Genelleştirilmiş Tercihler Sistemine İlişkin Tebliğ (Tebliğ No:2011⁄19)

Dış Ticaret Müsteşarlığından:

GENELLEŞTİRİLMİŞ TERCİHLER SİSTEMİNE İLİŞKİN TEBLİĞ

(TEBLİĞ NO: 2011⁄19)

MADDE 1- (1) Bu Tebliğ, İthalat Rejimi Kararı’nda Genelleştirilmiş Tercihler Sistemine (GTS) ilişkin tarife tavizlerinden yararlanan eşya ile ülkelerin belirlenmesinde esas teşkil eden hususları açıklamak amacı ile yayımlanmıştır.     

MADDE 2- (1) Türkiye ile Avrupa Birliği (AB) arasında ihdas edilen Gümrük Birliği (GB) çerçevesinde, Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi (GTS) kapsamında En Az Gelişmiş Ülkeler (E.A.G.Ü.), Özel Teşvik Düzenlemeleri Ülkeleri (Ö.T.D.Ü.) ile Gelişme Yolundaki Ülkelere (G.Y.Ü.) ülkemiz tarafından tanınan tek taraflı gümrük vergisi tavizleri İthalat Rejimi Kararı ile belirlenmiş bulunmaktadır. 

MADDE 3- (1) GTS, ülkemizin başta Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) olmak üzere uluslararası yükümlülüklerine uygun olarak, İthalat Rejimi Kararı Eki II sayılı (93 üncü fasıl ve Avrupa Kömür Çelik Topluluğu (AKÇT) ürünleri hariç) ve III sayılı Listelerde yer alan eşya için tatbik edilmekte olup;

– Gümrük vergisi tavizlerinin tek taraflı olması,

– Tavizlerin verilişlerinin bağlayıcı olmaması,

– Tercihlerin kısmen veya tümüyle kaldırılabilmesi,

– Tek taraflı veya uluslararası müzakereler sonucunda yapılacak en çok kayrılan ülke esasına dayalı tarife indirimlerini engelleyici olmamasıtemel ilkelerine dayanmaktadır.

(2) GTS kapsamında tanınan tavizli tarifeler, İthalat Rejimi Kararı ekinde yer alan II ve III sayılı Listelerde “GTS Ülkeleri” sütununa derc edilerek yürürlüğe konulmuştur. GTS’den yararlanacak G.Y.Ü., Ö.T.D.Ü. ve E.A.G.Ü.’ler sırasıyla İthalat Rejimi Kararı EK: 3A, EK: 3B ve EK: 3C sayılı Listelerde yer almaktadır. GTS kapsamında tercihli tarifeler, bu Listelerde belirtilen ülkeler menşeli eşyanın ithalatında uygulanır.

(3) E.A.G.Ü. için İthalat Rejimi Kararı Eki II sayılı (93 üncü fasıl ile AKÇT ürünleri hariç) ve III sayılı Listelerde yer alan eşyanın gümrük vergisi oranı askıya alınmıştır. İthalat Rejimi Kararı EK: 5’te yer alan ürünlerin gümrük vergileri Ö.T.D.Ü. için askıya alınırken, G.Y.Ü’ler için ise ürünlerin hassasiyet derecelerine göre gümrük vergileri askıya alınmış veya indirimli gümrük tarifeleri uygulanmıştır. 

MADDE 4- (1) Taviz tanınan eşyalar hassaslık derecesine göre, İthalat Rejimi Kararı (EK: 5) sayılı Listede “hassas” ve “hassas olmayan” olarak iki gruba ayrılır. Eşyanın ait olduğu hassaslık grubu değiştirilebilir.     (2) Hassas ürünlerde, maktu gümrük vergileri % 30 oranında azaltılmış, nispi gümrük vergileri ise İthalat Rejimi Kararı Eki II ve III sayılı Listelerde Diğer Ülkeler (D.Ü.) sütununda belirtilen gümrük vergisi hadleri üzerinden 3,5 puan indirilmiştir. Ancak, 50 ila 63 üncü fasıllar (bu fasıllar dahil) arasında yer alan hassas ürünlerde, İthalat Rejimi Kararı Eki II sayılı Listede D.Ü. sütununda belirtilen gümrük vergisi hadleri üzerinden % 20 oranında indirim yapılmıştır. GTS kapsamında tanınan tercihli tarifenin nihai oranı 1 inci ondalık sayıya yuvarlanmıştır.     (3) Ayrıca, AB’nin yürürlükteki mevzuat hükümleri dikkate alınarak, bazı eşya için bir üst fıkrada belirtilen tavizlerden daha tercihli gümrük tarifeleri uygulanmıştır.     (4) Tercihli tarife uygulaması sonucunda nispi vergi oranlarının % 1 veya daha az olması, maktu vergilerin 2 EURO (�) veya daha az olması durumunda, G.Y.Ü. için gümrük vergileri askıya alınmıştır. 

MADDE 5- (1) GTS kapsamı sektörler İthalat Rejimi Kararı EK: 4’te yer almaktadır. GTS’den sağlanan tercihli tarifeler, İthalat Rejimi Kararı (EK: 3 A) sayılı Liste’de belirtilen ilgili ülkeler itibariyle hariç tutulan sektörler için uygulanmaz.     

MADDE 6- (1) GTS kapsamında sağlanan tavizler;     – Temel insan ve işçi hakları ile çevreye ilişkin uluslararası sözleşmelerde belirlenen prensiplerin ciddi ve sistematik bir şekilde ihlal edilmesi,     – Türkiye sanayisi üzerinde olumsuz etki yapan haksız ticari uygulamalar,     – Menşe kurallarının sistematik bir biçimde ihlal edilmesi,     – DTÖ tarafından haksız ticari uygulamaların tespit edilmesi,     – GB’nin etkin işleyişine zarar verecek şekilde trafik sapmasına neden olması,     – Uluslararası Çalışma Örgütü Konvansiyonlarında belirtilen kölelik ya da angaryanın herhangi bir türünün uygulanması.     – Uyuşturucu ticaretine ilişkin gümrük kontrollerinin yetersiz olması,     – Mahkumlara yaptırılan ürünlerin ihrac edilmesi,     – Dünya Bankası tarafından bir ülkenin yüksek gelir grubunda sınıflandırılması,halinde ilgili ülkeler menşeli eşya için belirli veya belirsiz süreyle geçici veya daimi olarak askıya alınabilir. 

MADDE 7- (1) GTS kapsamında tavizden faydalanan ülke menşeli bir eşyanın ithali benzer ya da doğrudan rakip bir eşyanın yerli üreticisi için ciddi zorluk ya da ciddi zorluk tehdidi yaratır ise ilgili ülke menşeli bu eşya için İthalat Rejimi Kararı Eki II ve III Sayılı Listelerde D.Ü. sütununda belirtilen gümrük vergisi oranı yeniden yürürlüğe konulabilir.

(2) GTS kapsamında bir eşyanın ithali ülke pazarında ciddi bir bozulma ya da ciddi bozulma tehdidi yaratır ise bu eşya için ülke ayrımı gözetmeksizin İthalat Rejimi Kararı Eki II ve III sayılı Listelerde D.Ü. sütununda belirtilen gümrük vergisi oranı yeniden yürürlüğe konulabilir.

(3) Dış Ticaret Müsteşarlığı (İthalat Genel Müdürlüğü), ciddi zorluk veya zorluk tehdidine ilişkin başvuru üzerine ya da resen inceleme kararı alabilir.

(4) Ciddi zorluk ya da zorluk tehdidine ilişkin inceleme sırasında yerli üretimin;

– Pazar payı

– Üretim

– Üretim kapasitesi

– Stok

– İflas

– Karlılık

– Kapasite kullanımı

– İstihdam

– İthalat

– Fiyatfaktörlerinden biri veya bir kaçı göz önünde bulundurulur.

(5) İnceleme, 6 ay içinde tamamlanır. Gerek görülen hallerde bu süre uzatılabilir.

(6) İncelemenin tamamlanmasının ardından ilgili ülke menşeli eşya için 1 ay içinde karar alınır.

(7) Sektör 11(b) de belirtilen ürünlere GTS kapsamında sağlanan tavizler;

(a) GTS kapsamında tavizden faydalanan bir ülkeden, Sektör 11(b) kapsamında gerçekleştirilen ithalatın bir önceki yıla oranla miktar bazında %20 ve daha fazla oranda artması; veya

(b) Sektör 11(b) de belirtilen ürünlerin herhangi bir ülkeden ithalatının; GTS kapsamında yer alan ülkelerin tamamından herhangi bir 12 aylık dönem süresince gerçekleştirilen ithalatın değer bazında %12,5 unu aşması halinde,kaldırılabilir.

(8) Acil önlem alınması gereken durumların varlığında doğrudan korunma önlemi uygulanabilir. 

MADDE 8- (1) Türkiye, Gümrük Birliğinin etkin işleyişini teminen, GTS kapsamında gerekli düzenlemeleri yapma hakkını saklı tutmak kaydıyla, AB’nin konu hakkındaki düzenlemelerini esas alır ve bu çerçevede, mevzuatında gerekli uyumlaştırmayı yapar. 

MADDE 9- (1) 31⁄12⁄2009 tarihli ve 27449 (2.Mükerrer) sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan İthalat (2010⁄19) sayılı “Genelleştirilmiş Tercihler Sistemine İlişkin Tebliğ” yürürlükten kaldırılmıştır.      

MADDE 10- (1) Bu Tebliğ 1⁄1⁄2011 tarihinde yürürlüğe girer. 

MADDE 11- (1) Bu Tebliğ hükümlerini Dış Ticaret Müsteşarlığı’nın bağlı olduğu Bakan yürütür.