Sabit Kıymetlerinizin Satışından Doğan Kar’ı Erteleyebilirsiniz…

SABİT KIYMETLERİNİZİN SATIŞINDAN DOĞAN KAR’I ERTELEYEBİLİRSİNİZ

İsmail ŞENGÜN -S.M.Mali Müşavir/Bağımsız Denetçi

ismail@ortakmusavir.com

İşletmelerin faaliyetlerinde kullanmak üzere satın aldıkları sabit kıymetler, zamanla değer kazanabilir ya da yıllar itibari ile amortisman ayırmak sureti ile giderleştirilmeleri halinde aktif değerleri düşebilir.

Örneğin 2011 yılında 150.000.-TL bedelle alınan kamyon  için ayrılan amortismanlar neticesinde aşağıdaki tablodan da anlaşılacağı üzere aktif değerinin sıfır olduğu anlaşılmaktadır.

2016 yılında bu kamyonun 140.000.-TL bedelle satılmasının planlanması halinde satış bedelinin tamamı geçici vergi ve kurumlar vergisi beyannamesinde matraha ilave edilerek  %20 oranında vergilendirilecek ve bu satış neticesinde de 28.000.-TL ilave kurumlar vergisi tahakkuk edecektir.

Ancak, satılan iktisadi kıymetin, yenilenmesi, işin mahiyetine göre zaruri bulunur ya da yenilenmesi yönünde işletmeyi idare edenlerce karar alınması halinde bu satıştan elde edilen kar, matraha dahil edilmeyerek,  pasifte geçici bir hesapta azami üç yıl süre ile tutulabilir.

Pasifte tutulan bu tutar, 3 yıl içerisinde yeni alınan sabit kıymetin amortismanından mahsup edilir.

Her ne sebeple olursa olsun bu süre içinde kullanılmamış olan karlar ise üçüncü yılın vergi matrahına eklenir.

Yenileme Fonu, Vergi Usul Kanununun  328/329 ncu maddelerinde düzenlenmektedir.

Yukarıdaki tablodaki örneğe göre sabit kıymetin yenilenmesine karar verilerek satılması durumunda 3 yıl içinde yenisinin alınmaması durumunda da bu karın 3 yıla kadar ötelenmesi mümkün bulunmaktadır.  3 yıl içerisinde yeni bir sabit kıymetin alınmamasının yaptırımı bulunmamaktadır.

Ya da  yine aynı örneğe göre satıştan sonra 2017 yılında taşıtın yenilenerek, 240.000.-TL ye yeni kamyon alınması halinde ise tablo aşağıdaki şekilde olacaktır:

3.Ağustos.2008 tarihinde ve B.07.1.GİB.0.29/2980-328-156-104534 sayılı Maliye Bakanlığınca verilen özelgeye göre yeniden değerleme uygulanacak süre sabit kıymetin satışını takip eden yıldan itibaren başlayacaktır.

“…

Bu hüküm uyarınca yenileme fonunun ayrılabilmesi, amortismana tabi bir iktisadi kıymetin satılmasından oluşan karın aynı neviden bir iktisadi kıymetin alımında kullanılması halinde söz konusu olmaktadır. Anılan hükmün uygulanabilmesi ise, yeni iktisadi değerin satışın yapıldığı yılı takip eden yıllarda iktisabına bağlanmış olup, aynı yıl içinde yenileme yapılan hallerde satıştan elde olunan kar dikkate alınarak pasifte karşılık ayrılması mümkün bulunmadığından, sözü edilen şirket tarafından yenileme fonu uygulamasından faydalanılmasına imkan bulunmamaktadır.”

Kimler yararlanabilir ?

Bilanço hesabı esasına göre defter tutan gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri yenileme fonu ayırmak suretiyle sabit kıymet satış karlarını 3 yıl öteleyebilirler.

Yenileme Fonu ayırma şartları nelerdir ?

• Anonim şirketlerde yönetim kurulu, limited şirketlerde ise müdürler kurulu  kararı alınması gerekmektedir,
• Satışı ve yenisinin alınması planlanan ve yenileme fonu ayrılacak sabit kıymetlerin aynı neviden olması şarttır,
• Ayrılan fon 3 yıl içerisinde yeni alınan sabit kıymetin amortismanından mahsup edilmelidir, bu süre içerisinde yeni bir sabit kıymet alınmamasının bir yaptırımı yoktur. Üç yıldan önce işin terki, devri veya işletmenin tasfiyesi halinde bu karlar o yılın matrahına eklenir. Bu mahsup tamamlandıktan sonra itfa edilmemiş olarak kalan değerlerin amortismanına devam olunur.

_