ZORUNLU BES UYGULAMASINDA SIK SORULAN SORULAR

ZORUNLU BES UYGULAMASINDA SIK SORULAN SORULAR

Zorunlu Bireysel Emeklilik Sistemi uygulamasında, Çalışanların İşverenleri Aracılığıyla Otomatik Olarak Emeklilik Planına Dâhil Edilmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’te ayrıntılar netleştirilse de işverenler yönetmeliğin bazı maddelerini yorumlamakta zorlanmaktalar.

Yönetmeliğin ilgili maddelerine göre yaptığımız yorumlar neticesinde aşağıda bazı sorulara cevap verilmeye çalışılmıştır;

Soru 1:         5 ve üzeri çalışan sayısının hesaplanmasında, hesaplamaya dahil edilecek çalışan sayısı tespit edilirken 45 yaş üzeri çalışanlar sayılacak mı?

Cevap:         45 yaş üzeri çalışanların sayılmaması gerektiği kanaatindeyiz. Yani işletmede 45 yaş üzeri 4 çalışan, 45 yaş altı 4 çalışan olması halinde bireysel emeklilik sistemine girme zorunluluğu bulunmamaktadır. İlgili yönetmelikte “Çalışan”, “4632 sayılı Kanunun ek 2 nci ve geçici 2 nci maddeleri kapsamında emeklilik planına dahil edilen katılımcıyı,” şeklinde tanımlanmıştır.

Soru 2:         5 ve 10 üzeri çalışan sayısının belirlenmesinde hangi ay verilerini esas alacağız?

Cevap:         Çalışan sayısının belirlenmesinde, Kasım 2018 dönemi ücret bordrosunda çalışan sayısının esas alınması gerekmektedir. Çünkü, yönetmeliğin 6.maddesinde, “SGK’na iletilmesi gereken en son bildirimde yer alan veriler esas alınır” denmektedir. Bu nedenle SGK’na en son iletilen, en son bildirim Kasım 2018 dönemi bordrosudur.

Soru 3:         Çalışan sayısı Kasım 2018’de 5 kişinin altında olmamasına rağmen takip eden aylarda 5 ve üzeri çalışan olması halinde zorunluluk ne zaman başlayacaktır?

Cevap:         Bu durumda zorunluluk 2020 yılının başında yani 1.1.2020 yılında başlayacaktır. Yönetmeliğin yine 6.maddesinde “İkinci fıkrada belirtilen tarihleri izleyen dönemler bakımından ise en geç müteakip takvim yılı başları esas alınır.” denilmektedir. Bu maddeden yola çıkarak, ikinci fıkrada yazılan tarih 1.1.2019 olduğundan, bundan sonraki dönemler artık müteakip takvim yılı başları olacaktır. Yani Aralık 2018 de çalışan sayısının 5 kişiyi aşması halinde 1.1.2020, 2020 yılında 5 kişiyi aşması halinde 2021 takvim yılı başları esas alınmalıdır.

Soru 4:         1.1.2019 dan önce faaliyet başlayan ya da 1.1.2019 dan sonra faaliyet başlayan işlerlerinde, çalışan sayısının 5 ve üzeri olması halinde zorunluluk ne zaman başlar?

Cevap:         Aslında 3.soruda cevabı verilmekle birlikte yönetmelikte bu durum ile ilgili ayrı bir madde bulunmaktadır. Yönetmeliğin 6/A maddesine göre, “en geç müteakip takvim yılının başından itibaren yapılacak ilk ücret ödemesinden işveren tarafından kesilerek emeklilik şirketine aktarılan katkı payının, emeklilik şirketine nakden intikal etmesi ile emeklilik planına dahil edilir.” denildiğinden 1.1.2020 tarihinden itibaren zorunluluk kapsamına gireceklerdir.

Soru 5:         Katkı payı nasıl hesaplanacak?

Cevap:         Çalışanın ücretinden işveren tarafından kesilecek katkı payı tutarı, prime esas kazancın yüzde üçü oranında hesaplanacaktır. Hesaplanan katkı payının virgülden sonraki kısmı dikkate alınmaz.

Soru 6:        Çalışanların 45 yaşını doldurup doldurmadığını nasıl tespit edeceğiz?

Cevap:           Çalışanların 45 yaşının doldurup doldurmadığının tespitinde, emeklilik planına dahil edilmeleri gereken takvim yılının ilk günü esas alınır. Ancak bu maddenin yayımı tarihinden önce emeklilik planına dahil edilmesi gereken çalışanların kırkbeş yaşını doldurup doldurmadığının tespitinde, 1/1/2017 tarihi esas alınacaktır.

Soru 7:       Işverenlerin, yapılan bu yükümlülük ve düzenlemelere uymaması halinde karşılacağı ceza nedir?

Cevap:        Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanununun Ek 2.maddesine göre işverenin yükümlülüklerine ve düzenlemelere uymaması hâlinde, her bir ihlal için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca 100,00 TL yüz Türk lirası idari para cezası uygulanacağı anlaşılmaktadır.

İsmail ŞENGÜN

Smmm/Bağımsız Denetçi