Özürlü Çocuğun Babasına Erken Emeklilik Var Mı?-Sadettin Orhan

Bugün Gazetesi-10.12.2009

Sadettin ORHAN

sorhan@bugun.com.tr

ÖZÜRLÜ ÇOCUĞUN BABASINA ERKEN EMEKLİLİK VAR MI?

Soru: Sadettin Bey 26.08.09 tarihli yazınızda, özürlü çocuk sahibi anneler hakkında ki bir yazıyı okudum da buna paralel benimde bir sorum olacak. Cevabınız için şimdiden teşekkür ederim.

Soru 1: Özel sektörde çalışan bir yakınımın bakmakla yükümlü olduğu %95 oranında özürlü çocuğu bulunmaktadır. Bu çalışanımızın eşi ise ev hanımıdır. Bu çalışanımızın 01.10.2008’de çıkan yasadan ne gibi avantajları bulunmaktadır? Erken emeklilik gibi bir hakkı var mıdır?

Soru 2: SGK, bu özürlü çocuğun annesine, bakmakla yükümlü olduğundan 2 ay kadar bakım ücreti verdi. Daha sonra ise kurum, çocuğun babasının çalıştığı işyerindeki bordrosu yüksek gözüktüğünden dolayı anneye verilen bu bakım ücretini kesti. Bunun dayanağının ne olduğu konusunda yardımcı olur iseniz sevinirim. Tekrar böyle bir bakım ücretin bağlanması için ne gibi bir girişimde bulunulması gerekmektedir? H. Doğrusöz

Cevap: Değerli okurum, öncelikle bir yanlış anlamayı düzeltmemiz gerekiyor. 5510 Sayılı Kanun’la, bakıma muhtaç malul çocuğu bulunan ve çalışan annelere erken emeklilik hakkı verilmiştir. Babaların ise özürlü çocuk dolayısıyla erken emeklilik hakkı bulunmamaktadır. Dolayısıyla yakınınızın %95 oranında özürlü çocuğundan dolayı erken emekli olması mümkün değildir. Evde bakım ücreti ise hâlihazırda SGK tarafından değil 2828 Sayılı Kanun gereği Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu tarafından verilmektedir. Evde bakım ücreti verilebilmesi için kişinin “ağır özürlü” olduğuna dair rapor bulunması, özürlü kişinin başka birinin bakımına muhtaç olması ve ailede kişi başı gelirin 331 TL’den az olması gerekir. Bahsettiğiniz yakınınıza verilen evde bakım ücreti, bu üç şarttan düşük gelir şartının yitirilmesi sebebiyle kesilmiş olabilir. Eğer burada belirtilen şartları şu an sağladığını düşünüyorsa, yakınızın tekrar bulunduğu ildeki Sosyal Hizmetler Müdürlüğü’ne başvurarak, evde bakım ücreti talep edebilir.

Kaç gün için yurtdışı borçlanma yapmam gerekiyor?

Soru: Sadettin Bey, ben Almanya’da 04.09.1975-11.08.2005 tarihleri arasında ikamet ettim. 2005 yılında Türkiye ye kesin dönüş yaptım. Türkiye’de SSK başlangıcım ise 16.09.2005’tir. SSK’da toplam 16 günüm var. SSK statüsünden nasıl hangi şartlarda emekli olabilirim? Ne kadar yurt dışı borçlanması yapmam gerekiyor ve SSK’lı olarak çalışmalı mıyım? Hayriye Taşkın

Cevap: Değerli okurum, Türkiye’ye döndükten sonra SSK’lı olarak 16 günlük sigortalı olduğunuz için, şu an SGK’ya yapacağınız borçlanmayı da SSK (4/a) statüsünden yapacaksınız. Doğum tarihinizi yazmadığınız için emekliliğe hak kazanabilmeniz için tam olarak kaç gün borçlanma yapmanız gerektiğini hesaplayamayız. Örneğin 5450 gün borçlanma yaptığınızı varsayarsak, sigorta başlangıcınız 26.07.1990 tarihine gider. Böylece 47 yaşınızı doldurduktan sonra 26.07.2010 tarihi itibarıyla emekliliğe hak kazanırsınız. Burada yaş şartını düşürebilmek için borçlanılan gün sayısını artırmak gerekecektir.

Maaşımın tamamına haciz konabilir mi?

Soru: Sayın Orhan, ben SSK emeklisiyim. Emekli olduktan sonra SSK’ya borcum vardı. Bunun için icralık oldum, fakat banka tüm maaşlarıma ipotek koydu. Bana gelen evrakta 4/1 oranında kesinti olur diye yazdığı halde banka hepsine el koydu. Yasal olarak haklarımı nasıl ararım? Süleyman Ülger

Cevap: Süleyman Bey, daha önce de bu konuda birkaç defa yazı yazdık ve özellikle hacizler konusunda emeklileri bilgilendirmeye çalıştık. Hâlihazırda emekli aylıklarına SGK alacakları ve nafaka borçları haricinde emeklinin rızası olmaksızın haciz konulamıyor. Sizin eski adıyla SSK, yeni adıyla SGK’ya borcunuz olduğu için, rızanıza ihtiyaç olmaksızın maaşınıza haciz konmuştur. Ancak haciz koyduran SGK da olsa, maaşınızın en fazla 1/3’üne haciz konabilir. Zira SGK’nın alacakları, 6183 Sayılı Kanun’a göre tahsil edilir. Bu kanun ise emekli aylıklarına konacak hacizler için alt sınırı 1/4, üst sınırı ise 1/3 olarak belirlemiştir. Uygulamada ise genelde 1/4 oranında kesinti yapılmaktadır. Ancak kimi bankaların, kendilerine kredi borcu bulunan emeklilerin, kendi şubelerine yatan maaşlarına doğrudan el koyduğu olabilmektedir. Dolayısıyla öncelikle konuyu banka ile görüşmenizi, bankadan kaynaklanan bir sorun yoksa SGK’ya dilekçe ile başvurarak kesinti sebebini öğrenmenizi tavsiye ederim. Şunu da hatırlatmış olalım ki, banka, kredi veya herhangi bir borç dolayısıyla sizin rızanızı almadan maaşınızda herhangi bir kesinti yapamaz.