7103 SAYILI KANUNLA TEKNOPARK VE YERİNDE AR-GE KURULUŞLARINA YÖNELİK YAPILAN DÜZENLEMELER

Özet

7103 sayılı Vergi Kanunları İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun 27 Mart 2018 tarihli 2.mükerrer Resmi Gazetede yayınlanmıştır.

7103 sayılı Kanunla Teknoloji Geliştirme Bölgesi (Teknopark/Teknokent) ve yerinde ar-ge kuruluşlarına yönelik yapılan düzenlemeler Sirkülerimizde özetlenmiştir.

1) Gayri Maddi Haklardan Elde Edilecek Kazançlar İçin Kurumlar Vergisi İstisnasından Yararlanılabilmesi İçin Tescil ve Kayıt İçin Başvurulması Yeterli Olabilecektir

Hatırlanacağı üzere, 2017 yılında 7033 sayılı Kanunla 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu’nda değişiklikler gerçekleştirilmiş ve takiben 19.10.2017 tarihli Resmi Gazete yayımlanmış bulunan 2017/10821 sayılı 4691 Sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanununun Geçici 2.maddesine İlişkin Kararın Yürürlüğe Konulması Hakkında Karar yayınlanmıştır. Bu düzenlemeler ile; Teknoloji geliştirme bölgelerinde faaliyet gösteren işletmelerin gayri maddi hakların satışı, devri veya kiralanmasından elde ettikleri kazançlarının gelir/kurumlar vergisinden istisna olabilmesi için; bu haklarını niteliğine göre ilgili mevzuat çerçevesinde tescile veya kayda yetkili kuruma başvurmak suretiyle patent veya fonksiyonel olarak patente eşdeğer belgelere (Faydalı Model Belgesi, Tasarım Tescil Belgesi, Telif Hakkı Tescil Belgesi, Entegre Devre Topografyası Tescil Belgesi, Yeni Bitki Çeşitlerine Ait Islahçı Hakkı Tescil Belgesi ve benzeri belgeler) bağlatmaları gerekmektedir. Aksi halde bu kazançlar için gelir/kurumlar vergisinden istisnasından yararlanılamayacaktır.

Özetlenen bu düzenleme, Teknoparklarda faaliyet gösteren işletmelerin patent veya fonksiyonel olarak patente eşdeğer belgelere bağlanmadan önceki dönemlerde gayri maddi hakların satışı, devri veya kiralanmasından elde ettikleri kazançlarının gelir/kurumlar vergisi istisnasından yararlanmalarını imkansız hale getirmekteydi. 7103 sayılı Kanunla 4691 Sayılı Kanun’un geçici 2.maddesinde yapılan değişiklik ile istisnadan kazancın elde edildiği vergilendirme dönemine ilişkin gelir/kurumlar beyannamelerinin verilmesi gereken sürenin sonuna kadar patent veya fonksiyonel olarak patente eşdeğer belgelerin tescil veya kaydı içinyetkili kuruma başvurulmuş olması kaydıyla bu kazançları doğuran işlemlerin gerçekleştirildiği vergilendirme döneminden başlayarak faydalandırmaya Bakanlar Kurulu yetkili kılınmaktadır.

Bakanlar Kurulu’nun kanunla sağlanan bu yetkisini kullanması halinde, teknopark işletmelerinin gayri maddi hakların satışı, devri veya kiralanmasından elde ettikleri kazançları için gelir/kurumlar vergisinden yararlanabilmeleri için, bu kazançları elde ettikleri döneme ilişkin gelir/kurumlar beyannamelerinin verilmesi gereken sürenin sonuna kadar patent veya fonksiyonel olarak patente eşdeğerbelgelerin tescil veya kaydı için yetkili kuruma başvurmuş olmaları yeterli sayılacaktır.

Öte yandan yine 4691 Sayılı Kanun’un geçici 2.maddesinde 7103 sayılı Kanunla yapılan değişiklik uyarınca, belirlenen esaslar çerçevesinde patent veya fonksiyonel olarak patente eşdeğer belgelerin tescili, kaydı veya bildirimi şartının yerine getirilmemesi durumunda, zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergi, vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın gecikme faiziyle birlikte işletmelerden tahsil olunacaktır.

Örneğin, Teknopark ’da 2018 yılında yeni bir yazılım ürünü geliştirmeye başlamış olan bir Anonim Şirketin geliştirme çalışmaları yaklaşık 1,5 yıl sürecek, ürün 2019 yılı sonlarına doğru tamamlanmış olacaktır. Ancak bu işletme geliştirmekte olduğu ürünün lisans satışlarına 2018 yılında başlamıştır. 7103 sayılı Kanunla yapılan düzenlemeden önce, bu işletmenin 2018 yılı satışları için istisnadan yararlanabilmesi mümkün bulunmamaktaydı, çünkü ürünü için 2018 yılında henüz Telif Hakkı Tescil Belgesine (duruma göre Proje Bitirme Belgesine) sahip değildi. 7103 sayılı Kanunla yapılan düzenleme uyarınca, işletme, kurumlar vergisi beyannamesinin verileceği son güne (25 Nisan 2019) kadar Telif Hakkı Tescil Belgesinin (duruma göre Proje Bitirme Belgesinin) tescil veya kaydı için yetkili kuruma başvurmuş olması kaydıyla 2018 yılı kazançları için de vergi istisnasından yararlanabilecektir (Not: örneğimiz bu konuya ilişkin BKK’nın 2018 yılında yayınlanmış olacağı varsayımına dayanmaktadır)

2) Ar-Ge, Yenilik Ve Tasarım Faaliyetlerinde Bulunanlara Münhasıran Bu Faaliyetlerinde Kullanılmak Üzere Yapılan Yeni Makina Ve Teçhizat Teslimleri KDV’den İstisna Edilmektedir

Katma Değer Vergisi Kanunu’na eklenen geçici 39. madde ile bu maddenin yürürlüğe girdiği 1 Mayıs 2018 tarihinden 31.12.2019tarihine kadar 4691 sayılı Kanun kapsamındaki teknoloji geliştirme bölgesi ile ihtisas teknoloji geliştirme bölgesinde, 5746 sayılı Kanun kapsamındaki Ar-Ge ve tasarım merkezlerinde ve 6550 sayılı Araştırma Altyapılarının Desteklenmesine Dair Kanun kapsamındaki araştırma laboratuvarlarında Ar-Ge, yenilik ve tasarım faaliyetlerinde bulunanlara münhasıran bu faaliyetlerinde kullanılmak üzere yapılan yeni makina ve teçhizat teslimleri katma değer vergisinden istisna edilmektedir.

İstisna kapsamında alınan makina ve teçhizatın, teslim tarihini takip eden takvim yılının başından itibaren üç yıl içinde; imalat sanayii veya Ar-Ge, yenilik ve tasarım faaliyetleri dışında kullanılması veya elden çıkarılması hallerinde, zamanında alınmayan vergi alıcıdan, vergi ziyaı cezası uygulanarak gecikme faizi ile birlikte tahsil edilecektir.

3065 sayılı Kanunun geçici 20.maddesiyle teknopark işletmelerine sağlanan KDV istisnasının Kısmi İstisna yani KDV’siz ürün satabilmelerine karşın, faaliyetleri için yüklenmiş oldukları KDV’yi indiremedikleri göz önünde bulundurulduğunda, bu istisnanın özellikle teknopark işletmeleri yönünden oldukça önemli olduğu tartışmasızdır.

3) Ar-Ge, Yenilik Ve Tasarım Faaliyetlerinde Kullanılmak Üzere İktisap Edilecek Yeni Makina Ve Teçhizat İçin Uygulanacak Amortisman Oranı Artırılmaktadır

Vergi Usul Kanununa eklenen geçici 30.maddesiyle, bu maddenin yürürlüğe girdiği 1 Mayıs 2018 tarihinden 31.12.2019 tarihine kadar, 4691 sayılı Kanun, 5746 sayılı Kanun ve 6550 sayılı Kanun kapsamında faaliyette bulunan mükelleflerce münhasıran Ar-Ge, yenilik ve tasarım faaliyetlerinde kullanılmak üzere, iktisap edilen yeni makina ve teçhizat için uygulanacak amortisman oran ve süreleri, Maliye Bakanlığınca tespit ve ilan edilen faydalı ömür sürelerinin yarısı dikkate alınmak suretiyle hesaplanabilecektir. Bu şekilde yapılacak hesaplamada faydalı ömür süresinin küsuratlı çıkması halinde, çıkan rakam bir üst tam sayıya tamamlanmak suretiyle ilgili kıymetlere uygulanacak amortisman oran ve süreleri belirlenecektir. Bu şekilde belirlenen oran ve süreler izleyen yıllarda değiştirilemeyecektir.

Bu düzenlemenin 4691 sayılı Kanun kapsamındaki teknopark işletmeleri yönünden hiçbir pratik yarar getirmediğini belirtmek isteriz. Çünkü, münhasıran Ar-Ge, yenilik ve tasarım faaliyetlerinde kullanılmak üzere iktisap edilen makina ve teçhizatlar için ayrılan amortismanlar zaten gelir/kurumlar vergisinden istisna kazancın tespitinde dikkate alındıklarından, amortisman miktarının az ya da çok olması vergiye tabi kazancı herhangi bir şekilde değiştirmemektedir. Aşağıdaki örnek buna ilişkindir.

Görüleceği üzere, münhasıran Ar-Ge, yenilik ve tasarım faaliyetlerinde kullanılmak üzere, iktisap edilen yeni makina ve teçhizat için uygulanacak amortisman oranının artırılmasının Teknopark işletmeleri yönünden hiçbir karşılığı bulunmamaktadır. Bu durum, buna benzer yasal düzenlemelerin, bu konulara daha vakıf ellerden çıkması gerektiğine, bazı düzenlemelerin ezbere ya da “dostlar alışverişte görsün” mantığı ile yapıldığına çok iyi bir örnek oluşturmaktadır.

ÖNER BAĞIMSIZ DENETİM VE YMM A.Ş.

1.4.2018