Aracı Kurumların Sermayelerine ve Sermaye Yeterliliğine İlişkin Esaslar Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Seri:V, No:124)

Sermaye Piyasası Kurulundan :

ARACI KURUMLARIN SERMAYELERİNE VE SERMAYE YETERLİLİĞİNE

İLİŞKİN ESASLAR TEBLİĞİNDE DEĞİŞİKLİK

YAPILMASINA DAİR TEBLİĞ

(SERİ:V, NO:124)

MADDE 1– 26/6/1998 tarihli ve 23384 sayılı mükerrer Resmi Gazete’de yayımlanan Seri:V, No:34 sayılı Aracı Kurumların Sermayelerine ve Sermaye Yeterliliğine İlişkin Esaslar Tebliğinin 4 üncü maddesine birinci fıkradan sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiştir.

“Seri: V, No:125 sayılı Kaldıraçlı Alım Satım İşlemleri ve Bu İşlemleri Gerçekleştirebilecek Kurumlara İlişkin Esaslar Hakkında Tebliğin 2 nci maddesinin (a) bendi kapsamında faaliyette bulunan aracı kurumların sermaye yeterliliği tabanının hesaplanmasında, bu maddenin birinci fıkrasında yer alan kalemlere ek olarak, aracı kurumların kaldıraçlı alım satım işlemlerine ilişkin olarak, değerleme günü itibariyle müşteri bazında hesapladıkları müşterilerine karşı yükümlülükleri toplamının %5 i, bu Tebliğin 3 üncü maddesi uyarınca hesaplanan özsermayelerinden indirilir.”

MADDE 2– Aynı Tebliğin 7 nci maddesinin birinci fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiştir.

“Bu maddenin birinci fıkrasında yer alan asgari özsermaye yükümlülüklerine ek olarak kaldıraçlı alım satım işlemlerinde, müşterilerden gelen emirlerin doğrudan kabul edilmesi ve/veya gerçekleştirilmesi faaliyetini yürütmek isteyen aracı kurumlar, alım satım aracılığı faaliyeti için sahip olunması gereken özsermaye tutarının 10 katı kadar, müşterilerden gelen emirlerin temsilci sıfatıyla kabul edilmesi ve bu emirlerin gerçekleştirilmek üzere başka kuruluşlara yönlendirilmesi faaliyetini yürütmek isteyen aracı kurumlar ise alım satım aracılığı faaliyeti için sahip olunması gereken özsermaye tutarının 3 katı kadar özsermaye bulundurmak zorundadır.”

MADDE 3– Aynı Tebliğin 24 üncü maddesinin birinci ve ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Madde 24- Aracı kurumların döviz kuru riski her bir döviz cinsi itibariyle hesaplanacak net açık pozisyonlarının toplamından oluşur. Dövizle ilgili net açık pozisyon aşağıdaki şekilde hesaplanır:

a) Vadelerine bakılmaksızın, her bir döviz cinsi itibariyle varlıklardan yükümlülüklerin düşülmesiyle bulunan tutarlar,

b) Vadelerine bakılmaksızın, her bir döviz cinsi itibariyle vadeli işlem sözleşmeleri ve benzeri diğer sözleşmeler ile kaldıraçlı alım satım işlemleri çerçevesinde tutulmakta olan açık uzun ve kısa pozisyonların netleştirilmesi sonucu bulunan tutarlar,

c) Döviz üzerine düzenlenmiş opsiyon sözleşmelerinin cari değerinin, opsiyonun deltası ile çarpılması sonucu bulunan tutarlar.

Bu maddenin birinci fıkrasında yapılan hesaplamalar sonucunda her bir döviz cinsi itibari ile bulunan açık pozisyonlar Tebliğin 5 inci maddesinde yer alan hükümler çerçevesinde Türk Lirasına çevrilir. Döviz cinsine bakılmaksızın pozisyonlar uzun ve kısa olmak üzere ayrı ayrı toplanır. Döviz kuru riski hesaplamalarında, söz konusu net açık uzun ve net açık kısa pozisyon toplamından büyük olan tutar dikkate alınır. Bu şekilde bulunan toplamın aracı kurumun sermaye yeterliliği tabanının %2 sini aşması halinde, aşan kısmın %8 i döviz kuru riski olarak dikkate alınır.”

MADDE 4– Aynı Tebliğ’in Ek/4’te yer alan Tebliğin Uygulaması İle İlgili Açıklamaların VII.Risk Karşılığı bölümünün D.Döviz Kuru Riski alt bölümü aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Döviz kuru riski, aktif ve pasifte farklı döviz cinsinden ifade edilmiş kalemlerin bulunması nedeniyle ortaya çıkmaktadır. Döviz kuru riski için ayrılması gereken karşılıklar aşağıdaki örnek ile açıklanmıştır.

ABC aracı kurumunun 30/04/1998 tarihi itibariyle bilançosunun aşağıdaki şekilde oluştuğunu ve sermaye yeterliliği tabanının 200 TL olduğunu varsayalım. Bilançoda yabancı para cinsinden ifade edilmiş varlıklar ve borçlar bulunmaktadır. Bu kalemler cari döviz kurundan TL’ye çevrilmişlerdir.

Döviz kuru riski için karşılık ayrılmasında, döviz olarak sahip olunan pozisyonlar ilk önce uzun ve kısa olarak ikiye ayrılmaktadır. Uzun pozisyonlar, bilançonun aktifinde olan varlıklar ile uzun pozisyon vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerinden, kısa pozisyonlar ise bilançonun pasifinde yer alan kalemler ile kısa pozisyon vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerinden oluşmaktadır. Vadeli işlem ve opsiyon sözleşmeleri ile kaldıraçlı alım satım işlemlerine ilişkin risk karşılıklarının hesaplanmasında, işlem, iki ayrı pozisyon olarak değerlendirilir. Örneğin; 1.30 fiyat seviyesinden AVRO/ABD Doları parite çiftinde uzun pozisyon alan bir aracı kurumun, bu pozisyonu 130 ABD Doları karşılığında 100 AVRO almış gibi değerlendirilmelidir. Diğer bir ifadeyle, aracı kurumun dövize ilişkin net açık pozisyonunun hesaplanmasında, 130 ABD Doları karşılığı kısa pozisyona, 100 AVRO karşılığı da uzun pozisyona sahip olduğu varsayılır. Net açık pozisyon aynı döviz cinsinden uzun ve kısa pozisyonların birbirinden mahsup edilmesi sonucu bulunan tutarı ifade etmektedir. Bu açıklamalar çerçevesinde, aracı kurumun net açık pozisyonu aşağıdaki şekilde hesaplanır.

Döviz kuru riski net açık uzun ve net açık kısa pozisyonlardan yüksek olanının, sermaye yeterliliği tabanının %2 sini aşan kısmı üzerinden %8 olarak hesaplanacaktır. Örnekte net açık uzun pozisyon diğerinden daha yüksek olduğundan, risk için karşılık bu rakam üzerinden hesaplanacaktır. Sermaye yeterliliği tabanının %2 si 4 TL’dır. Bu durumda döviz kuru riski karşılığı 2.200 TL’dan 4 TL’nın çıkarılması sonucu bulunan 2.196 TL’nın %8’i olan 176 TL olarak hesaplanacaktır.”

MADDE 5- Bu Tebliğ hükümleri 31/8/2011 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 6– Bu Tebliğ hükümlerini Sermaye Piyasası Kurulu yürütür.
_____