Hani 60 TL Zam Alacaktık?- Sadettin Orhan

Bugün Gazetesi-18.01.2010

Sadettin ORHAN

sorhan@bugun.com.tr

HANİ 60 TL ZAM ALACAKTIK?

Soru: Sadettin Bey, ben SSK emeklisiyim. 2009 Aralık maaşım 640 liraydı. 2010 Ocak zamlı maaşım 671 lira olmuş. Yani 31 lira zam almış oluyorum. Oysa en düşük emekli maaşına 63 lira zam verildiği açıklanmıştı. Benim gibi başkalarında da aynı artış olmuş. Yani onlar da 63 TL artış alamamışlar. Baktım, herhangi bir kesinti miktarım yok. Bu artış doğru mudur? Biz 63 TL zammı alamayacak mıyız? Ünal Kuyucu

Cevap: Ünal Bey, sizin gibi ocak ayında maaşını alan bütün emeklilerimiz aynı soruyu soruyor. Sayın Başbakan’ın da açıkladığı üzere Ocak/2010 itibarıyla 1.298 TL’den düşük emekli aylıklarına seyyanen 60 TL, 1.298 TL’nin üzerindeki aylıklara ise %4,62 oranında zam yapıldı. Ancak açıklanan bu zam için yasal düzenleme gerektiğinden, bu ay için 60 TL’nin tamamını değil, %4,62’lik rutin zammı aldınız. Bu da sizin aylığınıza 31 TL olarak yansımış. Bugünlerde konuyla ilgili yasal düzenleme TBMM’den geçtikten sonra, hem ocak ayı farkını alacaksınız, hem de şubattan itibaren maaş zammınız ilk altı ay için 60 TL’ye çıkacak. Yani geç de olsa zam elinize geçmiş olacak.

Eşimin aylığı bana kalır mı?

Soru: Sadettin Bey, biz karı-koca Bağ-Kur’dan emekliyiz. Allah göstermesin beyim vefat ederse onun aylığını da alabilir miyim? Kulaktan duyma haberlerle alamazsın diyorlar. Eğer eşin sigortadan emekli olsa idi alabilirdin diyorlar. Bu işin doğrusu nedir? Şimdiden teşekkür ederim. Bugün Gazetesi’nden cevabınızı bekliyorum. Cumaziye Atan

Cevap: Değerli okurum, Allah gecinden versin ama eşiniz vefat ederse, şu an almakta olduğu aylığın %50’si size bağlanır. Eğer siz kendiniz emekli aylığı almıyor olsaydınız bu kez eşinizin aylığının %75’i size bağlanırdı. Yani kendi sigortalılığınızdan dolayı aylık alıyor olmanız, eşinizden alacağınız aylığı %75’ten %50’ye düşürüyor. Eşiniz SSK’dan da emekli olsaydı durum değişmezdi. Yani size ‘bilgi’ verenler tamamen yanlış bilgi vermiş.

Askerlik borçlanmasının etkisi nedir?

Soru: Sayın Orhan, sosyal güvenlik konularında aydınlatıcı bilgi sunmanıza çok teşekkür ediyoruz. Bağ-Kur ve SSK’da hizmeti olan bir kişinin askerlik borçlanması

yapması borçlanmasını yaptığı kurumun başlangıcını mı geriye götürür yoksa ilk SGK başlangıcını mı geriye götürür? Sosyal güvenlikle bağı olmayan bir kişi diğer bir deyimle şu an herhangi bir sigortası bulunmayan bir kişi borçlanması yapabilir mi? Hangi kurumdan yapabilir? Yaşar Gönenç

Cevap: Yaşar Bey, askerlik borçlanmasının SSK’lı ve Bağ-Kur’lular için farklı sonuçları vardır. Askerliğini sosyal güvence kapsamına girmeden önce yapmış bir kimse SSK kapsamında borçlanma yaparsa, hem sigortalılık süresi geri gider hem de prim gün sayısı artar. Ancak Bağ-Kur’lular için sigortalılık süresi kavramı olmadığından, bu sigortalılarda sadece prim gün sayısı artar. Her iki durumda da ortak nokta, emeklilikte kademeli geçiş hükümlerine tabi olanlar için emeklilik yaşının düşmesidir. Şu an sosyal güvenlik kapsamında olmayan bir kimse, SGK’ya başvurarak en son tabi olduğu statü (SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı) üzerinden borçlanma yapar.

Emekliye kıdem tazminatı var mı?

Soru: İyi günler Sadettin Bey. 13 Ocak 2010 tarihli köşenizde bir okuyucunuzun “Kıdem tazminatı alabilir miyim” sorusuna 1475 Sayılı İş Kanunu’ndaki hükümlere istinaden alabileceği yönündeki cevabınızı okudum. Ben 27.11.1952 doğumluyum. 1971’den beri SKK sigortalısıyım. 15 yıl ve 3.600 prim günü ödememi tamamlayarak 1991’de emekli oldum. Mart 2007’den beri bir özel şirkette çalışıyorum. Ben emekli birisi olarak, işimden kendi isteğimle ayrılmam durumunda kıdem tazminatı alabilir miyim? Nur Beker

Cevap: Değerli okurum, sizin de bahsettiğiniz yazıda vermiş olduğum cevap, emekli olmayıp da emeklilik için yaş hariç diğer şartları yerine getirenler için geçerli. Yani bu durumda olan çalışanlar SGK’dan alacakları “kıdem tazminatı alabilir” yazısını işverene verdikten sonra, işten kendi istekleri ile de ayrılmış olsalar, kıdem tazminatına hak kazanırlar. Ancak siz zaten emekli olduğunuzdan, emeklilik gerekçesiyle iş akdinizi feshedemezsiniz. Sadece tarafınızca haklı fesihle ya da işveren tarafından haksız fesihle iş akdinizin sona ermesi durumunda kıdem tazminatına hak kazanabilirsiniz.