Veraset ve İntikallerde Uygulanacak Vergi Oranları-Veysi Seviğ

Referans Gazetesi-15.01.2010

Veysi SEVİĞ

VERASET VE İNTİKALLERDE UYGULANACAK VERGİ ORANLARI

Veraset ve İntikal Vergisi Yasası’nın birinci maddesi uyarınca Türkiye Cumhuriyeti tabiiyetinde bulunan şahıslara ait mallar ile Türkiye’de bulunan malların veraset tarikiyle (yoluyla) veya herhangi bir suretle olursa olsun ivazsız (karşılıksız) bir tarza bir şahıstan diğer bir şahsa intikali (devri) Veraset ve İntikal Vergisi’ne tabidir.

Bu vergi, Türk tabiiyetinde bulunan şahısların yabancı ülkelerde aynı yollardan iktisap edecekleri (edinecekleri) malları da kapsamaktadır.

Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanan Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu, 41 seri numaralı genel tebliğ ile yapılan açıklama uyarınca 01.01.2010 tarihinden geçerli olmak üzere;

* Evlatlıklar dahil, füru (çocuk) ve eşten her birine isabet eden miras hisselerinde 109.971 TL, füru (çocuk) bulunmaması halinde eşe isabet eden miras hissesinde 220.073 TL,

* İvazsız (karşılıksız) olarak meydana gelen intikallerde 2.535 TL,

* Para ve mal üzerinde düzenlenen yarışma ve çekilişler ile şans oyunlarından kazanılan ikramiyelerde 2.535 TL,

vergiye tabi tutulmayacak, bu miktarları aşan kısımlar Veraset ve İntikal Vergisi’ne tabi tutulacaktır. (29 Aralık 2009 gün ve 27447 sayılı Resmi Gazete).

Veraset ve İntikal Vergisi’nin mükellefi, veraset yoluyla veya ivazsız (karşılıksız) olarak mal edinen kimselerdir.

Yasal düzenleme gereği olarak; aşağıda gösterilen intikaller Veraset ve İntikal Vergisi’ne tabi tutulmamaktadır.

* Veraset yoluyla intikal eden ev eşyası ile ölene ait zat eşyası (şahsi eşyalar) ve aile hatırası olarak muhafaza edilen tablo, kılıç, madalya gibi eşya,

* 01.01.2010 tarihi dahil olmak üzere bu tarihten sonra vuku bulan ölümler nedeniyle eş ve çocuklara intikal eden menkul ve gayrimenkul mallardan her birine isabet eden kısmın 109.971 TL’si fürunun (çocukların) bulunmaması halinde ise eşe isabet eden kısmın 220.073 TL’si.

* Örf ve âdeta göre verilmesi mutat (alışılmış) bulunan hediye, cihaz, yüzgörümlüğü ve drahomalar (gayrimenkuller hariç)

* Bilumum sadakalar,

* İvazsız (karşılıksız) olarak gerçekleşen intikallerde 2.535 TL’yi aşmayan miktarlardaki kıymetler,

* Para ve mal üzerine düzenlenen yarışma ve çekilişler ile şans oyunları hasılatından alınan vergi, fon ve payların düzenlenmesi hakkında yasada tanımlanan şans oyunlarından kazanılan ikramiyelerin 2010 yılında 2.535 TL’si,

* Kamu kurum ve kuruluşları, emekli ve yardım sandıkları ile kamu yararına faaliyet gösteren dernek ve vakıfların, siyasi partilerin usulüne uygun yaptıkları yardımlar,

* Emekli ikramiyeleri ile sosyal güvenlik kurumlarınca verilen aylıklar harp malulleriyle dul ve yetimlerine yapılan toplu ödemeler,

gibi Veraset ve İntikal Vergisi Yasası’nın 4’üncü maddesinde sayılmak suretiyle belirlenmiş olan ödemeler Veraset ve İntikal Vergisi’ne tabi tutulmamaktadır.

Ancak buna karşılık herhangi bir kişinin evlilik yıldönümü nedeniyle eşinin üstüne satın aldığı daire, 2010 yılında değeri 2.535 TL’yi aşan yüzük ve benzeri her türlü ziynet eşyası Veraset ve İntikal Vergisi’ne tabidir.

Yukarıda belirtilen tutarları aşan miktarlarda edinilen varlıklar için 2010 yılında uygulanması öngörülen vergi oranları aşağıdaki tabloda gösterilmiş bulunmaktadır.

Veraset ve İntikal Vergisi Yasası’nın 17’nci maddesi uyarınca kamu idareleri ve müesseseleri, bankalar, bankerler, kasa kiralayanlar, sigorta şirketleri, sair şirket ve müesseseler, mahkemeler ve icra daireleri hak sahiplerine Veraset ve İntikal Vergisi’ne konu oluşturan herhangi bir işlem dolayısıyla para ve senet verebilmek için öncelikle söz konusu verginin ödenmiş olduğuna dair vergi dairesi tarafından verilmesi gerekli bulunan tasdiknameyi istemek ve görmek zorundadırlar.

Tasdiknameyi ibraz etmeyen hak sahiplerinin istihkaklarından yüzde 15 oranında, vergi karşılığı tevkifat yapılarak, bakiye bedel hak sahibine ödenir. Bu tevkifatı yapanlar, tevkif ettikleri parayı en geç bir hafta içinde vergi dairesine ödemekle yükümlüdürler.

Veraset ve İntikal Vergisi beyan üzerine tarh ve tahakkuk ettirilmektedir. Buna göre veraset yoluyla vuku bulan intikallerde:

* Ölüm Türkiye’de vuku bulmuş ise mükelleflerin Türkiye’de bulunmaları halinde ölüm tarihini izleyen dört ay içinde, mükelleflerin yabancı bir ülkede bulunmaları halinde ölüm tarihini izleyen altı ay içinde,

* Ölüm yabancı bir ülkede vuku bulmuş ise mükelleflerin Türkiye’de bulunmaları halinde ölüm tarihini izleyen altı ay içinde, mükellefler ölenin bulunduğu ülkede olmaları halinde ölüm tarihini izleyen dört ay içinde, mükellefler ölenin bulunduğu yerin dışında başka bir yabancı ülkede oldukları takdirde ölüm tarihini izleyen sekiz ay içinde,

* Gaiplik halinde, gaiplik kararının ölüm siciline kaydolduğu tarihi takip eden bir ay içinde beyanda bulunmaları gerekmektedir. İvazsız intikallerde malların hukuken iktisap edildiği tarihi izleyen ay içinde beyannamenin verilmesi gerekmektedir.

Veraset ve İntikal Vergisi üç yılda altı eşit taksitte ödenmektedir.