Yurtdışında Çalışana İşsizlik Ödeneği Var Mı?-Sadettin Orhan

Bugün Gazetesi-04.06.2009

Sadettin ORHAN

sorhan@bugun.com.tr

YURTDIŞINDA ÇALIŞANA İŞSİZLİK ÖDENEĞİ VAR MI?

Soru: Sadettin Bey merhabalar. 20.10.2005 tarihinde özel sektörde işe başladım. 17.07.2008 tarihinde şirketimin yurtdışındaki şantiyesine çalışmaya gittim. (Birleşik Arap Emirlikleri-Dubai.)

Tazminatımı almadan tayin olarak orada çalışmaya başladım. 10.04.2009 tarihinde de şantiyenin kapanmasından dolayı işten çıkarıldım. Bütün haklarımı aldım. Türkiye’ye geldiğimde işsizlik sigortasından yararlanmak istiyorum ve bana “yurtdışında çalıştığınız için işsizlik primi ödenmemiş, bunun için işsizlik ödeneği alamazsın” diyorlar. Burada yine biz mağdur oluyoruz. Yaklaşık 3 seneye yakın ben işçi olarak prim ödedim Türkiye’de ve yurda döndüğümde işsiz ve mağdurum. Bunun için sizden yardımlarınızı ve ne yapmam gerektiği konusunda cevabınızı bekliyorum. Ahmet Cihan AYDIN

Cevap: Değerli okurum, yeni sosyal güvenlik kanununun (5510 sayılı Kanun) yürürlüğe girmesinden önce, Türkiye’den yurtdışına çalışmaya giden işçiler iki şekilde gidiyordu. Ya işveren tarafından geçici görevle gönderiliyor ve Türkiye’de çalışıyor gibi bütün primleri ödeniyordu ya da topluluk sigortası kapsamında götürülüyorlardı. Siz eğer yurtdışına geçici görevle gönderilmişseniz, tıpkı Türkiye’de çalışan bir işçi gibi, şartları taşımanız kaydıyla işsizlik ödeneği alacaksınız. Ancak topluluk sigortası ile gönderildiyseniz, bu durumda adınıza işsizlik sigortası primi ödenmediği için herhangi bir ödenek alamazsınız. Kaldı ki siz yurtdışına gittikten sonra 1 Ekim 2008 tarihinde topluluk sigortası da kaldırıldı. Bunun yerine işverenlere, 5510 sayılı Kanunun 5/g maddesi gereği kısa vadeli prim ödeme yükümlüğü getirildi. Bu primlerin içinde de işsizlik sigortası primi bulunmadığı için, maalesef sizin işsizlik ödeneği almanız mümkün değil. Yapabileceğiniz herhangi bir şey bulunmuyor.

Annem babamla yeniden evlendi, başımız derde girdi!

Soru: Sadettin Bey merhabalar. Annemle babam ayrıldılar ve annem ayrıldığında bize maaş ödendi. Daha sonra tekrar babamla evlendiler, bu evlenmeden dolayı SGK, evlenme ikramiyesi adı altında Ziraat Bankası’na para yatırmış fakat biz bu parayı almadık ve bunu Ziraat Bankası tarafından tespit ettirdik. SGK şimdi bizden o ödenen evlenme ikramiyesini istiyor. Dediğim gibi biz almadık ve bankaca bunu tespit ettirdik. Ankara ile bu konuyla ilgili konuştuk, şu an SGK’ya yazı yazdık ama herhangi bir sonuç alabilir miyiz? Ne yapmamız gerekiyor? Yunus Emre

Cevap: Değerli okurum, anladığım kadarıyla anneniz, babanızdan ayrıldıktan sonra vefat etmiş anne/babasından dolayı yetim aylığı almaya başlamış. Daha sonra babanızla tekrar evlenince de yetim kızlara ödenen evlilik yardımını (çeyiz yardımı) hak etmiş. Ancak siz, hesabınıza yatırıldığı halde bu parayı almadığınızı ifade ediyorsunuz. SGK, normal şartlarda ödediği evlenme yardımını geri istemez. Ancak muhtemelen annenizle babanızın ayrılıklarının muvazaalı (kağıt üstünde) olduğuna dair bir tespit söz konusu olmuş. İşte SGK, evlenme yardımını bundan dolayı geri istiyordur. Eğer anneniz bu parayı banka hesabından çekmemişse ve bunu da belgelemişseniz, almadığı parayı SGK’ya ödemeniz söz konusu olmaz. SGK da durumu fark ettikten sonra (ki bu konuda bilgi vermişsiniz) parayı istemekten vazgeçecektir. Vazgeçmezse ve siz iddianızda haklıysanız yargı yoluna gideceksiniz.

Birikmiş prim alınır mı?

Soru: Sadettin Bey, arkadaşım 15 yıl SSK’lı, kalan yıllarını Bağ-Kur’lu olarak çalıştı. Halen Bağ-Kur’lu olarak devam ediyor ve emekliliğine 2,5 sene kaldı. Fakat SSK’dan emekli olmak istiyor? Ne yapması gerekiyor? Son 3,5 yıl SSK’ya prim ödese SSK’dan emekli olabilir mi?

Emeklilik yaşı ve prim günü dolduğu halde 1 yıl daha ödese emeklilik maaşında 1 yıllık birikmiş maaşını alabilir mi? Erkam YAZICI

Cevap: Değerli okurum, sizin de belirttiğiniz gibi arkadaşınız bundan sonra SSK (4/a) kapsamında en az 1260 gün (3,5 yıl) prim öderse SSK şartlarında emekli olur. Ancak SSK’ya geçince fazladan ödeyeceği 1 yılın birikmişini alamaz.

Bağ-Kur’dan ne zaman emekli olurum?

Soru: 01.01.1967 doğumluyum. 01.08.1981 tarihinden itibaren SSK’lı olarak ilk defa çalışmaya başladım. SSK’da toplam 151 gün çalıştım. Daha sonra Bağ-Kur’a geçtim ve 20.11.1985 tarihinden itibaren Bağ-Kur’luyum. Bağ-Kur’a 22 yıl 5 ay 34 gün prim ödedim. Ne zaman emekli olabilirim? Lütfü Çakmak

Cevap: Değerli okurum, 25 yılı (9000 gün) tamamladıktan sonra 49 yaşınızı dolduracağınız 01.01.2016 tarihinde emekli olursunuz.