceği bildirilir. Bu çerçevede sunulan bilgi ve belgeler on işgünü içerisinde incelenir ve söz konusu süre içerisinde de eksikliklerin giderilmemesi veya başvurudan vazgeçildiğinin Kuruma yazılı olarak bildirilmesi halinde, başvuru yapılmamış sayılır ve başvuru sırasında sunulan belgeler, başvuru sahibinin talebi halinde iade edilir.
c) Lisans tadil başvuru esaslarına göre eksiksiz olarak yapıldığı tespit edilen başvurular, başvuru tarihi itibariyle veya ikinci fıkra kapsamında eksikliklerin giderilmesine ilişkin bilgi ve belgelerin Kurum evrakına giriş yaptığı tarih itibariyle, bu madde çerçevesinde değerlendirmeye alınır.
ç) Dağıtım ile tedarik ve piyasa işletim lisansı tadil başvuruları için Kurum tarafından yapılan değerlendirmede temel olarak aşağıdaki hususlar dikkate alınır;
1) Tüketici haklarının korunması ile rekabetin ve piyasanın gelişimine olan etki,
2) Başvuruda bulunan tüzel kişi ile tüzel kişilikte yüzde on ve üzerinde, halka açık şirketlerde yüzde beş ve üzerinde doğrudan veya dolaylı pay sahibi olan kişilerin varsa, piyasadaki deneyim ve performansları,
3) Başvuru hakkında ilgili kuruluşlardan alınan görüşler ve/veya ilgili tüzel kişi hakkında yürütülmekte olan veya sonuçlandırılmış olan işlemler.
(3) Üretim tesisinin kurulması sürecinde;
a) Mücbir sebep halleri ile lisans sahibinden kaynaklanmayan haklı sebeplerin ortaya çıkması,
b) Söz konusu durumların üretim tesisinin kurulmasını doğrudan etkilemesi veya etkileyebilecek nitelikte olması,
c) Lisansta belirlenen tesis tamamlanma süresi içerisinde gerekçeleri ve belgeleriyle birlikte Kuruma başvurulması,
halinde, tesis tamamlama süresinin uzatılması suretiyle lisans tadil edilebilir.
(4) Lisansa konu üretim tesisinin kurulu gücünün değiştirilmesi suretiyle lisans tadili başvurusunda bulunulması halinde; üretim tesisinin iletim ve/veya dağıtım sistemine bağlantısı ve sistem kullanımı hakkında 15 inci maddenin ikinci fıkrası hükmü uygulanır. Söz konusu başvurunun Kurul tarafından uygun bulunması halinde, uygun bulma kararının ilgili tüzel kişiye tebliğ edildiği tarihten itibaren;
a) Şirket asgari sermayesinin, yeni kurulu güce göre, Kurum tarafından öngörülen sermaye tutarına artırıldığına ilişkin bilgi ve belgelerin,
b) Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği kapsamında alınması gereken kararın,
c) Revize edilmiş ilgili kaynak kullanım hakkı anlaşmasına veya söz konusu anlaşmanın revize edilmesine gerek olmadığına ilişkin bilgi ve belgelerin,
ç) Lisans tadil bedelinin Kurum hesabına yatırıldığına ilişkin belgenin,
d) Teminat tutarının, yeni kurulu güce göre, ilgili Kurul kararında öngörülen tutara artırıldığına ilişkin bilgi ve belgelerin,
doksan gün içerisinde Kuruma sunulması zorunludur. Bu fıkradaki diğer yükümlülüklerin doksan gün içerisinde yerine getirilmesi kaydıyla, Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği kapsamında Çevresel Etki Değerlendirmesine tabi projeler için alınan Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu Kararının, mücbir sebepler dışında, bir yıl içerisinde Kuruma sunulması zorunludur. Aksi halde tadil başvurusu reddedilmiş sayılır. Söz konusu yükümlülüklerin yerine getirilmesi kaydıyla lisans tadili ilgili ana hizmet birimi tarafından gerçekleştirilir.
(5) Rüzgâr enerjisine dayalı üretim tesisi kurmak amacıyla alınan lisanslar kapsamındaki tesisler için kapasite artışı, modernizasyon, yenileme yatırımları ve tadilatlara;
a) TEİAŞ ve ilgili dağıtım şirketinden alınan tadil kapsamındaki bağlantı görüşünün olumlu olması,
b) Kuruma yapılan ilk lisans başvurusundaki sahada başka lisans başvurusu olmaması,
c) Kapasite artışı sonunda oluşacak yeni güç için mevcut iletim veya dağıtım hattı ile mevcut bağlantı noktası ve gerilim seviyesinin kullanılması,
ç) Lisansa derç edilen üretim tesisi sahasının dışına çıkılmaması,
kaydıyla izin verilir. Bu fıkra kapsamında Kuruma, üretim tesisinin geçici kabulünün yapıldığı tarihten sonra başvurulabilir.
(6) Yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim lisansı sahibi tüzel kişiler, lisanslarında belirlenen sahaların dışına çıkılmaması ve işletme anında sisteme verilen gücün lisanslarında belirtilen kurulu gücü aşmaması kaydıyla ek kapasite kurabilirler.
(7) Lisans tadil başvurularında;
a) Lisans sahibinin talebiyle yapılacak tadillerde, Kurul tarafından farklı bir süre öngörülmediği takdirde, Kurulun tadil hakkındaki olumlu kararının tebliğinin yapıldığı tarihten itibaren otuz gün içerisinde lisans tadil ücretinin Kurum hesabına yatırıldığına ilişkin belgenin Kuruma ibraz edilmesi ve lisans tadili kapsamında belirlenen diğer yükümlülüklerin yerine getirilmesi kaydıyla lisans tadili ilgili ana hizmet birimi tarafından gerçekleştirilir. Bu yükümlülüğün yerine getirilmemesi halinde, lisans tadili talebi reddedilmiş sayılır.
b) Reddedilmiş sayılan lisans tadil talebine ilişkin konuda, yeniden lisans tadil talebinde bulunulması halinde her defasında lisans tadil ücreti bir kat artırılarak uygulanır.
(8) Lisans alma tarihinden sonra;
a) Tedarik lisansı sahibi tüzel kişinin uluslararası enterkonneksiyon şartı oluşmuş ülkelerden ya da ülkelere ithalat ve/veya ihracat faaliyetlerinde bulunabilmesine ilişkin,
b) Üretim lisansı sahibi tüzel kişinin uluslararası enterkonneksiyon şartı oluşmuş ülkelere ihracat faaliyetinde bulunabilmesine ilişkin,
c) Üretim lisansı sahibi tüzel kişinin, sınırda yer alan illerde kurduğu üretim tesisinde ürettiği elektriği iletim veya dağıtım sistemine bağlantı tesis etmeden kuracağı özel direkt hat ile ihraç etme talebine ilişkin,
lisans tadil talepleri Elektrik Piyasası İthalat ve İhracat Yönetmeliği hükümleri çerçevesinde sonuçlandırılır.
(9) Piyasada verilen önlisans veya üretim lisansına konu üretim tesisi sahasının değiştirilmek istenmesi ve bu durumun mücbir sebepler veya Kurul tarafından uygun bulunan haller kapsamında olduğunun tespiti durumunda, talep edilen değişikliğin üçüncü kişilere ilişkin hak ihlaline yol açmaması ve bağlantı noktasının veya bağlantı bölgesinin değişmemesi halinde, söz konusu önlisans veya lisansta gerekli tadiller yapılabilir.
(10) Yapılan değerlendirme sonucu mevzuata uygun görülen lisans tadil başvurusu, tadil veya ret önerilerinden birisiyle ilgisine göre Kurula ya da ilgili ana hizmet birimi başkanlığına sunulur.
(11) Aşağıda belirtilen konulardaki lisans tadili talepleri ilgili ana hizmet birimi tarafından karara bağlanır;
a) Lisans sahibi tüzel kişinin unvan ve nev’i değişikliği,
b) (e) bendi hükmü saklı kalmak koşuluyla, lisansların özel hükümlerinde yer alan bağlantı noktası ve kurulu gücü değişmemek kaydıyla, ünite sayısı, ünite gücü, öngörülen ortalama yıllık elektrik üretim miktarı ve bulunduğu il ile üretim tesisi adı,
c) Lisansların özel hükümlerinde yer alan bildirim adresi değişikliği,
ç) Tüzel kişilikte doğrudan veya dolaylı pay sahibi olan gerçek ve tüzel kişilere ait bilgiler,
d) Rüzgâr enerjisine dayalı üretim lisanslarında komşu sahalardaki türbin koordinatlarının etkilenmediği yönünde Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü’nden alınacak uygunluk belgesine binaen yapılan üretim tesisi sahası içerisindeki türbin koordinatlarına ait bilgilerin değiştirilmesi,
e) Lisans özel hükümlerinde yer alan kurulu gücün, toplamda yüzde beşine kadar değiştirilmesi kapsamında yapılacak değişiklikler. Bu bent kapsamında yapılacak tadiller için, sermaye ve teminat yükümlülüklerine ilişkin bu Yönetmelik çerçevesindeki hükümler uygulanmaz.
(12) Yapılan lisans tadili ilgili tüzel kişiye yazılı olarak bildirilir. Lisans tadili başvurusunun reddi halinde, gerekçesi yazılı olarak ilgili tüzel kişiye bildirilir.
(13) Lisans sahibinin, lisans tadilinden doğacak yükümlülükleri yerine getirebilmesi için ilave bir süreye ihtiyaç duyması halinde, söz konusu süre Kurul kararı ile belirlenir ve tadil edilen lisanslarda yer alır.
Lisans yenileme başvurularının değerlendirilmesi ve sonuçlandırılması
MADDE 25 – (1) Lisanslar, lisans sahibinin talebi üzerine lisans süresinin bitiminden başlamak üzere ve Kanunda öngörülen asgari süreler gözetilmek suretiyle her defasında en fazla kırkdokuz yıl için yenilenebilir.
(2) Lisans yenileme talebi, yürürlükteki lisans süresinin bitiminden en erken 12 ay, en geç dokuz ay önce, dağıtım şirketi ile görevli tedarik şirketi için en erken 15 ay, en geç 12 ay olmak üzere, lisans sahibinin Kuruma yazılı olarak başvurması suretiyle yapılabilir. Lisans yenileme bedelinin Kurum hesabına yatırıldığına ilişkin belgenin başvuru ekinde sunulması zorunludur.
(3) Görevli tedarik şirketleri veya dağıtım lisansı sahibi tüzel kişilerin, lisans sürelerinin bitiminden önce ve öngörülen süreler içerisinde lisanslarını yenilemek üzere Kuruma başvurmamaları halinde Kurum tüketicilerin korunması ve hizmetin aksamaması için gereken önlemleri alır.
(4) Dağıtım ile tedarik ve piyasa işletim lisansı yenileme talebi incelenirken temel olarak lisans sahibinin;
a) Tüketici haklarının korunması ile rekabetin ve piyasanın gelişimine olan etki,
b) Başvuruda bulunan tüzel kişi ile tüzel kişilikte yüzde on ve üzerinde, halka açık şirketlerde yüzde beş ve üzerinde doğrudan veya dolaylı pay sahibi olan kişilerin varsa, piyasadaki deneyim ve performansları,
c) Başvuru hakkında ilgili kuruluşlardan alınan görüşler ve/veya ilgili tüzel kişi hakkında yürütülmekte olan veya sonuçlandırılmış olan işlemler,
ç) İlgili kamu kurum ve kuruluşları ile yenilenmesi gereken anlaşmalar ve/veya izinler,
dikkate alınır.
(5) Dağıtım lisansının yenilenebilmesi için, lisans sahibinin lisansında belirlenen dağıtım bölgesindeki dağıtım sistemini işletme hakkını elde ettiğini tevsik etmesi zorunludur. Söz konusu işletme hakkını elde ettiğini tevsik edemeyen dağıtım lisansı sahibinin başvurusu Kurul kararı ile reddedilir. Bu durumda dağıtım lisansı verilecek yeni tüzel kişi, Elektrik Piyasasında Dağıtım ve Tedarik Lisanslarına İlişkin Tedbirler Yönetmeliği çerçevesinde belirlenir.
(6) Görevli tedarik şirketinin tedarik lisansının yenilenebilmesi için, lisans sahibinin lisansında belirlenen dağıtım bölgesindeki düzenlemeye tabi faaliyetlere ilişkin varlıkların işletme hakkını elde ettiğini tevsik etmesi zorunludur. Söz konusu işletme hakkını elde ettiğini tevsik edemeyen görevli tedarik şirketinin başvurusu, Kurul kararı ile reddedilir. Bu durumda son kaynak tedarikçisi olarak, tedarik lisansı verilecek yeni tüzel kişi, Elektrik Piyasasında Dağıtım Ve Tedarik Lisanslarına İlişkin Tedbirler Yönetmeliği çerçevesinde belirlenir.
(7) Lisans yenileme başvurusu hakkındaki değerlendirme, lisansın sona erme tarihinden en geç üç ay öncesine kadar sonuçlandırılır ve lisans yenileme başvurusu hakkındaki Kurul kararı lisans sahibine yazılı olarak bildirilir.
(8) Lisansı yenilenen lisans sahibi tüzel kişinin ticaret unvanı ile yenilenen lisans türü ve süresi Resmî Gazete’de yayımlanır ve Kurum internet sayfasında duyurulur.
Lisansların sona ermesi
MADDE 26 – (1) Lisans;
a) Süresinin bitiminde kendiliğinden,
b) Lisans sahibi tüzel kişinin iflasının kesinleşmesi, lisans sahibinin talebi veya lisans verilmesine esas şartların kaybedilmesi hâllerinde ise Kurul kararıyla,
sona erer.
(2) Lisans sahibi bir tüzel kişi lisansı kapsamındaki faaliyetini sona erdirmek istemesi halinde, lisansın sona ermesinin talep edildiği tarihten en az altı ay önce, dağıtım şirketi ile görevli tedarik şirketi için en az oniki ay önce, gerekçeleri ile birlikte Kuruma yazılı olarak başvuruda bulunulması esastır. Ancak Kurul, sona erdirme talebinin piyasaya olan etkilerini dikkate alarak bu süre şartını uygulamayabilir. Bu başvuru kapsamında lisans sahibi tüzel kişinin lisansını sona erdirmek istediği tarih itibarıyla ne tür yükümlülükler taşıdığının ve bu yükümlülüklerin yerine getirilmesi için ne tür tedbirlerin öngörüldüğünün belirtilmesi de zorunludur.
(3) Yapılan değerlendirme sonucu, sona erdirme talebinin Kurul kararıyla uygun bulunması halinde lisans, Kurul kararında yer alan tarihte sona erer. Kurul, lisansın sona ermesinin tüketiciler ve piyasa koşulları aleyhine bir durum yaratacağının belirlenmesi halinde, gerekçeleri lisans sahibi tüzel kişiye bildirilmek suretiyle talebi reddedebilir veya lisansın sona ermesi için talep edilen tarihi ileri bir tarihe erteleyebilir.
(4) Dağıtım lisansı sahibi bir tüzel kişinin lisans süresi sona ermeden önce lisansını sona erdirmek istemesi halinde, söz konusu lisans kapsamındaki faaliyeti sürdürecek yeni bir tüzel kişi lisans alıncaya kadar lisans sona erdirilmez. Görevli tedarik şirketinin lisans süresi sona ermeden önce lisansını sona erdirmek istemesi halinde, söz konusu lisans kapsamındaki faaliyeti sürdürecek başka bir tüzel kişi Kurul tarafından belirleninceye kadar lisans sona erdirilmez.
(5) Dağıtım veya görevli tedarik şirketinin lisansının sona ermesi veya lisansının Kurul tarafından iptal edilmesinin gerekli hale gelmesi durumunda, dağıtım lisansı verilecek tüzel kişi veya son kaynak tedariği yükümlüsü tüzel kişi Elektrik Piyasasında Dağıtım ve Tedarik Lisanslarına İlişkin Tedbirler Yönetmeliği çerçevesinde belirlenir.
Yaptırımlar ve lisans iptali
MADDE 27 – (1) Lisans sahibi tüzel kişilerin ilgili mevzuat hükümlerine aykırı davranması durumunda, fiilin niteliğine göre Kanunun 16 ncı maddesinde öngörülen yaptırımlar uygulanır.
(3) Üretim lisansı, mücbir sebep hâlleri ile lisans sahibinden kaynaklanmayan haklı sebepler dışında üretim tesisinin lisansında belirlenen inşaat süresi içerisinde kurulmaması veya kalan süre içerisinde kurulamayacağının tespit edilmesi hâllerinde iptal edilir.
(4) Lisansı iptal edilen tüzel kişi, bu tüzel kişilikte yüzde on veya daha fazla paya sahip ortaklar ile lisans iptal tarihinden önceki bir yıl içerisinde görevden ayrılmış olanlar dâhil, yönetim kurulu başkan ve üyeleri, lisans iptalini takip eden üç yıl süreyle lisans alamaz, lisans başvurusunda bulunamaz, lisans başvurusu yapan tüzel kişiliklerde doğrudan veya dolaylı pay sahibi olamaz, yönetim kurullarında görev alamaz.
(5) Bu maddede belirtilenler dışında, lisans iptali ile ilgili olarak Kanunun 16 ncı maddesi hükümleri uygulanır.
(6) Nükleer enerjiye dayalı üretim tesisine ilişkin inşaat lisansı ve/veya işletme lisansı başvurularının olumlu sonuçlanmaması ya da mevcut inşaat lisansı ve/veya işletme lisansının iptal edilmesi durumunda, ilgili üretim lisansı iptal edilir.
ALTINCI BÖLÜM
Önlisans ve Lisanslarla Kazanılan Haklar ve Üstlenilen Yükümlülükler
Önlisans sahibinin hak ve yükümlülükleri
MADDE 28 – (1) Önlisans, sahibine lisansına konu üretim tesisi yatırımına başlamak için mevzuattan kaynaklanan izin, onay, ruhsat ve benzeri belgeleri edinebilmek ve üretim tesisinin kurulacağı sahanın mülkiyet veya kullanım hakkını elde edebilmek için ilgili kurum ve kurulaşlar nezdinde girişimde bulunma hakkını verir.
(2) Önlisans sahibi, ilgili mevzuatta sayılanların yanısıra;
a) Kurumun faaliyetlerini yerine getirebilmesi için ihtiyaç duyacağı her türlü bilgi ve belgeyi istenilen zamanda Kuruma vermek,
b) Lisans alıncaya kadar veraset ve iflas nedenleri ile bu Yönetmelikte belirtilen istisnalar dışında ortaklık yapısında doğrudan veya dolaylı olarak herhangi bir değişiklik yapmamak, paylarını devretmemek, payların devredilmesi veya payların devri sonucunu doğuracak iş ve işlemleri yapmamak,
ile yükümlüdür.
Lisans sahiplerinin genel hak ve yükümlülükleri
MADDE 29 – (1) Lisans sahibi tüzel kişinin lisans kapsamındaki hak ve yükümlülükleri lisansın yürürlüğe girmesi ile geçerlilik kazanır.
(2) Lisans sahibi, lisanstan kaynaklanan yükümlülükleri saklı kalmak koşuluyla, lisansı kapsamındaki faaliyetlerinden, bu Yönetmelik ile belirlenenleri hizmet alımı yolu ile gördürebilir.
(3) Lisans sahibi ilgili mevzuatta sayılanların yanısıra;
a) Tüketiciler dışında, lisans sahibi olmayan hiçbir kişi ile yurt içinde elektrik enerjisi ve/veya kapasite ticareti yapmamak,
b) Dengeleme ve uzlaştırma işlemlerini düzenleyen ilgili mevzuat kapsamında belirlenen yükümlülükleri yerine getirmek,
c) Lisansı kapsamındaki tesislerini mevzuat hükümlerine uygun olarak işletmek,
ç) Lisansı kapsamındaki hizmetin teknik gereklere göre yapılmasını sağlamak,
d) Kurum tarafından ilgili mevzuat çerçevesinde verilen tüm talimatlara uymak,
e) Tesislerini, yasal defter ve kayıtlarını Kurum denetimine hazır bulundurmak, Kurum tarafından talep edildiğinde denetime açmak,
f) Kurum tarafından istenen her türlü bilgi ve belgeyi zamanında, tam ve doğru olarak Kuruma vermek,
g) Kurum tarafından talep edilen veya Kuruma sunulacak olan bildirim, rapor ve diğer evrakları, ilgili mevzuatta düzenlenen usul ve esaslara uygun olarak Kuruma sunmak,
ğ) Lisansına derç edilmiş bulunan hükümlere uymak,
h) Lisans kapsamındaki faaliyetlerin yerine getirebilmesini teminen gerçek ve tüzel kişiler tarafından verilen veya edinilen bilgileri gizli tutmak ve amacı dışında kullanmamak,
ı) Lisans işlemleri ile ilgili bedeller ile yıllık lisans bedellerini zamanında ve eksiksiz olarak Kuruma ödemek,
i) Lisans almanın yanı sıra faaliyet alanlarına göre ilgili diğer mevzuatların gereklerini yerine getirmek,
ile yükümlüdür.
(4) Tarifesi düzenlemeye tabi lisans sahibi, üçüncü fıkrada sayılanlara ek olarak;
a) Piyasa faaliyetleri arasında ve piyasa faaliyetleri ile piyasa dışı faaliyetleri arasında çapraz sübvansiyon yapamaz.
b) Tüketicilere yapılan satışlar açısından, elektrik enerjisi veya kapasite alımlarını basiretli bir tacir olarak yapmakla yükümlüdür.
c) Bu Yönetmelikte belirtilen istisnalar ile OSB’ler hariç, piyasa dışında faaliyet gösteremez.
ç) Bir önceki yıla ait yıllık faaliyet raporu hazırlar ve her yılın Nisan ayı sonuna kadar Kuruma sunar ve kendi internet sayfasında yayımlar.
d) Lisansı kapsamındaki hizmeti, eşitler arasında ayrım gözetmeksizin sunmak ile yükümlüdür.
e) Yapım, mal ve hizmet alım ihalelerini; rekabet ortamında, şeffaf ve eşitlik ilkesi çerçevesinde yapmakla yükümlüdür.
(5) OSB Üretim Lisansı ile OSB Dağıtım Lisansı sahiplerinin hak ve yükümlülükleri, ayrıca yönetmelikle düzenlenir.
Üretim lisansı sahibinin hak ve yükümlülükleri
MADDE 30 – (1) Üretim lisansı, sahibine;
a) Lisansında belirtilen üretim tesisini kurma ve işletme,
b) Üretim tesisinde ürettiği elektrik enerjisini veya kapasitesini;
1) Tedarik şirketlerine,
2) Serbest tüketicilere,
3) Özel direkt hat tesis ettiği kişilere,
satma,
c) Organize toptan elektrik piyasalarında, elektrik enerjisi ve/veya kapasitesi ticareti yapma,
ç) Tedarik etmekle yükümlendiği elektrik enerjisi veya kapasitesini teminen, bir takvim yılı için lisansına dercedilen yıllık elektrik enerjisi üretim miktarının, Kurul tarafından belirlenen oranını aşmamak kaydıyla elektrik enerjisi veya kapasitesi alma,
d) Ürettiği elektrik enerjisinin uluslararası enterkonneksiyon şartı oluşmuş ülkelere ihracatını yapma,
e) Kurulca verilecek izin ile, sınırda yer alan illerde kurmak kaydıyla, üretim tesisinde ürettiği elektriği iletim veya dağıtım sistemine bağlantı tesis etmeden kuracağı özel direkt hat ile ihraç etme,
f) Satış olarak değerlendirilmemek üzere, tesislerinde ürettiği enerjiyi iletim veya dağıtım sistemine çıkmadan kullanmak kaydıyla sahip olduğu, kiraladığı, finansal kiralama yoluyla edindiği veya işletme hakkını devraldığı tüketim tesislerinin ihtiyacı için kullanma,
hakkını verir.
(2) Üretim lisansı sahibi, ilgili mevzuatta sayılanların yanısıra;
a) Mücbir sebepler ile yıllık programlı bakım takvimi dışında, üstlenilmiş bulunan yükümlülükleri yerine getirecek şekilde üretim tesisini işler halde tutmak,
b) Yıllık programlı bakım takvimlerini, TEİAŞ ve/veya ilgili dağıtım lisansı sahibi tüzel kişiye bildirmek,
c) İletim tarifesi ve/veya dağıtım tarifesine göre belirlenen bedelleri ödemek,
ç) Lisansta yazılı tesis tamamlanma tarihine kadar, gerçekleştirilen faaliyetler hakkında her yılın Ocak ve Temmuz ayları içerisinde Kuruma, usulüne uygun olarak ilerleme raporu sunmak,
ile yükümlüdür.
İletim lisansı sahibinin hak ve yükümlülükleri
MADDE 31 – (1) TEİAŞ, iletim lisansı kapsamında;
a) Münhasıran iletim faaliyetinde bulunma ve iletim sistemini işletme,
b) Oluşabilecek bölgesel sistem ihtiyaçlarının karşılanmasıyla sınırlı olmak üzere, yan hizmetler anlaşmaları kapsamında yeni üretim tesisi yaptırmak ve/veya mevcut üretim tesislerinin kapasitelerini kiralamak amacıyla ihale yapabilme,
c) Uluslararası enterkonneksiyon hatlarının ulusal sınırlar dışında kalan kısmının tesisi ve işletilmesini yapabilme ve/veya bu amaçla uluslararası şirket kurabilme ve/veya kurulmuş uluslararası şirketlere ortak olabilme ve bölgesel piyasaların işletilmesine ilişkin organizasyonlara katılabilme,
ç) İletim sisteminin teknik ve teknik olmayan kayıplarını karşılamak amacıyla ve yan hizmetler piyasası kapsamında elektrik enerjisi veya kapasitesi satın almak, iletim sistemi teknik ve teknik olmayan kayıplarını karşılamak için sözleşmeye bağlanan enerjinin, gerçekleşmeler nedeniyle fazlasını satma,
d) Kurulun izni alınmak kaydıyla, iletim faaliyetiyle birlikte yürütülmesi verimlilik artışı sağlayacak nitelikteki piyasa dışı bir faaliyeti yürütme,
e) İletim sisteminin işletilmesi için ihtiyaç duyulan telsiz sistemi de dâhil her türlü iletişim ve bilgi sistemleri altyapısını kurma ve işletme,
f) Fiber optik kablo altyapısının bir kısmını, kendi faaliyetlerini aksatmayacak şekilde ilgili mevzuat çerçevesinde Kurum görüşleri doğrultusunda, üçüncü kişilere kullandırabilme,
hakkına sahiptir.
(2) TEİAŞ, ilgili mevzuatta sayılanların yanısıra;
a) Bakanlığın kararı doğrultusunda uluslararası enterkonneksiyon çalışmalarını yapmak,
b) Kurulması öngörülen yeni iletim tesisleri için iletim yatırım planı yapmak, yeni iletim tesislerini kurmak ve gerektiğinde iletim sisteminde ikame ve kapasite artırımı yatırımı yapmak,
c) İletim sistemine bağlı veya bağlanacak olan serbest tüketiciler dâhil tüm sistem kullanıcılarına şebeke işleyişine ilişkin mevzuat hükümleri doğrultusunda eşit taraflar arasında ayrım gözetmeksizin iletim ve bağlantı hizmeti sunmak,
ç) Yük dağıtımı ve frekans kontrolünü gerçekleştirmek, piyasa işletim lisansı kapsamında yan hizmetler piyasasını ve dengeleme güç piyasasını işletmek, gerçek zamanlı sistem güvenilirliğini izlemek, sistem güvenilirliğini ve elektrik enerjisinin öngörülen kalite koşullarında sunulmasını sağlamak üzere gerekli yan hizmetleri belirlemek ve bu hizmetleri ilgili yönetmelik hükümleri doğrultusunda sağlamak,
d) Lisansı kapsamında yürüttüğü faaliyetlere ilişkin tarife tekliflerini Kurumun belirlediği ilke ve standartlar çerçevesinde hazırlamak ve Kurumun onayına sunmak,
e) Şebeke, yan hizmetler ve dengeleme ve uzlaştırma işlemlerini belirleyen ilgili mevzuatın uygulanmasını gözetmek, bu amaçla gerekli incelemeleri yapmak, sonuçları hakkında Kuruma rapor sunmak ve gerekli tedbirlerin alınmasını talep etmek,
f) İletim kısıtlarını asgari seviyeye indirmek, kaliteyi artırmak ve arz güvenliğini sağlamak amacıyla iletim şebekesini planlanmak ve Kurul tarafından onaylanan planları icra etmek,
g) Gerçek ve tüzel kişilere, eşitler arasında ayrım gözetmeksizin sisteme erişim ve sistemi kullanım imkânı sağlamak,
ğ) Kurulacak olan üretim tesisinin sistemine bağlantısının mümkün olup olmadığı hakkında Kurum veya ilgili tüzel kişi tarafından istenen görüşü gerekçeleri ile birlikte kırkbeş gün içerisinde vermek,
h) Lisans sahipleri ve iletim sisteminden bağlı tüketiciler ile bağlantı ve sistem kullanım anlaşmalarını imzalamak,
ı) Piyasada elektrik enerjisi üretimi, toptan satışı ve perakende satışında rekabet ortamına uygun iletim teknik alt yapısını sağlamak,
i) Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasında belirtilenler dışında, piyasada hiçbir surette kendi nam ve hesabına elektrik enerjisi ve/veya kapasite ticareti yapmamak,
j) İletim sistemine bağlı tüm gerçek ve tüzel kişilere ait kayıtları tutmak, puant talepleri kaydetmek ve sayaç kayıtlarını izlemek,
k) İlgili mevzuat çerçevesinde, sistem işletmeciliğinden kaynaklanan ve elektrik enerjisinin kalitesizliğinden ve/veya kesintilerinden doğduğu tespit edilen zarar ve hasarları tazmin etmek,
l) Kurul tarafından onaylanan talep tahminlerini yayımlamak,
m) İthalat ve ihracat faaliyetleri hakkında Kurum tarafından istenen görüşü, gerekçeleri ile birlikte Kuruma sunmak,
n) Kanunun 23 üncü maddesi çerçevesinde, her yıl, 1 Nisan tarihine kadar, takip eden beş yıl için ve takip eden on yıl için olmak üzere, bağlantı noktasına göre ve/veya bölgesel bazda, sistemlerine bağlanabilecek bölgesel üretim tesisi kapasitelerini yayımlamak,
o) Üretim kapasite projeksiyonu ile yirmi yıllık Uzun Dönem Elektrik Enerjisi Üretim Gelişim Planını hazırlamak,
ö) İthalat ve/veya ihracat yapmak isteyen tedarik şirketleri veya üretim şirketleri ile enterkonneksiyon kullanım anlaşması imzalamak,
ile yükümlüdür.
Piyasa işletim lisansı sahibinin hak ve yükümlülükleri
MADDE 32 – (1) Piyasa işletim lisansı, sahibine; lisansı kapsamında belirtilen organize toptan elektrik piyasalarının işletilmesi ve bu piyasalarda gerçekleştirilen faaliyetlerin mali uzlaştırılması ile söz konusu faaliyetlere ilişkin diğer mali işlemleri yapma hakkını verir.
(2) EPİAŞ, piyasa işletim lisansı kapsamında;
a) Piyasanın gelişimi doğrultusunda görev alanına giren organize toptan elektrik piyasalarında yeni piyasalar kurulmasına yönelik çalışmaları yapma ve Kuruma sunma,
b) Bakanlıkça uygun görülmesi hâlinde; görev alanına giren organize toptan elektrik piyasalarının işletilmesi amacıyla oluşturulan veya ileride oluşturulabilecek uluslararası elektrik piyasalarına taraf olarak katılma, bu amaçla kurulan uluslararası elektrik piyasası işletmecisi kuruluşlara ortak veya üye olma,
c) Kurum ve Sermaye Piyasası Kurulunun görüşleri doğrultusunda, Sermaye Piyasası Kanununun 65 inci maddesi kapsamındaki anlaşmaların tarafı olabilme,
ç) Bakanlık ve Sermaye Piyasası Kurulunun görüşü alınmak suretiyle Kurul tarafından belirlenen ve piyasa işletim lisansı kapsamı dışında kalan diğer enerji piyasası faaliyetleri ile emisyon ticaretine ilişkin faaliyetleri yürütme,
d) Uluslararası kurum veya kuruluşlara danışmanlık ve eğitim hizmeti verme ve önceden duyurusu yapılmak koşuluyla, yurt içinde lisansı kapsamındaki faaliyetlerle ilgili eğitim verme,
hakkına sahiptir.
(3) EPİAŞ, ilgili mevzuatta sayılanların yanısıra;
a) TEİAŞ tarafından piyasa işletim lisansı kapsamında işletilen organize toptan elektrik piyasalarının mali uzlaştırma işlemlerini yürütmek,
b) Dengeleme ve uzlaştırma işlemlerini belirleyen ilgili mevzuat çerçevesinde dengesizlik hesaplamalarına dair mali uzlaştırma işlemlerini yürütmek,
c) Gün öncesi ve gün içi organize toptan elektrik piyasalarının işletim ve mali uzlaştırma faaliyetini yürütmek,
ç) Kurumun belirlediği usul ve esaslar çerçevesinde piyasa işletim tarifelerini belirleyerek Kuruma sunmak,
d) Lisansı kapsamındaki işlemlerinin yürütülebilmesi için kendisine sağlanan verilerin gizli tutulmasını sağlamak ve ilgili mevzuat hükümlerinde belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde kamuoyu ile paylaşmak,
e) Elektrik enerjisi ve/veya kapasite tedarik eden lisans sahipleri ile serbest tüketicilerin kayıtlarını tutmak,
f) Lisansında belirtilen organize toptan elektrik satış piyasalarında faaliyet gösteren tüzel kişilere merkezi uzlaştırma kuruluşu tarafından verilecek hizmetlerin karşılığında merkezi uzlaştırma kuruluşuna ödenecek bedeli belirlemek,
g) Esas sözleşmesindeki her türlü değişiklikten önce, ilgili değişikliğe ilişkin Kurum onayı almak,
ile yükümlüdür.
(4) TEİAŞ piyasa işletim lisansı kapsamında dengeleme güç piyasası ve yan hizmetler piyasasının işletilmesi ile yükümlüdür.
Dağıtım lisansı sahibinin hak ve yükümlülükleri
MADDE 33 – (1) Dağıtım lisansı, sahibine;
a) Lisansında belirlenen dağıtım bölgesinde dağıtım faaliyetinde bulunma,
b) Kurum tarafından belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde, dağıtım faaliyetiyle birlikte yürütülmesi verimlilik artışı sağlayacak nitelikteki piyasa dışı bir faaliyeti yürütme,
c) Genel aydınlatma ve dağıtım sistemi teknik ve teknik olmayan kayıplarını karşılamak amacıyla kullanılmak üzere elektrik enerjisi satın alma ile sistem teknik ve teknik olmayan kayıplarını karşılamak için sözleşmeye bağlanan enerjinin gerçekleşmeler nedeniyle fazlasını organize toptan elektrik piyasalarında satabilme,
ç) Dağıtım faaliyetinde kullanılmak üzere, lisansına kayıtlı olan dağıtım bölgesinde, Kurulca onaylanan yatırım planında ayrıca belirtilmesi ve TEİAŞ’ın uygun görüşünün alınması kaydıyla 154 kV gerilim seviyesinde tesis kurabilme ve işletme,
hakkını verir.
(2) Dağıtım lisansı sahibi, ilgili mevzuatta sayılanların yanısıra;
a) Lisansında belirlenen bölgedeki dağıtım gerilim seviyesinden bağlı tüketicilerin sayaçlarının kurulumu, bakımı ve işletilmesi hizmetlerini yürütmek, söz konusu bölgede yer alan sayaçları okumak ve elde edilen verileri ilgili tedarikçilerle ve piyasa işletmecisiyle paylaşmak,
b) Kanunun yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla mevcut kullanıcıların mülkiyetinde olan sayaçları, ilgili mevzuat çerçevesinde devralmak,
c) Lisansında belirtilen bölgedeki dağıtım sistemini, elektrik enerjisi üretimi ve satışında rekabet ortamına uygun şekilde işletmek,
ç) Kurul tarafından onaylanan yatırım planı uyarınca yatırım programına alınan dağıtım tesislerinin projelerini hazırlamak, gerekli iyileştirme, yenileme ve kapasite artırımı yatırımlarını yapmak ve/veya yeni dağıtım tesislerini inşa etmek,
d) Dağıtım sistemine bağlı ve/veya bağlanacak olan tüm dağıtım sistemi kullanıcılarına ilgili mevzuat hükümleri doğrultusunda eşit taraflar arasında ayrım gözetmeksizin hizmet sunmak,
e) İlgili yönetmelik hükümleri doğrultusunda yan hizmetleri sağlamak,
f) Tedarik şirketlerinin ilgili mevzuat kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirebilmesi için gerekli olan bilgileri, talep edilmesi halinde sağlamak,
g) İlgili yönetmelik çerçevesinde lisansına kayıtlı olan bölgeye ilişkin talep tahminlerini hazırlamak,
h) Kurul tarafından onaylanan talep tahminleri doğrultusunda yatırım planlarını hazırlamak ve Kurul onayına sunmak,
ı) Dağıtım hizmetinin Kanunda öngörülen nitelikte verilmesini sağlayacak yatırımları yapmak,
i) OSB dağıtım lisansı sahibi olmayan organize sanayi bölgesinin onaylı sınırları içindeki dağıtım faaliyetini yürütmek,
j) İlgili mevzuat çerçevesinde, sistem işletmeciliğinden kaynaklanan ve elektrik enerjisinin kalitesizliğinden ve/veya kesintilerinden doğduğu tespit edilen zarar ve hasarları tazmin etmek,
k) Kanunun 23 üncü maddesi çerçevesinde her yıl, 1 Nisan tarihine kadar, takip eden beş yıl için ve takip eden on yıl için olmak üzere, bağlantı noktasına göre ve/veya bölgesel bazda, sistemlerine bağlanabilecek bölgesel üretim tesisi kapasitelerini yayımlamak,
l) Serbest tüketicileri herhangi bir tedarikçiye yönlendirmemek,
m) Serbest tüketicilerin tedarikçilerini değiştirmek istemeleri durumunda ilgili mevzuat çerçevesinde gerekli hizmet ve bilgileri sağlamak,
n) Genel aydınlatma ile teknik ve teknik olmayan kayıplarından dolayı enerji ihtiyaçlarını TETAŞ’tan temin etmek,
o) Elektrik Piyasası Tarifeler Yönetmeliği hükümleri çerçevesinde ilgili tarife tekliflerini Kuruma sunmak,
ö) Bölgesinde yürütülen perakende satış faaliyetlerinde, tüm tedarik lisansı sahibi tüzel kişilere eşit taraflar arasında ayrım gözetmeden dağıtım hizmeti sağlamak,
p) İletim tarifesine göre belirlenen bedelleri ödemek,
r) Dağıtım sistemine bağlı tüm gerçek ve tüzel kişilere ait kayıtları tutmak, puant talepleri kaydetmek ve sayaç kayıtlarını izlemek,
s) Kurulacak olan üretim tesisinin dağıtım sistemine bağlantısının mümkün olup olmadığı hakkında Kurum tarafından istenen görüşü gerekçeleri ile birlikte süresi içerisinde vermek,
ş) Dağıtım sistemi kayıplarını asgari seviyeye indirmek,
t) Piyasa faaliyeti gösteren diğer tüzel kişilere doğrudan ortak olmamak,
u) Piyasada faaliyet gösteren tüzel kişilere, ortaklık yapısında doğrudan pay sahibi olarak yer vermemek,
ü) Lisanssız elektrik üretim faaliyeti ile ilgili mevzuat kapsamında belirtilen görevleri yerine getirmek,
v) Kurulca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde dağıtım faaliyetiyle birlikte yürütülmesi verimlilik artışı sağlayacak nitelikteki piyasa dışı faaliyetler hariç olmak üzere, dağıtım faaliyeti dışında başka bir faaliyetle iştigal etmemek,
ile yükümlüdür.
(3) Dağıtım şirketi, lisansına kayıtlı olan dağıtım bölgesinde, ilgili yönetmelik çerçevesinde genel aydınlatmadan ve bunlara ait gerekli ölçüm sistemlerinin tesis edilmesi ve işletilmesinden sorumludur.
(4) Dağıtım şirketi, iş ve işlemlerinde bağımsız olarak hareket etmek ve karar almak ile yükümlüdür. Dağıtım şirketini kontrol eden gerçek ve/veya tüzel kişiler, dağıtım şebekesinin işleyişine ve yönetimine müdahale edemez.
(5) Dağıtım şirketi ile dağıtım şirketiyle aynı kontrol ilişkisine sahip üretim ve görevli tedarik şirketlerinin yönetim kurulu üyesi, genel müdür ve genel müdür yardımcısı unvanları ile başka unvanlarla istihdam edilseler dahi yetki ve görevleri itibarıyla genel müdür yardımcısına denk veya daha üst makamlarda imza yetkisini haiz diğer yöneticilerin farklı kişilerden oluşturulması zorunludur. Dağıtım şirketinde görevli olan söz konusu yöneticiler, ilgili ana şirketin dağıtım ile perakende satış ve/veya üretim faaliyetlerini birlikte izlemek, koordine etmek, yönetmek, denetlemek gibi amaçlarla veya bu etkileri doğurabilecek şekilde, ilgili ana şirket bünyesinde veya kontrolünde olan şirketlerde oluşturulan; kurul, yönetim kurulu ve benzeri yapılanmalarda görev alamaz.
Tedarik lisansı sahibinin hak ve yükümlülükleri
MADDE 34 – (1) Tedarik lisansı, sahibine;
a) Herhangi bir bölge sınırlaması olmaksızın serbest tüketicilerle, elektrik enerjisi ve/veya kapasitesi ticareti yapabilme,
b) Diğer lisans sahibi tüzel kişilerle elektrik enerjisi ve/veya kapasite ticareti faaliyetinde bulunma,
c) Organize toptan elektrik piyasalarında, elektrik enerjisi ve/veya kapasitesi ticareti yapma,
ç) Bakanlığın uygun görüşü doğrultusunda uluslararası enterkonneksiyon şartı oluşmuş ülkelerden veya ülkelere, Kurul onayı ile elektrik enerjisi ithalatı ve ihracatı faaliyetlerini yapabilme,
hakkını verir.
(2) Tedarik lisansı, görevli tedarik şirketine, birinci fıkrada ve ilgili mevzuatta sayılanların yanısıra;
a) İlgili dağıtım bölgesinde bulunan serbest olmayan tüketicilere Kurul tarafından onaylanan perakende satış tarifeleri üzerinden elektrik enerjisi satışı yapma,
b) İlgili dağıtım bölgesinde, son kaynak tedarikçisi sıfatıyla elektrik enerjisi sağlama,
hakkını verir.
(3) Tedarik lisansı sahibi, ilgili mevzuatta sayılanların yanısıra;
a) Elektrik enerjisi satışı yapılan serbest tüketiciler ile ilgili bilgileri, TEİAŞ’a veya ilgili dağıtım şirketine vermek,
b) İletim tarifesi ve/veya dağıtım tarifesine göre belirlenen bedelleri ödemek,
c) Hizmet verilen tüketiciler ile ilgili olarak, bölgesindeki dağıtım şirketinin talep ettiği bilgileri, dağıtım şirketinin ilgili mevzuat kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirebilmesi için gerekli olması koşuluyla, talep tarihinden itibaren 30 gün içinde sunmak,
ile yükümlüdür.
(4) Görevli tedarik şirketi, üçüncü fıkra ve ilgili mevzuatta sayılanların yanısıra;
a) Lisansına kayıtlı olan dağıtım bölgesinde bulunan serbest olmayan tüketicilere Kurul tarafından onaylanan perakende satış tarifeleri üzerinden elektrik enerjisi satışı yapmak,
b) İlgili dağıtım bölgesinde, son kaynak tedarikçisi sıfatıyla elektrik enerjisi sağlamak,
c) Piyasada rekabeti kısıtlayıcı veya engelleyici etki doğuran davranış veya ilişkilere girmemek, bu tür davranış veya ilişkilerin tespiti halinde Kurulca öngörülecek tedbirlere uymak,
ç) Lisanssız elektrik üretim faaliyeti ile ilgili mevzuat kapsamında belirtilen görevleri yerine getirmek,
d) Tarife önerilerini, Kurul tarafından belirlenecek usul ve esaslara göre hazırlayarak Kurum onayına sunmak,
e) Her yıl Aralık ayı sonuna kadar gelecek beş yıl için, tahmin ettikleri elektrik enerjisi puant güç taleplerini, ihtiyaç duydukları elektrik enerjisi miktarını, bu miktarın temini için yaptıkları sözleşmeleri ve ilave enerji veya kapasite ihtiyaçlarını Kuruma bildirmek,
f) Son kaynak tedariği kapsamındaki tüketiciler için temin ettiği elektrik enerjisinin Kurul tarafından her yıl belirlenecek oranı kadarını, TETAŞ’tan temin etmek,
g) İş ve işlemlerinde tüketicilere; ilgili dağıtım şirketinin devamı niteliğinde olduğu izlenimi verebilecek aynı marka, logo ve ana şirket unvanı gibi hususların kullanılmasından ve bu nitelikteki açıklama ve beyanlardan kaçınmak,
ile yükümlüdür.
(5) Son kaynak tedarik yükümlülüğü bulunan tedarik şirketinin lisansının sona ermesi veya iptali hâlinde, ilgili bölge için son kaynak tedarik yükümlüsü tedarik şirketi, Elektrik Piyasasında Dağıtım ve Tedarik Lisanslarına İlişkin Tedbirler Yönetmeliği çerçevesinde belirlenir.
(6) Görevli tedarik şirketleri dışındaki tedarik lisansı sahibi tüzel kişiler, lisansları kapsamında serbest olmayan tüketicilere elektrik enerjisi ve/veya kapasite satışı yapamazlar.
(7) Tedarik lisansı, TETAŞ’a;
a) Mevcut imtiyaz ve uygulama sözleşmeleri kapsamında enerji alış ve satış anlaşmaları imzalayabilme,
b) Hükümetler arası anlaşmalar kapsamında elektrik enerjisi ithalat veya ihracat anlaşmaları imzalayabilme,
c) İlgili mevzuat kapsamında elektrik enerjisi ve kapasitesi alım ve satımına ilişkin ikili anlaşmalar yapma ve yürütme,
ç) Organize toptan elektrik piyasalarında faaliyette bulunabilme,
hakkını verir.
(8) Tedarik lisansı kapsamında TETAŞ, ilgili mevzuatta sayılanların yanısıra;
a) Görevli tedarik şirketine, tarifesi düzenlemeye tabi olan tüketiciler için ihtiyaç duyulan elektrik enerjisinin Kurul tarafından her yıl belirlenecek oranı kadarını, toptan satış tarifesinden satmak,
b) Dağıtım şirketlerinin, genel aydınlatma ile teknik ve teknik olmayan kayıplarından dolayı ortaya çıkan enerji ihtiyaçlarını temin etmek,
c) Mevcut sözleşmeler kapsamında imzalanmış olan enerji alış ve satış anlaşmalarını yürütmek,
ç) Satın aldığı elektrik enerjisinin ortalama maliyetini ve üstlenilmiş olan diğer yükümlülükleri yansıtan toptan satış tarife önerisini Kuruma sunmak ve Kurul onayını müteakip eşit taraflar arasında ayrım gözetilmeksizin uygulamak,
ile yükümlüdür.
Yükümlülüklerin ertelenmesi, askıya alınması ve kaldırılması
MADDE 35 – (1) Önlisans ve lisans sahibinin ilgili mevzuattan kaynaklanan yükümlülükleri, mücbir sebep hallerinde, etkilendikleri oranda, mücbir sebebin etkileri giderilinceye kadar, Kurul kararıyla ertelenebilir veya askıya alınabilir. Söz konusu yükümlülüklerin yerine getirilemeyeceğinin anlaşıldığı hallerde, Kurul, önlisans ve lisans sahibinin yükümlülüğünün kaldırılmasına da karar verebilir. İletim ve dağıtım faaliyetlerine ilişkin yükümlülüklerin kaldırılması talep edilemez.
(2) Bir olayın mücbir sebep hali sayılabilmesi için; olaydan etkilenen tarafın gerekli özen ve dikkati göstermiş ve tüm önlemleri almış olmasına karşın olayın önlenemeyecek, kaçınılamayacak ve öngörülemeyecek olması ve bu durumun etkilenen tarafın ilgili mevzuat kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirmesini engellemesi gerekir.
(3) Aşağıda belirtilen haller, bunlarla sınırlı olmamak kaydıyla, mücbir sebepler olarak kabul edilir:
a) Doğal afetler ve salgın hastalıklar,
b) Savaş, nükleer ve kimyasal serpintiler, seferberlik halleri, halk ayaklanmaları, saldırı, terör hareketleri ve sabotajlar,
c) Grev, lokavt veya diğer memur ve işçi hareketleri.
(4) İlgili mevzuat kapsamındaki yükümlülüklerin ertelenmesi, askıya alınması veya kaldırılması kararının verilebilmesi için, lisans sahibinin;
a) Mücbir sebebin başlama tarihini ve mahiyetini,
b) İlgili mevzuat kapsamındaki yükümlülüklerine olan etkilerini,
c) Mümkün olması halinde etkilerin tahmini giderilme süresini,
içeren başvurusunu, Kuruma yazılı olarak bildirmesi zorunludur.
(5) Bu madde kapsamındaki talepler, başvuruya ilişkin gerekli bilgi ve belgelerin tamamlanmasından itibaren altmış gün içerisinde Kurul kararı ile sonuçlandırılır.
Lisans kapsamındaki hak ve yükümlülüklerin devri
MADDE 36 – (1) Tarifesi düzenlemeye tabi faaliyet yürüten lisans sahibinin lisans kapsamındaki hakları Kuruldan izin almaksızın üçüncü şahıslara devir, temlik ve rehin edilemez. Kurul izni için yapılan başvuru, bu Yönetmeliğin 21 inci maddesi hükümleri uyarınca incelendikten sonra hazırlanan değerlendirme raporu Kurula sunulur ve Kurul kararı ile sonuçlandırılır.
YEDİNCİ BÖLÜM
Rüzgâr ve Güneş Enerjisine Dayalı Önlisans Başvurularına İlişkin
Ölçüm Standardı
Rüzgâr ve güneş ölçümlerine ilişkin yükümlülük
MADDE 37 – (1) Rüzgâr enerjisine dayalı üretim tesisi kurmak üzere önlisans başvurularında, tesisin kurulacağı saha üzerinde, bu Bölüm kapsamında düzenlenen şartlara uygun olarak son üç yıl içinde elde edilmiş en az bir yıl süreli ölçüm yapılması zorunludur. Güneş enerjisine dayalı üretim tesisi kurmak üzere önlisans başvurularında, tesisin kurulacağı saha üzerinde, bu Bölüm kapsamında düzenlenen şartlara uygun olarak son üç yıl içinde elde edilmiş, 6 ayı yerinde olmak üzere, en az bir yıl süreli ölçüm yapılması zorunludur. Rüzgâr enerjisine dayalı önlisans başvurusu esnasında Ek-3’te yer alan Rüzgâr Ölçüm İstasyonu Kurulum Raporu ve Ek-4’te yer alan Rüzgâr Ölçüm Sonuç Raporunun, güneş enerjisine dayalı önlisans başvurusu esnasında Ek-5’te yer alan Güneş Ölçüm İstasyonu Kurulum Raporu ve Ek-6’da yer alan Güneş Ölçüm Sonuç Raporunun Kuruma sunulması zorunludur.
(2) Ölçüm yapılacak sahada bu Bölümde belirtilen ölçüm istasyonunun kurulması için gerekli olan sahaya ilişkin izinlerin alınması ilgili tüzel kişinin sorumluluğundadır. Bu izinler, MGM’ye veya bir Akredite Kuruluşa başvuru yapılmadan önce ilgili tüzel kişi tarafından alınacak ve başvuru dosyasına eklenecektir.
Rüzgâr ve güneş ölçümlerinin sahayı temsil etmesi
MADDE 38 – (1) Ölçüm istasyonu, rüzgâr veya güneş enerjisine dayalı üretim tesisinin kurulacağı önlisans başvurusu yapılan santral sahası alanında yer almalıdır. Aynı sahaya birden fazla ölçüm istasyonu kurulmasının talep edilmesi durumunda, ölçüm istasyonlarının birbirini etkilememesi yönündeki düzenleme MGM tarafından yapılır.
Rüzgâr ve güneş ölçüm istasyonlarının yapısı
MADDE 39 – (1) Rüzgâr enerjisine dayalı üretim tesisleri ile ilgili olarak;
a) Ölçüm istasyonu; rüzgâr hızı sensörü, rüzgâr yönü sensörü, sıcaklık sensörü, basınç sensörü, bağıl nem sensörü ile ölçüm kayıt cihazından oluşur. Rüzgâr ölçüm direğinin yüksekliği minimum 60 metre olmalıdır. Rüzgâr ölçümleri, birisi 30 m, diğeri direğin en üst seviyesinde olmak üzere en az iki seviyede yapılacaktır. Başvuru sahibi bu iki seviyede yapılan ölçümlere ilave olarak farklı seviyelerde de rüzgâr ölçümü yapabilir. Basınç, sıcaklık ve nem ölçümleri ise en az 3 metre yükseklikte yapılacaktır. Başvuru sahibi basınç, sıcaklık ve nem ölçümlerini en az 3 metre yükseklikte yapılan ölçümlere ilave olarak farklı seviyelerde de yapabilir.
b) Yapılan ölçümler, ölçüm verileri üzerinde değişikliğe sebep olacak herhangi bir müdahale olmaksızın çevrimiçi olarak MGM’ye veya ilgili Akredite Kuruluşa iletilecektir. Veri iletimi, günün belli bir saatinde veri kayıt cihazı tarafından MGM’nin veya ilgili Akredite Kuruluşun belirleyeceği e-posta adresine veya terminale otomatik olarak gönderilir.
c) Kayıt edilen tüm ölçüm verileri, belli zaman aralıklarında veya ölçüm süresinin sonunda, verileri değiştirecek herhangi bir müdahale olmaksızın orijinal olarak MGM’ye veya ilgili Akredite Kuruluşa elektronik ortamda sunulacaktır. Bu kapsamda sunulacak verilerin doğruluğundan ve güvenilirliğinden başvuru sahibi sorumludur.
(2) Güneş enerjisine dayalı üretim tesisleri ile ilgili olarak;
a) Güneş enerjisine dayalı önlisans başvurularında aşağıdaki esaslar doğrultusunda ölçüm verileri bulundurulur:
1) Önlisans başvurusu kapsamındaki tesisin kurulacağı alandaki güneş ölçüm istasyonunda TS ISO 9060 veya ISO 9060 standardına uygun güneş radyasyon ölçüm sensörü (piranometre) ve güneşlenme süresi sensörü kullanılır. Ölçüm istasyonunda ayrıca sıcaklık sensörü, bağıl nem sensörü, rüzgâr hızı ve rüzgâr yönü sensörü ile ölçüm kayıt cihazı bulunur.
2) 2 ila 5 metre arasında bir yükseklikte kurulan piranometre ile yeryüzünün yatay düzlemindeki bir metrekaresine gelen toplam güneş radyasyonu ölçülür ve dakikalık veya on dakikalık bazda kayıt edilir.
3) 2 ila 5 metre arasında bir yükseklikte kurulan güneşlenme süresi sensörü ile dakikalık olarak yapılan ölçümlerden saatlik toplamlar kaydedilir.
4) Ölçüm istasyonunda kullanılan güneş ölçüm sensörlerinin TS ISO 9060 veya ISO 9060 standardına uygunluk belgesi, güncel kalibrasyon sertifikası ve benzeri belgeler başvuru dosyasında yer alır.
b) Yapılan ölçümler, ölçüm verileri üzerinde değişikliğe sebep olacak herhangi bir müdahale olmaksızın çevrimiçi olarak MGM’ye veya ilgili Akredite Kuruluşa iletilecektir. Veri iletimi, günün belli bir saatinde veri kayıt cihazı tarafından MGM’nin veya ilgili Akredite Kuruluşun belirleyeceği e-posta adresine veya terminale otomatik olarak gönderilir.
c) Kayıt edilen tüm ölçüm verileri, belli zaman aralıklarında veya ölçüm süresinin sonunda, verileri değiştirecek herhangi bir müdahale olmaksızın orijinal olarak MGM’ye veya ilgili Akredite Kuruluşa elektronik ortamda sunulacaktır. Bu kapsamda sunulacak verilerin doğruluğundan ve güvenilirliğinden başvuru sahibi sorumludur.
(3) Bu Bölüm hükümleri kapsamında MGM’ye veya ilgili Akredite Kuruluşa sunulan veriler ile ticari sır niteliğinde olan bilgilerin saklanması ve korunması, MGM’nin veya ilgili Akredite Kuruluşun sorumluluğundadır.
Rüzgâr ve güneş ölçümlerine başlama
MADDE 40 – (1) Ek-3’te yer alan Rüzgâr Ölçüm İstasyonu Kurulum Raporu ile Ek-5’te yer alan Güneş Ölçüm İstasyonu Kurulum Raporunu onaylama yetkisi yerinde inceleme yapılması kaydıyla MGM’de veya ilgili Akredite Kuruluşta olup raporun onaylandığı tarih rüzgâr veya güneş ölçümüne başlama tarihi olarak kabul edilir.
(2) Rüzgâr Ölçüm Sonuç Raporu ile Güneş Ölçüm Sonuç Raporu, MGM veya ilgili Akredite Kuruluş ile önlisans başvurusunda bulunacak tüzel kişi tarafından müştereken onaylanır.
Rüzgâr ve güneş ölçüm süresi
MADDE 41 – (1) Rüzgâr veya güneş ölçüm istasyonunda, 37 nci maddenin birinci fıkrası kapsamında en az bir yıllık ölçüm yapılması zorunludur.
(2) Bir yıllık ölçüm süresi içerisinde, işletme ve/veya bakım veya sair nedenlerle veri kaybı yüzde 20’den daha fazla olamaz. Veri kaybının yüzde 20’ye kadar olduğu durumlarda kayıp veriler, mevcut veriler veya faaliyet alanını temsil edebilecek ve MGM tarafından belirlenecek bir veya birkaç meteoroloji istasyonu verilerinden faydalanılarak istatistiksel veri tamamlama yöntemlerinden birisi (enterpolasyon ve benzeri) kullanılarak elde edilir.
(3) Ölçüm verilerinden anormal olduğu değerlendirilen veriler için de, yüzde 20’lik kayıp veri sınırının içinde kalmak kaydıyla, istatistiksel veri tamamlama yöntemlerinden birisi (enterpolasyon ve benzeri) kullanılabilir.
Rüzgâr ölçüm verilerinin kayıt yapısı
MADDE 42 – (1) Rüzgâr ölçüm istasyonlarında beş saniye veya daha kısa sürelerde ölçülen/hesaplanan;
a) Rüzgâr hızı için ortalama, standart sapma, minimum ve maksimum,
b) Rüzgâr yönü için ortalama ve standart sapma,
c) Diğer parametreler için ortalama, minimum ve maksimum
bir veya on dakikalık aralıklarla kayıt edilir.
SEKİZİNCİ BÖLÜM
Mali Hükümler
Lisans bedelleri
MADDE 43 – (1) Piyasada faaliyet gösteren tüzel kişilerin Kurum hesabına yatırmak zorunda oldukları ve bir sonraki yıl için geçerli olacak önlisans ve lisans alma, yıllık lisans, lisans yenileme, önlisans ve lisans tadili, önlisans ve lisans sureti çıkartma bedelleri, her yılın Aralık ayının sonuna kadar Kurul tarafından belirlenerek Resmî Gazete’de yayımlanır ve Kurum internet sayfasında duyurulur.
(2) Önlisans ve lisans alma bedelleri faaliyet konularına ve/veya faaliyet büyüklüğüne göre maktu olarak, yıllık lisans bedelleri ise faaliyet konularına ve üretimi, iletimi, dağıtımı, toptan veya perakende satışı gerçekleştirilen elektrik enerjisi miktarına göre nispi olarak belirlenir ve bu Yönetmelik hükümlerine göre ödenir.
(3) Önlisans ve lisans alma, lisans yenileme, önlisans ve lisans sureti çıkartma ile önlisans ve lisans tadili bedelleri peşin olarak ödenir.
(4) Yerli doğal kaynaklar ile yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesisleri için ilgili lisanslara derç edilen tesis tamamlanma tarihini izleyen ilk sekiz yıl süresince yıllık lisans bedeli alınmaz.
(5) İlk yıllık lisans bedeli,
a) Üretim lisansları açısından, tesis tamamlanma tarihi ile o yıl 31 Aralık tarihine kadar üretilen elektrik enerjisi miktarına göre hesaplanır. Takip eden yıllar için ise yıllık lisans bedeli, bir önceki yılda üretilen elektrik enerjisi miktarı üzerinden hesaplanır.
b) Diğer lisanslar açısından, lisans alma tarihi ile o yıl 31 Aralık tarihine kadar, ilgili lisans çerçevesinde faaliyete konu edinilen elektrik enerjisi miktarı üzerinden hesaplanır. Takip eden yıllar için ise yıllık lisans bedeli, bir önceki yılda ilgili lisans çerçevesinde faaliyete konu edinilen elektrik enerjisi miktarı üzerinden hesaplanır.
(6) Üretim tesisi, geçici kabulün yapıldığı tarihte tamamlanmış olur.
(7) Yıllık lisans bedelleri;
a) Üretim lisansları için her yılın Şubat, Haziran ve Ekim aylarının,
b) Tedarik lisansları için her yılın Mart, Temmuz ve Kasım aylarının,
c) Dağıtım lisansları için her yılın Nisan, Ağustos ve Aralık aylarının,
ç) TEİAŞ’ın iletim lisansı ve piyasa işletim lisansı ile EPİAŞ’ın piyasa işletim lisansı için Ocak, Mayıs ve Eylül aylarının,
ilk beş iş günü içerisinde üç eşit taksitte Kurum hesabına yatırılır.
(8) Yıllık lisans bedellerinin ödenmesi gereken süre içerisinde Kurum hesabına yatırılmaması durumunda; ödenmesi gereken tutara 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51 inci maddesine göre belirlenen gecikme zammı oranı uygulanır.
(9) Üretim lisanslarında;
a) Tesis tamamlanma süresinin uzatılmasına ilişkin tadillerde, lisansa konu tesis için içerisinde bulunulan yıl itibarıyla geçerli olan lisans alma bedeli kadar tutar, lisans tadil bedeli olarak alınır.
b) Lisansı kapsamındaki üretim tesisini tamamlamadan kendi talebi ile lisansını sona erdirmek isteyen üretim lisansı sahibi tüzel kişilerden, lisansları kapsamındaki üretim tesisi için, içerisinde bulunulan yıl itibarıyla geçerli olan lisans alma bedeli kadar bir tutar defaten tahsil edilir.
(10) Önlisans ve lisans başvuruları ile anılan lisansların tadil başvurularının reddedilmesi veya söz konusu başvurulardan vazgeçilmesi halinde, Kuruma ödenmiş olan önlisans veya lisans alma bedelleri ile tadil bedelleri iade edilmez.
Hesapların ayrıştırılması ve çapraz sübvansiyon yasağı
MADDE 44 – (1) Tarifesi düzenlemeye tabi faaliyet gösteren tüzel kişiler;
a) Tarifesi düzenlemeye tabi her faaliyet ve bu faaliyetin lisansı kapsamında sınırlandığı her bölge için,
b) Piyasa faaliyeti ile birlikte yürütülmesi verimlilik artışı sağlayacak nitelikteki piyasa dışı bir faaliyetin yürütülmesi halinde, piyasa dışı faaliyet için,
ayrı hesap ve kayıt tutmakla yükümlüdür.
(2) Görevli tedarik şirketi, perakende satış faaliyeti ile perakende satış hizmeti için ayrı hesap tutar ve bu hesaplar arasında çapraz sübvansiyon yapamaz.
(3) Görevli tedarik şirketi, hesaplarını Kurul tarafından onaylanan Elektrik Dağıtım Sektörü Düzenleyici Hesap Planına uygun olarak tutmakla yükümlüdür.
(4) Tarifesi düzenlemeye tabi faaliyet yürüten lisans sahibi;
a) Müessesesi, bağlı ortaklığı, iştiraki veya ortağının kendisi ile,
b) Aynı holding ya da şirketler topluluğu çatısı altında yer alan başka bir şirketle,
c) Piyasa faaliyetleri arasında,
ç) Piyasa faaliyetleri ile piyasa dışı faaliyetleri arasında,
çapraz sübvansiyon tesis edemez.
Teminat mektubunun iadesi ve irad kaydedilmesi
MADDE 45 – (1) Önlisans başvurularında, 12 nci madde kapsamında Kuruma sunulan teminat mektubu;
a) Aşağıdaki hallerde ilgili tüzel kişiye iade edilir;
1) Önlisans başvurusundan vazgeçilmesi veya önlisans başvurusunun reddedilmesi,
2) Önlisansın, önlisans sahibi tüzel kişiden kaynaklanmayan bir nedenle iptal edilmesi,
3) Önlisansın, önlisans sahibi tüzel kişiden kaynaklanmayan bir nedenle sona erdiğine Kurul tarafından karar verilmesi,
b) Aşağıdaki hallerde irat kaydedilir;
1) Önlisans sahibinin 20 nci maddede belirtilen süre içerisinde üretim lisansı başvurusunda bulunmaması,
2) Önlisans sahibinin, önlisans süresinde yerine getirmesi gereken yükümlülüklerini süresi içerisinde yerine getirmemesi,
3) Bu fıkranın (a) bendinin (2) ve (3) numaralı alt bentlerinde belirtilen durumlar dışında, önlisansın, önlisans sahibi tüzel kişinin talebiyle sona ermesi veya Kurul kararıyla iptal edilmesi,
4) 21 inci madde kapsamında lisans başvurusunun yapılmamış sayılmasına karar verilmesi,
5) Lisans başvurusu değerlendirmeye alındıktan sonra başvurudan vazgeçilmesi veya mücbir sebep hâlleri ile lisans sahibinden kaynaklanmayan haklı sebepler dışında bir sebeple başvurunun reddedilmesi.
(2) Lisans başvurularında, 20 nci madde kapsamında Kuruma sunulan teminat mektubu;
a) Lisans başvurusundan vazgeçilmesi veya başvurunun reddedilmesi halinde,
b) Lisansa konu üretim tesisinin;
1) Tamamının geçici kabulünün yapıldığının tevsiki halinde,
2) Bir kısmının geçici kabulünün yapıldığının tevsiki halinde geçici kabulü yapılmayan kısım için 20 nci madde uyarınca belirlenen tutarda yeni bir banka teminat mektubunun Kuruma sunulması kaydıyla,
ilgili tüzel kişiye iade edilir.
(3) Üretim lisansları ile ilgili olarak, 20 nci madde kapsamında Kuruma sunulan teminat mektubu, mücbir sebep hâlleri ile lisans sahibinden kaynaklanmayan haklı sebepler dışında,
a) Üretim tesisinin lisansta belirlenen inşaat süresi içerisinde kurulmaması,
b) Üretim tesisinin kalan süre içerisinde kurulamayacağının tespit edilmesi,
c) Lisansın, üretim tesisinin geçici kabulü yapılmadan önce herhangi bir nedenle sona ermesi veya iptal edilmesi,
halinde, teminat mektubu irat kaydedilir.
(4) Önlisans veya lisansa derç edilmiş bulunan kurulu gücün düşürülmesi suretiyle önlisans veya lisansın tadil edilmesinin talep edilmesi halinde;
a) Tadil talebinin gerekçesinin mücbir sebep ya da gerekçeleri Kurul tarafından uygun bulunan haller kapsamında bulunması durumunda,
1) Tadil sonucunda önlisans veya lisansa derç edilecek kurulu güce karşılık gelen tutarda yeni bir banka teminat mektubunun Kuruma sunulması kaydı ile mevcut banka teminat mektubu,
2) Önlisans veya lisans sahibi tüzel kişinin talebi üzerine, banka teminat mektubunun, önlisans veya lisansa derç edilmiş ve tadil sonucunda derç edilecek kurulu güçler arasındaki farka karşılık gelen miktardaki kısmı,
iade edilir.
b) (a) bendinde belirtilen haller dışında, Kuruma sunulmuş bulunan banka teminat mektubu önlisans süresince veya üretim tesisinin geçici kabulü yapılıncaya kadar iade edilmez.
Kamulaştırma, irtifak hakkı tesisi, kullanma izni veya kiralama
MADDE 46 – (1) Önlisans, üretim veya dağıtım lisansı sahibi özel hukuk tüzel kişisi, faaliyetiyle doğrudan ilgili olarak;
a) Kamu yararı kararı,
b) İrtifak hakkı tesisi,
c) Kullanma izni,
ç) Kiralama yapılması,
d) Hazineye ait taşınmazlar dışındaki kamu kurum ve kuruluşlarına ait taşınmazların devir kararının alınması,
e) Mera tahsis amacı değişikliği,
talebiyle Kuruma başvurabilir.
(2) Elektrik piyasasında üretim faaliyetinde bulunan önlisans veya dağıtım faaliyetlerinde bulunan lisans sahibi özel hukuk tüzel kişilerinin, önlisans ve lisansa konu faaliyetleri için gerekli olan ve kişilerin özel mülkiyetinde bulunan taşınmazlara ilişkin kamulaştırma talepleri Kurum tarafından değerlendirilir ve uygun görülmesi hâlinde Kurul tarafından kamu yararı kararı verilir. Söz konusu karar çerçevesinde gerekli kamulaştırma işlemleri Kanunun 19 uncu maddesinin birinci fıkrası çerçevesinde sonuçlandırılır.
Tesis varlıklarını teminat altına alma zorunluluğu
MADDE 47 – (1) Lisans sahibi tüzel kişiler, gerçekleştirdikleri faaliyet ile ilgili tesis varlıklarını faaliyet türlerine göre muhtemel risklere karşı korumak amacıyla teminat altına almakla yükümlüdür.
(2) Bu kapsamda lisans sahibi tüzel kişilerin üretim, iletim ve dağıtım tesislerini; doğal afetler, yangın, kaza, hırsızlık, üçüncü şahıslara karşı mali sorumluluk, terör ve sabotaj tehlikelerine karşı teminat altına almaları zorunludur.
(3) Teminat uygulaması;
a) Elektrik iletim tesisleri için TEİAŞ,
b) Elektrik dağıtım tesisleri için TEDAŞ,
c) EÜAŞ bünyesindeki üretim tesisleri, Bağlı Ortaklıklar ile EÜAŞ’ın işletme hakkı devri yoluyla devrettiği üretim tesisleri için EÜAŞ,
tarafından ayrı ayrı hazırlanan ve Kurul tarafından onaylanan usul ve esaslar çerçevesinde gerçekleştirilir. Hazırlanan usul ve esaslarda teminat altına alma şekli, uygulanacak teminat bedeli, muafiyet gibi maliyete etki edecek unsurlara yer verilir.
(4) Lisans sahibi tüzel kişiler diğer tehlikeleri de teminat altına alabilirler. Tarifeleri düzenlemeye tabi tüzel kişilerin, ikinci fıkrada belirtilen tehlikeler dışındaki tehlikeleri teminat altına almalarından kaynaklanan maliyetleri tarifelere yansıtabilmeleri Kurul onayıyla mümkündür.
(5) Uluslararası anlaşmalar kapsamında kurulan üretim tesisleri için, ilgili anlaşmada söz konusu tesisin teminat altına alınmasının öngörülmüş olması halinde, bu madde hükmü söz konusu tesislere uygulanmaz.
Hizmet alımı
MADDE 48 – (1) Lisans sahibi tüzel kişiler, lisansları kapsamındaki faaliyetlerle ilgili olarak hizmet alımı yapabilirler.
(2) Dağıtım şirketleri, lisansları kapsamındaki faaliyetlerle ilgili olarak;
a) Kanunun 23 üncü maddesi çerçevesinde, her yıl, takip eden beş yıl için ve takip eden on yıl için olmak üzere sistemlerine bağlanabilecek bölgesel üretim tesisi kapasitelerinin belirlenmesi,
b) SCADA ve OSOS’un işletilmesi ile ilgili mevzuat uyarınca proje onayı ve kabul işlemleri, üretim ve tüketim tesislerinin dağıtım sistemine bağlantısı ile ilgili görüşlerin verilmesi ve Elektrik Dağıtımı ve Perakende Satışına İlişkin Hizmet Kalitesi Yönetmeliği kapsamındaki yükümlülüklerin yerine getirilmesi,
c) Yapım işleri ile mal ve hizmet alımı işlerinde, ihale dokümanlarının hazırlanması ve tekliflerin değerlendirilmesi gibi yüklenici ve/veya tedarikçi ile sözleşme imzalanmasına kadar olan sürece ilişkin işlemlerin yapılması,
ç) Tüketicilere yönelik çağrı hizmetleri dışında, tüketici hizmetleri merkezlerinin iş ve işlemleri,
konularında hizmet alımı yapamaz.
(3) Görevli tedarik şirketleri, faturalandırma ve tahsilat işlemleri ile tüketici hizmetleri merkezlerinin tüketicilere yönelik çağrı hizmetleri için hizmet alımı yapabilirler.
(4) Dağıtım şirketleri ile görevli tedarik şirketleri, bu madde kapsamındaki hizmet alımlarını dağıtım ve perakende satış faaliyetlerinin hukuki ayrıştırması çerçevesinde belirlenen ve bu Yönetmelik ile ilgili diğer mevzuatta yer alan düzenlemelere aykırı olmamak koşuluyla yapabilirler.
(5) Bu madde kapsamında düzenlenen hizmet alımı, ilgili lisans sahibi tüzel kişinin lisanstan kaynaklanan yükümlülüklerinin devri anlamına gelmez.
DOKUZUNCU BÖLÜM
Diğer Hükümler
Görüş talebi
MADDE 49 – (1) İlgili mevzuatın uygulanmasında ortaya çıkan belirsizliklerin ya da yorum farklılıklarının giderilmesi amacıyla Kuruma başvurulabilir.
Piyasa kısıtı
MADDE 50 – (1) Herhangi bir gerçek veya özel sektör tüzel kişisinin kontrol ettiği üretim şirketleri aracılığıyla üretebileceği toplam elektrik enerjisi üretim miktarı, bir önceki yıla ait yayımlanmış Türkiye toplam elektrik enerjisi üretim miktarının yüzde yirmisini geçemez.
(2) Tedarik lisansı sahibi özel sektör tüzel kişilerinin üretim ve ithalat faaliyetinde bulunan diğer tedarik lisansı sahibi tüzel kişilerden ve ithalat kapsamında satın alacağı elektrik enerjisi miktarı toplamı, bir önceki yıl ülke içerisinde tüketilen elektrik enerjisi miktarının yüzde yirmisini geçemez. Ayrıca, söz konusu özel sektör tüzel kişilerinin nihai tüketiciye satışını gerçekleştireceği elektrik enerjisi miktarı da bir önceki yıl ülke içerisinde tüketilen elektrik enerjisi miktarının yüzde yirmisini geçemez. Ancak görevli tedarik şirketinin lisanssız elektrik üretimine ilişkin ilgili mevzuat kapsamında satın almakla yükümlü olduğu enerji miktarı, bu oranların hesabında dikkate alınmaz.
(3) Kanunun geçici 7 nci maddesinin ikinci fıkrası kapsamındaki lisans sahipleri, bir takvim yılı içinde lisanslarına kayıtlı olan yıllık elektrik enerjisi üretim miktarının en fazla yüzde yirmisini piyasada satabilir. Arz güvenliği açısından ihtiyaç duyulacak hâllere münhasır olmak üzere, bu oran Bakanlık görüşü alınarak Kurul tarafından artırılabilir. Ancak bu fıkra kapsamında lisans verilen tüzel kişilerden yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik üretimi yapan tüzel kişilerce dengeleme ve/veya acil durumların giderilmesi amaçlı yük alma ve yük atma talimatları sonucu sisteme verilen fazla ve üretilmeyen eksik elektrik enerjisi miktarları, söz konusu oranın hesabında dikkate alınmaz.
Dolaylı pay sahipliği
MADDE 51 – (1) Ortaklık yapısında en az bir tüzel kişi ortağın varlığı halinde dolaylı pay sahipliği ilişkisine bakılır. Dolaylı pay sahipliğinin tespitinde aşağıdaki esaslar uygulanır;
a) Bir tüzel kişinin dolaylı pay sahipliği oranının tespitinde söz konusu tüzel kişinin beyanı esas alınır.
b) Bir gerçek kişiye ait dolaylı pay sahipliğinin belirlenmesinde, bu gerçek kişi ile eşi ve çocuklarına veya bu kişilerin ayrı ayrı veya birlikte sermayesini veya yönetimini kontrol ettikleri ortaklıklara ait paylar birlikte dikkate alınır. Tüzel kişiye ait dolaylı pay sahipliğinin belirlenmesinde de tüzel kişiye ait paylar ile bu kişinin sermayesini veya yönetimini kontrol ettikleri ortaklıklara ait paylar birlikte hesaplanır.
c) Lisans sahibi veya lisans başvurusunda bulunmuş bir tüzel kişiyi kontrol eden gerçek veya tüzel kişilerden her birinin, o tüzel kişilikte yüzde yüz oranında dolaylı paya sahip olduğu kabul edilir.
(2) Kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıklarında dolaylı pay sahipliği ilişkisi aranmaz.
Raporlama
MADDE 52 – (1) Tarifesi düzenlemeye tabi faaliyet yürüten lisans sahibi tüzel kişiler, bir önceki yıla ait yıllık faaliyet raporu hazırlamak ve her yılın Mayıs ayı sonuna kadar kendi internet sitelerinde yayımlamak ve Kuruma sunmakla yükümlüdür. Söz konusu raporda yer alması gereken asgari bilgiler, Kurul kararı ile belirlenir.
(2) Üretim faaliyeti göstermek üzere lisans almış tüzel kişiler, tesis tamamlanma tarihine kadar gerçekleştirdikleri faaliyetler hakkında Kuruma her yılın Temmuz ve Ocak ayları içerisinde sırasıyla yılın ilk ve ikinci yarısındaki gerçekleşmeleri Kurumca belirlenen şekle uygun ilerleme raporunda sunmakla yükümlüdür. Söz konusu yükümlülük; lisansın verildiği tarih ile bu tarihi takip eden ilk ilerleme raporu dönemi arasının 90 günden fazla olması halinde içinde bulunulan dönemde, aksi takdirde bir sonraki dönemde başlar.
(3) Dağıtım şirketleri ile görevli tedarik şirketleri, hukuki ayrıştırma çerçevesinde bu Yönetmelik ve ilgili mevzuat kapsamında öngörülen düzenlemelere uygunluk sağlamak için aldıkları tedbirleri, kanıtlayıcı bilgi ve belgeleri ile birlikte, Kurum tarafından belirlenen formata uygun olarak, her yıl Kasım ayı sonuna kadar Kuruma bildirmekle yükümlüdür. Kurum tarafından yıl içerisinde yapılan izleme faaliyetleri ile söz konusu bildirimler birlikte değerlendirilerek, hukuki ayrıştırmanın etkin bir şekilde uygulanması için alınması gereken ek tedbirler, her yıl Aralık ayı sonuna kadar Kurula sunulur.
İzleme
MADDE 53 – (1) Elektrik piyasasında faaliyet gösteren tüzel kişilerin ilgili mevzuat kapsamındaki faaliyetleri ile uygulamalarının izlenmesi Kurum tarafından yapılır. Kurum tarafından yapılacak izlemeye ilişkin usul ve esaslar Kurul tarafından belirlenir.
İnceleme ve denetim
MADDE 54 – (1) Elektrik piyasasında faaliyet gösteren tüzel kişilerin Kanun kapsamındaki faaliyetleri ile uygulamalarının inceleme ve denetimi Kurum tarafından yapılır.
(2) Kurum, birinci fıkra kapsamındaki inceleme ve denetim yükümlülüğü ile ilgili olarak, sonuçları itibarıyla Kurum açısından bağlayıcı olmayacak ve yaptırım içermeyecek şekilde inceleme, tespit ve raporlama yapmak üzere yetkilendireceği şirketlerden ilgili mevzuata uygun bir şekilde hizmet satın alabilir.
(3) Kanun kapsamında tanımlanan elektrik dağıtım şirketlerinin ilgili mevzuat kapsamındaki faaliyetleri ile uygulamalarının periyodik inceleme ve denetimi, Bakanlık tarafından yapılır. Ancak, periyodik inceleme ve denetim dışında, Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde, Kanunun 9 uncu ve 16 ncı maddeleri çerçevesinde, dağıtım şirketlerinin ilgili mevzuat kapsamındaki faaliyetleri ile uygulamalarının inceleme ve denetimi, Kurum tarafından yapılabilir.
Gizlilik
MADDE 55 – (1) Kurum, yayımlanması halinde önlisans veya lisans sahibinin ticari ilişkilerine zarar verebilecek bilgi veya belgeleri;
a) Adli mercilerin,
b) Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulunun,
kararları hariç olmak üzere, açıklayamaz.
(2) Önlisans veya lisans sahibi tüzel kişiler; piyasada faaliyet gösteren önlisans veya lisans sahibi diğer tüzel kişiler, bunların müşterileri veya tedarikçileri hakkında, piyasa faaliyetleri veya başka bir yolla sahip oldukları ve açıklandığı takdirde ticari ilişkilere zarar verebilecek;
a) Gizli rekabet bilgileri,
b) Ticari sırlar,
gibi bilgileri gizli tutmak ve kendi iştirakleri ve/veya hissedarları olan tüzel kişiler dahil, üçüncü şahıslara açıklamamakla yükümlüdür.
(3) Lisansı sona eren veya lisansı iptal edilen bir tüzel kişi, ticari ilişkileri nedeniyle elde etmiş olduğu diğer tüzel kişilere ait ikinci fıkra kapsamındaki bilgileri, beş yıl süreyle gizli tutmakla yükümlüdür.
Anlaşmazlıkların çözümü
MADDE 56 – (1) TEİAŞ ve/veya dağıtım lisansı sahibi tüzel kişiler ile ilgili tüzel kişilerin, bağlantı ve sistem kullanım anlaşması hükümlerinin uygulanması veya anlaşma hükümlerinde yapılacak değişiklikler üzerinde mutabakata varamamaları halinde oluşan ihtilafların çözümü için öncelikle Kuruma başvuruda bulunabilirler. Söz konusu başvuru, Kurul tarafından ilgili mevzuat hükümleri doğrultusunda ve başvuru tarihinden itibaren altmış gün içerisinde sonuçlandırılır.
(2) Bir acil durum bildiriminde, TEİAŞ’ın piyasa işleyişine acil durumun gerektirdiğinden daha fazla müdahale ettiği ve/veya alınan önlemleri gereğinden daha fazla süreyle uyguladığını ileri süren lisans sahibi bir tüzel kişi öncelikle TEİAŞ’a başvuruda bulunur. TEİAŞ’a yapılan başvuruya otuz gün içerisinde cevap verilmemesi veya verilen cevabın söz konusu şikayetleri gidermemesi durumunda tüzel kişi Kuruma başvurabilir.
(3) Kurul, Mevcut Sözleşmelere ilişkin olarak, Kanun hükümleri uyarınca rekabetçi piyasaya geçişi kolaylaştıracak hususlarda, taraflarca değerlendirilmek üzere değişiklik önerilerinde bulunabilir ve mevcut sözleşmelerin ihtilafların halline ilişkin hükümlerini ihlal etmemek kaydıyla, bu sözleşmelere ilişkin herhangi bir resmi ihtilaf halli sürecinin başlatılmasından önce, ihtilafların halli için arabuluculuk yapabilir.
Pay devirleri
MADDE 57 – (1) Lisans alınıncaya kadar veraset ve iflas nedenleri dışında önlisans sahibi tüzel kişinin ortaklık yapısının doğrudan veya dolaylı olarak değişmesi, paylarının devri veya payların devri sonucunu doğuracak iş ve işlemler yapılamaz. Bu hüküm;
a) Halka açık olan payları ile sınırlı olmak üzere, halka açık tüzel kişilere ve halka açık tüzel kişi ortağı bulunan tüzel kişinin, söz konusu ortağının halka açık olan paylarından kaynaklanan ortaklık yapısı değişikliklerine,
b) Uluslararası anlaşmalar kapsamında kurulması öngörülen tesisler için önlisans verilen tüzel kişilere,
c) Önlisans sahibi bir tüzel kişinin ortaklık yapısında, yurt dışında kurulmuş olan ortaklarının ortaklık yapılarında oluşan değişiklikler sebebiyle gerçekleşen dolaylı pay sahipliği değişikliklerine,
uygulanmaz.
(2) Lisans sahibi bir tüzel kişinin sermayesinin yüzde on (halka açık şirketlerde yüzde beş) veya daha fazlasını temsil eden payların, doğrudan veya dolaylı olarak bir gerçek veya tüzel kişi tarafından edinilmesi ile yukarıda belirtilen sermaye payı değişikliklerinden bağımsız olarak tüzel kişinin ortaklık yapısında kontrolün değişmesi sonucunu veren pay devirleri ile tarifesi düzenlemeye tabi lisans sahibi tüzel kişilerin payları üzerinde rehin tesis edilmesi ile bu tüzel kişilere ilişkin hesap rehni tesis edilmesi, her defasında onaya tabidir. Piyasa işletim lisansı sahibi tüzel kişilerin ortaklık yapılarında, yukarıda belirtilen sermaye payı değişikliklerinden bağımsız olarak, ayrıca, her türlü doğrudan pay değişiklikleri onaya tabidir. Onay, tarifesi düzenlemeye tabi faaliyet yürüten lisans sahibi tüzel kişiler için Kurul, diğerleri için ilgili ana hizmet birimi tarafından verilir.
(3) Onay, payı devralan gerçek veya tüzel kişinin, lisans başvurusu sırasında tüzel kişinin ortakları için aranan şartları taşıması kaydıyla verilir.
(4) Pay devri için yapılacak başvurular, Önlisans ve Lisans İşlemleri ile İlgili Başvurularda Sunulması Gereken Bilgi ve Belgeler Listesi uyarınca sunulması gereken bilgi ve belgelerin ibraz edilmesi suretiyle yapılır.
(5) Kurum, onay için değerlendirme sırasında ihtiyaç duyacağı ilave bilgi ve belgeleri pay devrine taraf olan gerçek veya tüzel kişilerden isteyebilir.
(6) Yabancı uyruklu kişiler için bu madde hükümleri kıyasen uygulanır.
Bildirimler
MADDE 58 – (1) Kurumca bu Yönetmeliğe göre yapılacak her türlü tebligat hakkında 11/2/1959 tarihli ve 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümleri uygulanır, ancak ilanen yapılacak tebligatlar Resmî Gazete’de yayımlanır.
Birleşme ve bölünme
MADDE 59 – (1) Lisans sahibinin;
a) Başka bir lisans sahibi ile,
b) Lisans sahibi olmayan bir tüzel kişiyle birlikte, kendi veya lisans sahibi diğer bir tüzel kişi bünyesinde,
tüm aktif ve pasifleri ile birlikte birleşmek istemesi halinde, birleşme işlemi hakkında, birleşme işlemi gerçekleşmeden önce, Kurul onayı alınması zorunludur.
(2) Lisans sahibi bir tüzel kişinin tam veya kısmi olarak bölünmek istemesi halinde, bölünme işlemi hakkında, bölünme işlemi gerçekleşmeden önce, Kurul onayı alınması zorunludur.
(3) Birleşme ve bölünmeye ilişkin başvurularda, başvuru dilekçelerine eklenecek bilgi ve belgelere ilişkin açıklamalar; başvuru formunda veya Kurulca onaylanan “Önlisans ve Lisans İşlemleri ile İlgili Başvurularda Sunulması Gereken Bilgi ve Belgeler Listesi” nde yer alır.
(4) Birleşme veya bölünme sözleşmesi taslağı, tüketicilerin hak ve alacaklarını ihlal eden hükümler ile lisans sahibi tüzel kişinin yükümlülüklerini kaldıran hükümler içeremez. Birleşme veya bölünme sözleşmesi taslağında, asgari olarak, birleşme veya bölünme sonrası hangi tüzel kişi ya da kişilerin hükmi şahsiyetinin sona ereceğine yer verilir.
(5) Birleşme veya bölünme izni için Kuruma yapılan başvurularda aşağıdaki bilgi ve belgeler istenir;
a) Birleşme veya bölünme sözleşmesi taslağı,
b) Birleşme veya bölünme sözleşmesi taslağı hakkında, tüzel kişilerin yönetim kurullarından alınmış karar örnekleri,
c) Devralan tüzel kişinin birleşme veya bölünme sonrası esas sözleşme taslağı,
ç) Birleşme veya bölünmeden beklenen amaçları değerlendiren bir rapor.
(6) Devralan tüzel kişinin birleşme veya bölünme sonrası oluşan sermayesinin, bu Yönetmelikte öngörülen sermaye koşulunu sağlaması zorunludur.
(7) İzin verildiği tarihten itibaren altı ay içerisinde, birleşme veya bölünme işlemi tamamlanmadığı takdirde, verilen izin geçersiz olur. Bu durumda, Kurul kararı ile yeniden izin almaksızın birleşme işlemlerine devam olunamaz.
(8) Kurul onayı, bu Yönetmelik kapsamındaki yükümlülüklerin yerine getirilmesi kaydıyla verilir.
(9) Birleştirme veya bölünme işlemine onay verilmesine ilişkin Kurul kararı, ilgili kurum veya kuruluşlara bildirilir.
Araştırma ve geliştirme faaliyetleri
MADDE 60 – (1) Araştırma ve geliştirme faaliyetleri yapmak isteyen tüzel kişiler,
a) 28/2/2008 tarihli ve 5746 sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun kapsamında almış oldukları,
b) Araştırma ve geliştirme faaliyetleri için ulusal ve uluslararası kuruluşlar tarafından verilen,
c) Araştırma ve geliştirme faaliyetleri yapmak üzere 26/6/2001 tarihli ve 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu kapsamında alınmış olan,
belgelerden biri ile yapacağı tesisin şebekeyi olumsuz etkilememesi için gerekli önlemleri alacağını ve şebekeye verilebilecek zararları tazmin edeceğini taahhüt eden belgeyi Kuruma sunar. Söz konusu faaliyet için yapılacak tesisin bağlantı görüşünün TEİAŞ ve/veya dağıtım lisansı sahibi ilgili tüzel kişi tarafından olumlu bulunması ve bu tesisten üretilecek olan elektriğin ticarete konu olmaması ve 10 MW kurulu gücü geçmemesi kaydıyla bu faaliyete Kurul kararı ile izin verilir. Kurul kararı ile verilen belgede, tesisin kurulu gücü, teknolojisi, kaynağı, faaliyet süresi gibi hususlar yer alır. Söz konusu faaliyetin ticarete konu olması durumunda lisans alınması zorunludur.
(2) Kanunla kurulmuş araştırma kurumları ile 28/3/1983 tarihli ve 2809 sayılı Yükseköğretim Kurumları Teşkilatı Kanununda düzenlenen yüksek öğretim kurumlarının, bilimsel araştırma geliştirme ve eğitim faaliyetleri kapsamında aynı dağıtım bölgesinde olmak, kendi ihtiyaçlarını karşılamak ve azami 10 MW kurulu gücü geçmemek kaydıyla yerleşkelerinde nükleer, yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik üretim tesisi kurmak amacıyla uhdelerindeki anonim ya da limited şirketleri vasıtasıyla yapacakları önlisans başvurularında 12 nci maddenin yedinci fıkrasının (b) ve (c) bendi hükümleri uygulanmaz. Üniversitelerin bünyesinde 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu kapsamında kurulan Teknoloji Geliştirme Bölgelerinin elektrik enerjisi tüketimi kendi ihtiyacı sayılır.
Yürürlükten kaldırılan yönetmelik
MADDE 61 – (1) Bu Yönetmeliğin yayımlandığı tarih itibariyle, 4/8/2002 tarihli ve 24836 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır.
ONUNCU BÖLÜM
Geçici ve Son Hükümler
Yerleşim alanları dışında üretim tesislerinden enerji sağlanması
GEÇİCİ MADDE 1 – (1) Dağıtım ve perakende satış hizmetlerinin sağlanamadığı gerekçesiyle Kuruma başvuruda bulunulması halinde, yerleşim alanları dışında yer alan üretim tesislerinde, üretim faaliyetini tamamlayan ve/veya gereği olan faaliyetler ile üretim faaliyeti sonucu oluşan yan ürünlere ilişkin faaliyetlerin diğer tüzel kişiler tarafından söz konusu üretim tesislerine entegre şekilde yürütülebilmesi için üretim tesislerinden elektrik enerjisi sağlanmasına 31/12/2014 tarihine kadar izin verilebilir.
Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği kapsamında alınması gereken kararın sunulması
GEÇİCİ MADDE 2 – (1) 4/8/2002 tarihli ve 24836 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Mülga Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliğinin geçici 40 ıncı maddesi çerçevesinde ilgili tüzel kişilere tanınan haklar saklıdır.
Güneş enerjisine dayalı başvurular
GEÇİCİ MADDE 3 – (1) 31/12/2013 tarihine kadar iletim sistemine bağlanacak YEK Belgeli güneş enerjisine dayalı üretim tesislerinin toplam kurulu gücü 600 MW’dan fazla olamaz.
(2) 5346 sayılı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanunun 6/C maddesinin beşinci fıkrası kapsamında güneş enerjisine dayalı üretim tesisi kurulması için yapılan önlisans başvurularında, başvuruya konu her bir üretim tesisinin kurulu gücü 50 MW’ı geçemez.
Hukuki ayrıştırma kapsamında hizmet alımı
GEÇİCİ MADDE 4 – (1) Görevli tedarik şirketi, 1/1/2013 tarihinden itibaren, kısmi bölünme ve diğer devir işlemlerinin tamamlandığı tarihe kadar, ilgili mevzuat kapsamında sunmakla yükümlü olduğu hizmetleri dağıtım şirketinden hizmet alımı yoluyla temin eder. Ancak bu fıkra kapsamındaki hizmet alımı 6 (altı) aydan fazla olamaz. Bu süre, özelleştirme kapsamında olan görevli tedarik şirketleri için 12 (oniki) ay olarak uygulanır.
(2) Dağıtım lisansı sahibi tüzel kişiler, birinci fıkrada belirtilen hizmet alımı süresince, lisansları kapsamında perakende satış ve perakende satış hizmeti faaliyetlerini de yürütebilirler.
(3) Görevli tedarik şirketlerinin faaliyetlerini sürdürebilmek için ihtiyaç duydukları yönetim ve destek hizmetlerine (muhasebe, finans, hukuk, insan kaynakları gibi) ait birimler, kendileri tarafından oluşturulur veya bu hizmetler, hizmet alımı yoluyla karşılanabilir. Dağıtım şirketleri, bu hizmetlere ilişkin alımlarını, 1/1/2016 tarihinden itibaren ilgili ana şirketten ve bu şirketin kontrolünde olan şirketlerden temin edemezler.
(4) Dağıtım şirketleri ile görevli tedarik satış şirketleri, 1/1/2016 tarihinden itibaren farklı fiziksel ortam ve bilgi sistemleri alt yapısı kullanarak hizmet verirler.
Aynı yerde faaliyette bulunmak üzere yapılan lisans başvuruları
GEÇİCİ MADDE 5 – (1) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce aynı yerde faaliyette bulunmak üzere yapılan ve duyuru süresi tamamlanmış, piyasada, doğal gaz piyasasında ve petrol piyasasında önlisans ve lisans başvurularının olması halinde aşağıda yer alan esaslar çerçevesinde değerlendirme yapılır:
a) Uluslararası andlaşma ile tahsisi yapılan veya yapılması öngörülen yerde veya piyasada nükleer enerjiye dayalı üretim tesisi sahası olarak Bakanlıkça çalışmalara konu edilen sahada faaliyet göstermek üzere piyasada ya da petrol veya doğal gaz piyasalarında yapılan önlisans ve lisans başvuruları her aşamada reddedilir.
b) Duyurusu yapılan önlisans başvurusuna konu yerin uluslararası andlaşma ile tahsisi yapılan veya yapılması öngörülen yer olmaması veya nükleer enerjiye dayalı üretim tesisi sahası olarak Bakanlıkça çalışmalara konu edilmemesi, ancak duyurusu yapılan önlisans başvurusuna konu yerde faaliyette bulunmak üzere, piyasada üretim faaliyeti göstermek üzere başka önlisans başvurusunun veya başvurularının bulunması ya da petrol piyasasında rafinerici ve/veya depolama lisansı başvurusunun veya başvurularının bulunması ya da doğal gaz piyasasında depolama lisansı başvurusunun veya başvurularının bulunması halinde, duyuru konusu yerde hangi başvuruya ilişkin lisanslama sürecine devam edileceği aşağıdaki usul ve esaslara göre Kurul kararıyla belirlenir;
1) Önlisans veya lisans başvurularından doğal gaz piyasasında yeraltı doğal gaz depolama, piyasada doğal gaz hariç diğer kaynak veya yakıta dayalı önlisans, doğal gaz piyasasında sıvılaştırılmış doğal gaz tesisinde yapılacak depolama, petrol piyasasında rafinerici, piyasada doğal gaza dayalı önlisans ve petrol piyasasında depolama lisansı başvurularına sırasıyla öncelik verilir.
2) (1) numaralı alt bent hükmü çerçevesinde öncelik verilen önlisans veya lisans başvurusu ya da başvuruları dışında kalan başvurular iade edilir veya reddedilir.
c) Duyurusu yapılan önlisans veya lisans başvurusuna konu yerde Kurul kararıyla piyasada doğal gaz hariç diğer kaynak veya yakıta dayalı üretim faaliyeti gösterilmesi yönünde karar ittihazı ve piyasada doğal gaz hariç diğer kaynak veya yakıta dayalı üretim faaliyeti göstermek üzere birden fazla önlisans başvurusu olması halinde, hangi başvuruya ilişkin lisanslama sürecine devam edileceği aşağıdaki usul ve esaslara göre Kurul kararıyla belirlenir.
1) Önlisans başvurusuna konu üretim tesisinin kaynağı ya da yakıt cinsi dikkate alınarak yerli kömür, ithal kömür ve yenilenebilir enerji kaynağına dayalı başvurulara sırasıyla öncelik verilir.
2) (1) numaralı alt bent hükmü kapsamında piyasada aynı kaynak ya da aynı yakıta dayalı birden fazla başvuru olması halinde, lisanslama sürecinin devam edeceği başvurunun belirlenmesinde başvuru yapılan yere Kurum evrakı sıra sayısına göre ilk yapılan başvuru dikkate alınır.
3) (2) numaralı alt bent hükmü çerçevesinde belirlenen ilk sıradaki başvuru dışında kalan başvurular iade edilir veya reddedilir.
ç) Duyurusu yapılan önlisans başvurusuna konu yerde Kurul kararıyla piyasada doğal gaza dayalı üretim faaliyeti gösterilmesi yönünde karar ittihazı ve piyasada doğal gaza dayalı üretim faaliyeti göstermek üzere birden fazla önlisans başvurusu olması halinde, lisanslama sürecinin devam edeceği başvurunun belirlenmesinde başvuru yapılan yere Kurum evrakı sıra sayısına göre ilk yapılan başvuru dikkate alınır. İlk sıradaki başvuru dışında kalan başvurular iade edilir veya reddedilir.
Tesis sahalarının değiştirilmesi
GEÇİCİ MADDE 6 – (1) Piyasaya ilişkin yapılan başvurularla ilgili olarak, geçici 5 inci madde çerçevesinde başvurusu reddedilen tüzel kişilerden, başvurunun reddedildiğinin ilgili tüzel kişiye tebliğ edildiği tarihten itibaren otuz gün içerisinde başvuru sahibinin, başvuruya konu üretim tesisi sahasının değiştirilmesini talep etmesi ve talep edilen değişikliğin üçüncü kişilere ilişkin hak ihlaline yol açmaması halinde, yeni sahada kurulacak üretim tesisi için ilgili tüzel kişiye önlisans verilebilir.
(2) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce verilen üretim lisansına konu üretim tesisi sahasının değiştirilmek istenmesi ve bu durumun mücbir sebepler veya Kurul tarafından uygun bulunan haller kapsamında olduğunun tespiti durumunda, talep edilen değişikliğin üçüncü kişilere ilişkin hak ihlaline yol açmaması ve bağlantı noktasının veya bağlantı bölgesinin değişmemesi halinde, söz konusu lisansta gerekli tadiller yapılabilir.
Otoprodüktör lisanslarının üretim lisansına dönüştürülmesi
GEÇİCİ MADDE 7 – (1) Otoprodüktör lisansı sahibi tüzel kişilere, mevcut lisanslarındaki hakları korunarak Kanunun yayımı tarihinden itibaren altı ay içerisinde resen ve lisans alma bedeli alınmaksızın üretim lisansı verilir. Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra Kuruma otoprodüktör lisansı başvurusunda bulunulamaz.
Mevcut lisans başvuruları
GEÇİCİ MADDE 8 – (1) Kanunun yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla Kurumca henüz sonuçlandırılmamış olan;
a) Üretim ve otoprodüktör lisansı başvuruları, önlisans başvurusu olarak değerlendirilir ve bu Yönetmelikte düzenlenen önlisans başvurularına ilişkin düzenlemeler çerçevesinde,
b) Toptan ve perakende satış lisansı başvuruları, tedarik lisansı başvurusu olarak değerlendirilir ve bu Yönetmelikte düzenlenen lisans başvurularına ilişkin düzenlemeler çerçevesinde,
sonuçlandırılır.
(2) Kanunun yürürlüğe girdiği tarih itibariyle uygun bulma kararı verilmiş olan üretim lisansı başvuruları ile ilgili olarak;
a) Uygun bulmaya ilişkin Kurul kararında belirtilen yükümlülüklerini yerine getirmesi için öngörülen süresi sona ermiş olanlardan, mücbir sebep ile Kurul tarafından uygun bulunan haller dışında kalan sebeplerle, söz konusu yükümlülüklerini süresi içerisinde tamamlamamış olan tüzel kişilerin başvuruları reddedilerek başvuru aşamasında sunulmuş olan teminatları irat kaydedilir.
b) (a) bendi kapsamındaki tüzel kişiler hariç olmak üzere, diğer tüzel kişilerin uygun bulmaya ilişkin Kurul kararları kaldırılarak bu kişilerin başvuruları önlisans başvurusu olarak değerlendirilir ve bu Yönetmelik kapsamındaki yükümlülüklerin tamamlanması için ilgili tüzel kişilere doksan günlük süre verilir. İlgili tüzel kişinin, bu süre içerisinde de yükümlülüklerini tamamlayamaması veya başvurudan vazgeçildiğinin Kuruma yazılı olarak bildirilmesi halinde, söz konusu tüzel kişinin başvurusu Kurul kararı ile reddedilir ve ilgili başvuru kapsamında Kuruma sunulan teminat mektubu iade edilir.
(3) Kanunun yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla, başvuru ile değerlendirme aşamasında olan üretim lisansı başvuruları, önlisans başvurusu olarak kabul edilir ve söz konusu başvurular bu Yönetmelik hükümleri çerçevesinde sonuçlandırılır. Önlisans başvurusunun değerlendirmesinin sonuçlandırılabilmesi için, başvuru sahibi tüzel kişinin, 15 inci maddenin ikinci fıkrası kapsamında bağlantı ve sistem kullanımı hakkındaki görüşleri kabul ve taahhüt ettiğine ilişkin belgeyi Kuruma sunma tarihinden veya söz konusu görüşleri kabul ve taahhüt etmiş sayıldığı tarihten itibaren otuz gün içerisinde; başvuru sahibi tüzel kişiye bildirimde bulunularak, yapılan bildirimden itibaren doksan gün içerisinde, 12 nci maddenin beşinci fıkrası kapsamında belirlenecek olan yükümlülükleri tamamlamaları koşuluyla Kurul kararıyla önlisans verileceği bildirilir. İlgili tüzel kişinin, bu süre içerisinde yükümlülüklerini tamamlayamaması veya başvurudan vazgeçildiğinin Kuruma yazılı olarak bildirilmesi halinde, söz konusu tüzel kişinin başvurusu Kurul kararı ile reddedilir ve ilgili başvuru kapsamında Kuruma sunulan teminat mektubu iade edilir.
Tedarik lisansı verilmesi
GEÇİCİ MADDE 9 – (1) Kanunun yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla toptan veya perakende satış lisansı sahibi olan tüzel kişilere, mevcut lisanslarındaki hakları korunarak resen ve bedel alınmaksızın, bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren Kurul kararıyla tedarik lisansı verilir.
Kamulaştırma işlemleri
GEÇİCİ MADDE 10 – (1) Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce Kurul tarafından kamulaştırma kararı veya 2942 sayılı Kanunun 30 uncu maddesine göre devir kararı alınmış olan elektrik üretim ve dağıtım tesisleri için gerekli olan taşınmazların kamulaştırılması ve devir işlemleri Kurum tarafından sonuçlandırılır.
Mevcut sözleşmeler kapsamındaki üretim tesisleri ile projelere lisans verilmesi
GEÇİCİ MADDE 11 – (1) Mevcut sözleşmeler kapsamındaki üretim tesisleri ile projelere, mevcut sözleşmelerindeki hak ve yükümlülüklerle ve sözleşme süresi ile sınırlı olmak kaydıyla, mevcut üretim lisansı başvuruları esas alınarak, Kanunun yürürlük tarihinden itibaren bir yıl içerisinde ve lisans alma bedeli alınmak suretiyle, ilgili mevzuat kapsamında resen üretim lisansı verilir. Bu kapsama giren tüzel kişilerden, gerekmesi halinde, lisans verilmesine esas teşkil eden bilgileri güncellemeleri istenir.
Hizmet alımına ilişkin sürenin başlangıcı
GEÇİCİ MADDE 12 – (1) 48 inci madde kapsamında öngörülen hizmet alımına ilişkin düzenlemeler, 1/1/2014 tarihinden itibaren yürürlüğe girer.
Sisteme erişim ve sistem kullanım hakları
GEÇİCİ MADDE 13 – (1) Gerçek veya tüzel kişilerin, iletim ve/veya dağıtım sistemine bağlantı ve sistem kullanım taleplerinin, ilgili mevzuat gereğince müstakil olarak iletim ve/veya dağıtım faaliyetini yürütmekle görevli TEİAŞ ve/veya dağıtım lisansı sahibi tüzel kişiler tarafından eşit taraflar arasında ayrım gözetilmeksizin karşılanması zorunludur.
(2) Serbest tüketici niteliği kazanmış bir tüketicinin tedarikçisini seçme serbestisine hiçbir surette müdahale edilemez ve serbest tüketicilerin sisteme erişim ve sistem kullanım hakları engellenemez.
(3) Gerçek veya tüzel kişilerin, TEİAŞ veya dağıtım lisansı sahibi tüzel kişiler tarafından işletilmekte olan iletim ve/veya dağıtım sistemlerine bağlantısı ve/veya sistem kullanımı hakkında;
a) Bağlantı yapılması öngörülen tarihte, bağlantı yapılmak istenen noktada şebekenin teknik özelliklerinin yetersiz olması,
b) Bağlantı yapılması öngörülen tesisin projesinde, sisteme bağlantıyla ilgili olarak Şebeke Yönetmeliği ve/veya Dağıtım Yönetmeliği veya ilgili diğer mevzuatta yer alan standartların sağlanamaması,
c) Yapılması istenilen bağlantı ve elektrik enerjisi nakil işleminin kamu hizmeti yükümlülüklerini engellediğinin, TEİAŞ ve/veya dağıtım lisansı sahibi tüzel kişilerce gerekçeleriyle belgelenmesi,
d) Bağlantı yapılması öngörülen tesisin projesinde, gerilim düşümü, harmonik, elektromanyetik girişim, fliker seviyesi gibi değerlerin, şebekeye giriş veya çıkış noktasında ve iletim ve/veya dağıtım kademelerinde, ilgili mevzuatta belirlenen sınırları karşılamaması durumu,
e) Bağlantı yapılması öngörülen tesisin, sistem elektrik enerjisinin kalitesini, ilgili mevzuatta yer alan standartların dışına çıkarması durumu,
f) Rüzgar veya güneş enerjisine dayalı üretim tesisi bağlantı taleplerinde;
1) Talep edilen bağlantı noktasına oranla ekonomik açıdan daha uygun ve daha düşük sistem kaybı sağlayan bağlantı noktası bulunması durumu,
2) Kullanılacak teknolojilerin şebekeye olumsuz etkide bulunması durumu,
g) Talep edilen bağlantı noktasının, Kanunun 23 üncü maddesi çerçevesinde ilan edilen bağlanılabilecek bölgesel üretim tesisi kapasiteleri içerisinde yer almaması,
hariç, olumsuz görüş verilemez. TEİAŞ veya dağıtım lisansı sahibi tüzel kişiler tarafından, üretim tesislerinin iletim ve/veya dağıtım sistemlerine bağlantısı hakkında bu madde kapsamında verilen görüşler, Kanunun 23 üncü maddesi çerçevesinde verilmiş kabul edilir.
(4) TEİAŞ veya dağıtım sistemini işleten tüzel kişilerin sisteme bağlantı ve sistem kullanımı hakkındaki olumsuz görüşlerinin gerekçelendirilmiş olması zorunludur.
(5) Sisteme bağlantı ve sistem kullanımı hakkındaki olumsuz görüş gerekçelerinin Kurum tarafından yapılan veya yaptırılan inceleme sonucunda, objektif teknik kriterlere dayanmaması nedeniyle Kurul tarafından uygun bulunmaması halinde, TEİAŞ veya dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi, ilgili bağlantı ve sistem kullanım anlaşmalarını imzalamakla yükümlüdür.
(6) Sisteme bağlantı yapılması için, sistem kullanımı açısından kapasitenin yetersiz olması nedeniyle, genişleme yatırımı veya yeni yatırım yapılmasının gerekli olduğu ve yeterli finansmanın mevcut olmadığı hallerde, söz konusu yatırım TEİAŞ ve/veya dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi adına, bağlantı yapmak isteyen gerçek veya tüzel kişi tarafından ilgili mevzuat kapsamındaki teknik standartlar sağlanarak yapılabilir veya finanse edilebilir. Bu durumda; gerçekleşen yatırıma ait toplam harcama tutarı;
a) TEİAŞ için; sisteme bağlantı yapan gerçek veya tüzel kişi ile TEİAŞ arasında yapılacak bağlantı ve sistem kullanım anlaşması çerçevesinde gerçek veya tüzel kişinin iletim tarifesi bedelinden düşülür. Bu bent kapsamındaki üretim ve tüketim tesisleri için geri ödeme süresi, en fazla on yıldır.
b) Dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi; talebin karşılanabileceği tarihi, talebin yapıldığı tarihten itibaren 5 yılı geçmemek üzere bağlantı yapmak isteyen gerçek veya tüzel kişiye bildirir. Bu durumda gerçekleşen yatırıma ait bedel;
1) Dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi tarafından bağlantı görüşünde verilen bağlantı talebinin karşılanabileceği tarihteki yıl içerisinde en fazla 12 aylık taksitte, yatırımı yapan veya finanse eden gerçek veya tüzel kişiye, muhataba ulaşılamaması halinde tesisin bulunduğu yerdeki en yakın banka ya da PTT şubesine, hak sahip veya sahipleri adına yatırılarak ödenir. Dağıtım tesisinin geçici kabulünün, dağıtım şirketinin bağlantıyı karşılayabileceğini öngördüğü tarihten sonra yapılması halinde ödeme, geçici kabulün yapıldığı tarihten sonraki yıl başlar. Dağıtım şirketi ilgili dağıtım tesisini, varlık kayıtlarına ödemenin yapıldığı tarihte ekler.
2) Yapılacak olan yatırımla ilgili işin başlangıcından kesin kabulünün yapılmasına kadar gerçekleştirilecek iş ve işlemler, alınabilecek avanslar, yatırım bedelinin hesaplanması, ödenmesi ve alınacak teminatlar ile ilgili olarak dağıtım şirketleri tarafından teklif edilen Kurul tarafından onaylanan metodoloji kullanılır.
3) Söz konusu dağıtım tesisinin dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi tarafından geçici kabulünün yapıldığı ayı takip eden aydan itibaren, geri ödemenin yapılacağı ilk taksit tarihine kadar geri ödemesi yapılmamış tutar Tüketici Fiyat Endeksi oranında güncellenir. Vadesinde geri ödemesi yapılmamış tutara 4/12/1984 tarihli ve 3095 sayılı Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanun hükümlerine göre uygulanacak kanuni faiz oranı uygulanır.
(7) Üretim tesislerinin sisteme bağlantısı ve sistem kullanımının mümkün olduğu durumlarda, lisans sahibi tüzel kişiler ile TEİAŞ ve/veya dağıtım lisansı sahibi tüzel kişiler arasında bağlantı ve sistem kullanım anlaşması yapılır.
(8) Sisteme bağlantının, bağlantı yapılması öngörülen nokta itibarıyla bu maddede yer alan koşullardan herhangi biri nedeniyle mümkün olmaması durumunda, TEİAŞ ve/veya dağıtım lisansı sahibi tüzel kişiler tarafından bir başka bağlantı noktası teklif edilebilir. Teklif edilen bağlantı noktasının ilgili tüzel kişi tarafından kabul edilmemesi ve/veya bu tüzel kişi tarafından özel direkt hat tesis edilmesinin tercih edilmemesi halinde, önlisans başvurusu reddedilir.
(9) Üretim lisansı sahibi bir tüzel kişi, lisansı kapsamındaki üretim tesisi ile müşterileri ve/veya iştirakleri ve/veya serbest tüketiciler arasında özel direkt hat tesis etmeyi talep edebilir. TEİAŞ ve/veya dağıtım lisansı sahibi tüzel kişiler, bu yöndeki talepleri otuz gün içerisinde değerlendirir. Özel direkt hat tesisi talebinin olumlu değerlendirilmesi halinde, lisans sahibi tüzel kişi ile TEİAŞ veya ilgili dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi arasında sistem kontrol anlaşması imzalanır. Söz konusu anlaşmanın tarafı tüzel kişinin belirlenmesinde, özel direkt hat tesis edilecek tüketicinin sisteme bağlantısındaki gerilim seviyesi esas alınır.
(10) TEİAŞ ve/veya dağıtım lisansı sahibi tüzel kişiler tarafından bağlantı görüşünün oluşturulması ve sisteme bağlantı yapılmasında sırasıyla yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesisleri ile yerli doğal kaynaklara dayalı üretim tesislerine öncelik tanınır. Rüzgâr veya güneş enerjisine dayalı üretim tesisi kurmak üzere yapılan önlisans başvurusu kapsamında talep edilen bağlantı noktası için TEİAŞ ve/veya dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi tarafından üçüncü fıkra çerçevesinde olumlu görüş oluşturulamaması halinde, önlisans başvurusu Kurul kararıyla reddedilir ve önlisans başvurusunda bulunan tüzel kişinin özel direkt hat kurma talebi dikkate alınmaz.
(11) Dağıtım şirketi, lisansına kayıtlı olan dağıtım bölgesinde kurulmak istenen üretim veya tüketim tesislerinin bağlantı taleplerinin karşılanmasını teknik ve/veya ekonomik olarak uygun bulmaması halinde, durumu gerekçeleri ile birlikte yazılı olarak ilgili gerçek veya tüzel kişilere ve Kuruma, talep tarihinden itibaren en geç kırkbeş gün içerisinde bildirir. Bu durumda;
a) İlgili gerçek veya tüzel kişiler, bildirim tarihinden itibaren otuz gün içerisinde, sisteme bağlantının teknik ve/veya ekonomik olarak uygun olduğunu düşündükleri bağlantı noktasının bulunduğu başka bir dağıtım bölgesine bağlantı yapılması için Kuruma başvuruda bulunabilirler. Bağlantı talebinin Kurum tarafından iletilen ilgili dağıtım şirketince karşılanması halinde, söz konusu üretim veya tüketim tesisinin bağlantısı, uygun bağlantı görüşü verilen dağıtım bölgesine yapılır.
b) (a) bendi kapsamında talep edilen bağlantının, başvuruda bulunulan diğer dağıtım şirketi tarafından da teknik ve/veya ekonomik olarak uygun bulunmaması halinde, ilgili dağıtım şirketi, durumu gerekçeleri ile birlikte yazılı olarak ilgili gerçek veya tüzel kişilere ve Kuruma, talep tarihinden itibaren en geç kırkbeş gün içerisinde bildirir ve önlisans başvuruları Kurul kararı ile sonuçlandırılır.
c) (a) bendi kapsamındaki bağlantı talepleri;
1) Tüketim tesisleri açısından, tüketim tesislerinin dağıtım sistemine bağlantı yapmalarına ilişkin ilgili mevzuat çerçevesinde,
2) Üretim tesisleri açısından, Kurul kararı ile,
sonuçlandırılır. Önlisans başvurusunda bulunan veya önlisans sahibi tüzel kişilerin bu fıkra kapsamındaki bağlantıları, Kurul tarafından uygun bulunması halinde mümkündür.
(12) TEİAŞ ve dağıtım şirketleri, her yıl, takip eden beş yıl için ve takip eden on yıl için olmak üzere sistemlerine bağlanabilecek bölgesel üretim tesisi kapasitelerini 1 Nisan tarihine kadar kendi internet sayfalarında yayımlar. Bu şekilde yayımlanan bölgesel kapasiteler dışında üretim tesislerine bağlantı görüşü verilmez. Arz güvenliğinin sağlanması amacıyla Bakanlık ve piyasada rekabetin geliştirilmesi amacıyla Kurum tarafından talep edilmesi hâlinde, TEİAŞ ve dağıtım şirketleri, belirledikleri kapasiteleri ve bağlantı noktalarının sayısını sistem koşullarını dikkate alarak artırmakla yükümlüdür.
(13) Altıncı fıkranın (b) bendinin (2) numaralı alt bendinde tanımlanan metodoloji, bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 6 ay içerisinde dağıtım şirketlerince hazırlanarak Kurul tarafından onaylanmak üzere Kuruma sunulur.
(14) 10 Ocak 2013 tarihinden önce, altıncı fıkra kapsamında bağlantı yapmak isteyen gerçek veya tüzel kişiler tarafından yapılan veya finanse edilen tesisler için gerçekleşen yatırıma ait bedel; bu Yönetmeliğin yayımlandığı tarihten itibaren en geç on yıl içerisinde geri ödenir.
(15) İletim ve/veya dağıtım sistemine bağlantı yapmak isteyen gerçek veya tüzel kişilerin, lisans sahibi tüzel kişi tarafından, kendilerine iletim ve/veya dağıtım sistemine bağlantı ve sistem kullanımı konusunda;
a) Adil koşulların teklif edilmediği,
b) Ayrımcılık yapıldığı,
c) Gösterilen gerekçelerin yetersiz olduğu,
gibi konulardaki itirazları Kurum tarafından incelenerek, başvuru tarihinden itibaren azami altmış gün içerisinde Kurul kararıyla sonuca bağlanır.
Daha önce uygun bulma kararı alınmış rüzgâr başvurularının sonuçlandırılması
GEÇİCİ MADDE 14 – (1) Rüzgâr enerjisine dayalı üretim faaliyeti için yapılmış lisans başvurularından Kurul kararı ile lisans verilmesi uygun bulunmuş, ancak uygun bulma kararında belirtilen yükümlülüklerini yerine getiremediğinden dolayı, 2/8/2013 tarihinden önce lisans başvurusu reddedilmiş tüzel kişilerin 2/8/2013 tarihinden itibaren bir ay içinde Kuruma başvurması ve TEİAŞ veya elektrik dağıtım şirketleri tarafından uygun bağlantı görüşlerinin devam ettiğinin tevsik edilmesi hâlinde bu kapsama giren tüzel kişilerin başvuruları önlisans başvurusu olarak kabul edilir ve Kanunda belirtilen yükümlülükleri tamamlamaları koşuluyla ilgili tüzel kişilere önlisans verilir. Bu madde kapsamında başvuran tüzel kişilerin daha önce irat kaydedilmiş olan teminatları iade edilmez.
(2) Birinci fıkra kapsamına giren başvurular, uygun bağlantı görüşlerinin devam edip etmediğinin tespiti için ilgili dağıtım şirketine ve/veya TEİAŞ’a gönderilir. Bu başvurulardan;
a) Uygun bağlantı görüşlerinin devam ettiği bildirilen başvurularla ilgili olarak; ilgili tüzel kişilere bildirimde bulunularak, bildirim tarihinden itibaren doksan gün içerisinde bu Yönetmeliğin 12 nci maddesi çerçevesinde belirtilen bilgi ve belgeleri sunmaları istenir. Söz konusu bilgi ve belgeleri süresi içerisinde sunduğu tespit edilen tüzel kişilerin başvuruları, 15 inci madde çerçevesinde teknik değerlendirmenin yapılması amacıyla Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğüne gönderilir.
b) Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü tarafından teknik değerlendirmesi uygun bulunan başvurulardan, onbeş ay içerisinde tamamlanması şartıyla bir yıl süreli rüzgâr ölçümü talep edilir.
c) Rüzgâr ölçümünün tamamlanması ve Kuruma teslim edilmesini müteakip, ilgili tüzel kişilere önlisans verilir.
(3) TEİAŞ Genel Müdürlüğü tarafından uygun bağlantı görüşü tevsik edilmeyen veya yukarıda belirtilen süreler içerisinde yükümlülüklerini yerine getiremeyen tüzel kişilerin başvuruları Kurul kararı ile reddedilir.
Mevcut lisans sahiplerine altı aylık süre verilmesi
GEÇİCİ MADDE 15 – (1) Kanunun geçici 9 uncu maddesinin birinci fıkrası çerçevesindeki tüzel kişilerin tamamlaması gereken yükümlülükler şunlardır;
a) Üretim tesisinin kurulacağı sahanın lisans sahibi tüzel kişinin mülkiyetinde olmaması halinde, söz konusu sahanın mülkiyet veya kullanım hakkının elde edilmesi, rezervuarlı hidroelektrik santrallerinde su tutma alanları ile ilgili olarak kamulaştırma kararının alınması,
b) Kurulması planlanan üretim tesisine ilişkin imar planlarının onaylanması,
c) Üretim tesisinin inşaatına başlanabilmesi için gerekli olan ön proje onayının alınması,
ç) Bağlantı ve sistem kullanım anlaşmaları için TEİAŞ veya ilgili dağıtım şirketine başvurunun yapılması,
d) 30/4/1983 tarihli ve 18033 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Askeri Yasak Bölgeler ve Güvenlik Bölgeleri Yönetmeliği uyarınca gerekli görüşün alınması,
e) Rüzgâr başvurularına ilişkin Teknik Etkileşim İzninin alınması için gerekli başvurunun yapılmış olması,
f) Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği kapsamında alınması gerekli olan kararın alınması.
(2) Bu Yönetmeliğin yürürlük tarihi itibariyle,
a) İnşaat öncesi döneme ilişkin süresi biten tüzel kişiler, bu Yönetmeliğin yürürlük tarihinden itibaren en geç altı ay içerisinde,
b) İnşaat öncesi döneme ilişkin süresi bitmeyen tüzel kişiler, kalan inşaat öncesi sürelerine altı ay eklenmek suretiyle bulunacak süre içerisinde,
birinci fıkrada belirtilen yükümlülüklerin tamamlandığına ilişkin bilgi ve belgeleri Kuruma sunmakla yükümlüdür. Bu süre içerisinde söz konusu yükümlülükleri tamamlayamayan tüzel kişiler hakkında Kanunun geçici 9 uncu maddesinin birinci fıkrası çerçevesinde işlem tesis edilir.
TEİAŞ ile EPİAŞ’ın piyasa işletim lisansı başvurusu
GEÇİCİ MADDE 16 – (1) EPİAŞ ve TEİAŞ, EPİAŞ’ın kurulmasından itibaren en geç üç ay içerisinde piyasa işletim lisansı için Kuruma başvuruda bulunmak zorundadır.
Rüzgâr veya güneş enerjisine dayalı önlisans başvuruları
GEÇİCİ MADDE 17 – (1) 2014 yılı için rüzgâr ve güneş enerjisine dayalı üretim tesisi kurmak amacıyla yapılacak önlisans başvuruları aşağıdaki usule uygun olarak alınır;
a) TEİAŞ, bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 1 ay içerisinde Kanunun 23 üncü maddesi çerçevesinde, 2014 yılı için takip eden beş yıl için ve takip eden on yıl için olmak üzere, bağlantı noktasına göre ve/veya bölgesel bazda, sisteme bağlanabilecek rüzgâr veya güneş enerjisine dayalı üretim tesisi kapasitesini Kuruma bildirir ve internet sitesinde yayımlar.
b) (a) bendi çerçevesinde Kuruma bildirilen bağlanabilir üretim tesisi kapasitesi çerçevesinde, söz konusu bildirim tarihinden itibaren 16 ay sonrasına tekabül eden ayın;
1) İlk beş iş gününde güneş enerjisine dayalı başvurular,
2) Son beş iş gününde rüzgâr enerjisine dayalı başvurular,
için Kurum tarafından önlisans başvuruları alınır.
Bölgesel üretim tesisi kapasitelerinin yayımlanması
GEÇİCİ MADDE 18 – (1) TEİAŞ ve dağıtım şirketleri, 2013 yılını takip eden beş yıl ve takip eden on yıl için sistemlerine bağlanabilecek bölgesel üretim tesisi kapasitelerini bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 3 ay içerisinde Kuruma bildirir ve internet sitesinde yayımlar.
Yürürlük
MADDE 62 – (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 63 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Başkan yürütür.
© 2009 - 2018 vergiburosu.com
- Tüm hakları saklıdır.